Vatandaşın sağlığını tehlikeye atan taklit, tağşiş ve hileli gıdalar için yeni bir uygulama devreye giriyor. Bugünden itibaren artık vatandaş anlık olarak guvenilirgida.tarimorman. gov.tr internet sitesinde hileli ve taklit ürünleri görebilecek. Sistem bugün saat 09.00 itibarıyla kullanıma açılıyor. Bugüne kadar olan eski sistemde taklit veya tağşiş yapıldığı laboratuvar sonucu ile tespit edilen gıdalar ile kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş, değiştirilmiş gıdalar, bakanlık tarafından 6 aşamalı bürokratik bir sürecin sonunda listeler şeklinde kamuoyuna duyuruluyordu. Ancak yeni dönemde artık süreç çok daha hızlı şekilde yönetilecek.
İKİ KATEGORİ GÖRÜLECEK
Gıda Kamuoyu Duyurusu sekmesi tıklandığında iki kategoride; Sağlığı Tehlikeye Düşürecek Gıdalar ile Taklit ve Tağşiş Yapılan Gıdalar başlıkları altında duyurular yapılacak. Vatandaşlar bu iki kategoriye girdiğinde duyuru tarihi, firma adı, marka, ürün adı, uygunsuzluk ve parti/seri no bilgilerine ulaşabilecek. Uygulamaya giren vatandaşlar sistemi ilk açtıklarında 1 Ocak’tan bu yana olan ürün, marka ve firmaları görebilecek. Bugünden itibaren de artık anlık olarak veriler burada yer alacak. Eski sistemde taklit ve tağşişli ürünlere yönelik en son duyuru Mart 2022 tarihinde yapılmıştı. Mart 2022 ile 1 Ocak 2024 arasını kapsayan eski sisteme dair son liste de yine aynı şekilde bugün tek bir liste olarak yayınlanacak.
VATANDAŞA ÇAĞRI YAPTI
Basınla sohbet toplantısında yeni sistemi açıklayan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, vatandaşlara da gıda firmalarına da çağrı yaptı: “Güvenilir gıda konusunu vatandaşımız olmadan yürütemeyiz. Onları sürecin içinde daha çok görmek istiyoruz. Tıpkı karekod uygulamasında olduğu gibi… Firmalara da ‘süreçlerinizi tekrar kontrol edin’ çağrısı yapıyoruz” dedi. Bakanlık olarak 7 bin 800 kontrol görevlisi ile yıllık 1.3 milyon resmi kontrol gerçekleştirdiklerini belirten Yumaklı, bakanlığa kayıtlı veya onaylı 97 bini üretim, 341 bini satış, 286 bini toplu tüketim yeri olan, toplam 724 bin gıda işletmesi bulunduğuna dikkat çekti. Bakan Yumaklı, “Resmi kontrollerde gıda işletmelerinin hijyeni, gıda etiket bilgileri, uyulması gereken ısı gereklilikleri, izlenebilirlik kayıtları ve sorumlu oldukları dokümanların kontrolü gibi bir takım gerekliliklerin kontrolünü yapıyoruz” dedi. Geçen yıl 1.3 milyon denetim gerçekleştirildiğini hatırlatan Yumaklı, “Bu yıl 940 bin denetimde 16 bin uygunsuzluk tespit ettik. 771 milyon lira idari para cezası kestik” diye konuştu.
TEKSTİL BOYALI ÜRÜN TOPLATILIYOR
Taklıt ve tağşiş ürünlerle ilgili kamuoyu duyurusunu iki kategoriye ayırdıklarını anlatan Yumaklı, şöyle konuştu: “Kişilerin sağlığını tehlikeye düşüren ürünler. Buna tekstil boyasının gıdada kullanılmasını bir örnek olarak verebiliriz. Bu tür durumların tespiti durumunda biz bu ürünleri piyasadan toplatıyoruz ve imha ediyoruz. Bu fiiller kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek bir fiil olduğu için mevzuatta da suç olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bu işletmeler hakkında, kendi yaptırımlarımıza ilave olarak Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz. Taklit veya tağşişli ürünler. Buna farklı yağlar karıştırılan yağın zeytinyağı olarak piyasaya sürülmesi, peynire margarin katılması gibi örnekleri verebiliriz. Tespiti durumunda bu ürünleri de toplatıyoruz. 3 yıl içindeki ilk 2 tespitte ağır para cezaları uyguluyoruz. Buna rağmen 3 yıl içinde 3’üncü kez yapılırsa, bu da mevzuatta suç olarak tanımlanmıştır. Bu tür durumlarda da yine Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz.”
‘GIDALARDA ‘TADINDA’, ‘LEZZETİ’, ‘KEYFİ’ GİBİ İFADELER YER ALAMAYACAK’
BAKANLIĞIN çalışmalarıyla ilgili de bilgi veren Yumaklı, “Birbiriyle karıştırılabilecek gıdalarda ‘tadında’, ‘lezzeti’, ‘keyfi’ gibi ifadeler yer alamayacak. Örneğin tereyağı aroması eklenmiş margarinde “tereyağı tadında”, “tereyağı lezzeti” gibi ifadeler kullanılamayacak. Gıdanın adı ve net miktarı, satın alırken ilk bakışta görülecek alanda yazılacak. Alkol, şeker veya tatlandırıcı içeriyorsa, bu bilgiler tüketicinin rahatlıkla anlayacağı şekilde, diğer bilgilerden daha belirgin yazılacak. Bütün bunların yanında; peynir, tereyağ, sürülebilir yağlar ve sadeyağ, kaymak ve krema başlıklarında yenilikler içeren tebliğlerimizi de güncelliyoruz” ifadelerini kullandı. Yumaklı, tüketicinin yanıltılmasını önlemek ve geleneksel ürünleri korumak için bazı gıdalarda katkı maddelerinin kullanımını da yasakladıklarını vurgulayarak, “Tüketiciyi yanıltıcı şekilde nar ekşisi izlenimi veren nar ekşisi sosu, nar aromalı sos gibi ürünlerle, limon suyu izlenimi veren limon sosu gibi ürünlerin üretimini yasakladık. Beslenme Beyanları Kılavuzu hazırlayarak, şeker ilavesiz beyanı ile tüketicinin yanıltılmasını engelledik. Gıda etiketlerine yönelik tüketicilerimiz açısından faydalı, önemli değişiklikler yaptık. Artık aromadan üretilen gıdalarda yanıltıcı meyve sebze görseli kullanılamayacak” diye konuştu.