Dileri Bakan Hakan Fidan, NTV canl yaynnda gndeme ilikin sorular cevaplad.
Bakan Fidan’n aklamalarndan satr balar:
Trkiye son derece byk bir gndeme sahip. D politika hedeflerimizi hem yntem olarak hem de hedef olarak bir tasvipe tabi tuttuk. nemli olan, hedefimiz, blgemizde barn ve gvenliin salanmas.
Trkiye blgesinde ekonomik ve siyasi olarak dev olan bir lke. Bar konusunu gvenliin en nemli aamas olarak gryoruz.
Yeni yaplandrmada belli corafyalar mikroya aldk. Latin Amerika’y ayr bir genel mdrlk yaptk. Afrika’daki genel mdrlk saymz 3’e karyoruz. Trk devletleri ile ilgili genel mdrlk kuruyoruz. Bunlar corafya ile ilgili konular. Denkleme yeni disiplinler getirmek gerekiyor.
Konsolosluk ve Trk vatandalar ile ilgili konular, onlar iin de ayr bir genel mdrlk yaptk. Amacmz, bizim iin nemli konular daha odakl bir ekilde ynetmek.
TRKYE VE ABD, GAZZE KONUSUNDA NEREDE UZLAIYOR VE AYRIIYOR?
Nerde ayryoruz, onlar kaytsz artsz srail’i destekliyor. Biz de Filistin’i destekliyoruz. Bu bir ayrm noktas. Byk devletlerin bir zellii vardr, una bakmanz lazm. Konular arasnda ayrm yapabiliyor mu? Kavga konularnda kavga edip, i birlii konusunda i birlikleri devam ediyor mu? Bizim de ABD ile byle anlaamadmz, konuarak zmeye altmz, i birlii yaptmz alanlar da var.
Gazze meselesinde u anda ABD’nin askeri destei olmadan srail’in bu denli cret ierisinde soykrm yapmas mmkn deil. ABD Bakan kendisi de syledi. Nerede uzlayoruz? Geldiimiz noktada atekes konusunda uzlamz var. O konuda bir alma var. Bugn de ABD’li mevkidamla bu konuyu konutum. ki devletli zmn olmad durumda bu sorunun srekli kendini tekrarlayacak bir patoloji olduu konusunda hemfikiriz.
“SRAL’N ABD VE BATI’YA MALYET ARTIYOR”
ABD’deki siyasal anlayn srail’in bu katliamlarn nne gemesini dnmyorum. Niyet olabilir. ABD’de niversitelerde protestolar var. Bu da siyasilere belli mesajlar gnderiyor. srail’in her geen gn ABD’ye ve Bat’ya maliyeti artyor.
Birok lke srail konusunda adm atmaktan ekiniyor. nk ABD ve Bat’nn rettii algdan ve kendi kendilerine uyguladklar snrlamalardan dolay. Bir yerde ncle ihtiyalar oluyor. Bunu da byk bir hassasiyetle yrtmeye alyoruz.
GAZZE N KAHRE’DEK ATEKES GRMELER
Taraflarn bata uzlamama alanlar geniti. Katarl ve Msrl arkadalar youn altlar. Biz de Trkiye olarak gerekli abalar gsterdik. Hamas’la iletiim halindeydik. Konunun tkand yer srail’in kalc bir atekes istememesi. Hamas’n da, “Ben rehineleri vermeyi kabul edeceim, karsnda da atekes bekliyorum” talebi var. srail bunu kabul etmiyor. srail bu mzakereleri devam ettiriyordu, nk Hamas’n reddedeceini bekliyordu. Aa kt, srail atekesi istemiyor.
ABD’li, Katarl mevkidalarmla, Hamas lideriyle de konutum. Atekeste nerede duruyoruz bunu grmemiz gerekiyordu. Geen hafta neredeysek oradayz, tkanmlk durumundayz. ABD, srail’i zorlamak durumunda. ABD seimlere giderken Biden’a kendi kamuoyunun belli bir ksmndan byk tepki geliyor.
Irak ziyareti nemliydi. Irak’la ilikilerimiz nemli. Irak son 20 yldr sancl bir sre geirdi. Terr rgtnn iine gelen bir hal vard. Operasyonlar sreklilik arz etmeye balad. Bizim hibir lkenin topranda gzmz yok. Biz kendi lkemize sahibiz. Egemenliimizi sonuna kadar uyguluyoruz. PKK bu lkede 1 santimetre topra kontrol edemezken, Irak’ta Suriye’de birok blgeyi ele geirmi durumda.
Irak’la terrle mcadelede bizim gelitirdiimiz bir mesafe sz konusu. Irak’n petrol, kaynaklar var ama Irak temel enerji sorununu, su, salk, altyap sorunlarn zemiyor. Silahl gruplarn cirit att bir lkede bunlarn dzelmesi mmkn deil. Bizimle beraberseniz birlikte terr rgtlerini yok edelim dedik. Terr, Irak’n gelimesini de engelliyor.
Erbil ynetimiyle gelitirdiimiz terrle mcadele anlayn Badat’la da gelitiriyoruz. Bizim iin nemli olan rgte ynelik hangi