Oluşturulma Zamanı: 11 Aralık 2024 23:42
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlemiş olduğu ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunmuş oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Katliamların ve birtakım yanlış anlamaların aşılmasıyla Etiyopya-Somali ilişkilerinde mühim bir ivme kazanıldı. Ortak izahat metnini yayınladık.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile bir araya geldi. Erdoğan, toplantının arkasından ortak basın toplantısında izahat yapmış oldu. Erdoğan’ın açıklamaları özetle şöyleki: Her ikisi de arkadaşım olan Şeyh Mahmud ve Abiy Ahmed’i memleketimizde ağırlamaktan büyük saadet duyuyorum. Kendilerine ve kıymetli kurul üyelerine bir kere daha huzurunuzda sefalar getirdiniz diyorum.
Somali ve Etiyopya’nın ülkemize olan itimatı nihayetinde ortalama 8 ay ilkin bir süreç başlattık. Bilhassa Ankara sürecinde mühim bir aşamaya geldik. Böylece birtakım kırgınlıkları ve yanlış anlamaları da aynı biçimde aşarak, Somali ile Etiyopya içinde sulh ve iş donanmasına dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını atmış olduk.
“TEMEL BEKLENTİMİZ BARIŞ”
Ülkelerin egemenliğini, birliğini ve toprak bütünlüğünü sağlamaya yönelik prensipli kapasitemizin bir simgesi olarak, Afrika’nın bu güzel köşesinde sulh ve istikrarın sağlanması temel beklentimizdir. Mayıs ayından bu yana Dışişleri Bakanlarımız, tarafların mutabakatı ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulu aracılığıyla biri Türk Evi’nde olmak suretiyle iki kere Ankara’da bir araya geldi. Bu karşı karşıya görüşmelerin yanı sıra birçok kere telefon görüşmelerimiz oldu.
Bu süreç süresince tarafların hassasiyetlerini, önceliklerini ve beklentilerini dikkatle dinledik. Her iki ülkenin kıymetli katkılarıyla bugün üstünde mutabakata vardığımız ortak deklarasyon metnini ortaya çıkardık. Bu ortak deklarasyon, bu iki arkadaş ülkenin bundan sonrasında inşa edeceği ilkeleri kayıt dibine alıyor ve bunun için geçmişe değil geleceğe odaklanmamız muazzam. Bu zamanı uzlaşmaya büyük fedakarlıklarla gelen kıymetli kardeşlerimi yürekten kutluyorum. Yapıcı tutumlarından ötürü kendilerine teşekkür ediyorum. Kıymetli basın personelleri, Somali ve Etiyopya’nın da bulunmuş olduğu bölge, geçmişte pek oldukca haksızlığa ve ciddi eksikliklere sahne olması durumunda, tarihte parlak zamanlar geçirmiş, insanlığa mühim katkılar elde etmiş bir coğrafyadır.
Bölge insanı devamlı zorlukları aşma bilgeliğini göstermiştir. Bir müddet önce üstünde mutabık kalınan ortak bildirinin, önümüzdeki dönemde bölgede karşılıklı hürmet, ortaklık, ekonomik kalkınma ve huzur için sağlam bir temel oluşturacağına inanıyorum. Bu bununla birlikte devlet adamlarının gelecek nesillere karşı vazife ve sorumluluğudur. Burada açıkladığımız antak kalma da bu şekilde bir ekranların ürünüdür. Bundan sonrasında atacağımız adımlara beraber karar vereceğiz, bölge halkının refah ve refahını artıracak projeleri müşterek hayata geçireceğiz. Bu duygu ve düşüncelerle, huzurunuzda kendilerine bir kere daha teşekkür ediyorum. Başlattığımız sürecin hayırlara vesile olmasını arzuluyorum.
İKİ LİDER ERDOĞAN’A TEŞEKKÜR EDİYOR
Somali Devlet Başkanı Mahmud, Türkiye ve Türkiye’den Somali ile Etiyopya arasındaki anlaşmazlığın çözümü için gayret gösteriyor Cumhurbaşkanı Erdoğanona teşekkür etti.
Etiyopya Başbakanı Ahmed, Somali-Etiyopya anlaşmazlığının çözümünde gösterdiği çabalardan ötürü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, hükümetine ve Türkiye’ye teşekkür ettiğini söylemiş oldu.
ORTAK AÇIKLAMA YAYINLANDI
İletişim Başkanlığı duyurusu yayımlandı. Açıklamada şu ifadelere işaret edildi: Türkiye Cumhuriyeti’nin kolaylaştırıcılığını icra ettiği Federal Demokratik Etiyopya Cumhuriyeti ve Somali Federal Cumhuriyeti Ankara Deklarasyonu
Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Sayın Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Federal Demokratik Etiyopya Cumhuriyeti Başbakanı Abiy Ahmed Ali’yi 11 Aralık 2024’te Ankara’da ağırladı. Dost gibi bir ortamda meydana gelen toplantı, aleni ve yapıcı bir toplantıya fırsat sağlamış oldu.
Somali ve Etiyopya liderleri, birbirlerinin hakimiyet, birlik, istiklal ve toprak bütünlüğünün yanı sıra internasyonal hukuk, Birleşmiş Milletler Şartı ve Afrika Donanması Kurucu Anlaşması’nda yer edinen ilkelere hürmet ve bağlılıklarını yinelediler.
Taraflar, dostluk ve karşılıklı hürmet çerçevesinde, görüş farklılıklarını ve tartışmalı mevzuları geride bırakarak, ortaklık çerçevesinde ortak huzur doğrultusunda kararlılıkla ilerleme hikayesinde anlaşmışlardır.
Somali, Afrika Donanması Operasyonlarında Etiyopyalı askerlerin kayıplarını kabul ediyor. Taraflar, Somali Federal Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğüne hürmet göstererek, Etiyopya’nın denize güvenilir erişiminin sağlayabileceği muhtelif potansiyel yararları belirlediler.
Ek olarak, Somali Federal Cumhuriyeti’nin hakimiyet yetkisi altındaki Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti’nin güvenli, emniyetli ve sürdürülebilir bağlantıdan yararlanmasını sağlayacak, antak kalma, kiralama ve benzeri araçlar da dahil olmak suretiyle ikili anlaşmalar kanalıyla karşılıklı fayda elde eden tecim anlaşmaları yapmak. Denize gidiş ve dönüşte beraber yakın emek verme hikayesinde mutabık kaldık.
Taraflar, teknik müzakerelerin Türkiye’nin kolaylaştırıcılığıyla en geç 2025 Şubat ayı sonuna kadar iyi niyetle başlatılmasına ve dört ay içerisinde sonuçlandırılıp imzalanmasına karar verdiler.
Taraflar, bu taahhütlerin uygulanmasında Türkiye’nin desteğini memnuniyetle karşıladılar ve mevzubahis taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişik her türlü anlaşmazlığı diyalog kanalıyla ve gerektiğinde Türkiye’nin yardımı ile çözeceklerini taahhüt ettiler.
Taraflar, bu girişime gösterdiği bağlılık ve zaman süresince Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a şükranlarını sundular.
NE OLDU?
Kriz, Etiyopya’nın Ocak ayında Somaliland bölgesiyle bir mutabakat zaptı imzalamasının arkasından ortaya çıktı.
Somali, Yemen Denizi kıyısındaki Somaliland’ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve iki ülke arasındaki bu anlaşmayı Somali’nin toprak bütünlüğüne yönelik bir hücum olarak nitelendiriyor.
Her iki ülkeyle yakın ilişkileri bulunan Türkiye, Etiyopya’nın resmi talebi üstüne “Ankara Periyodu” adında olan arabuluculuğu başlattı.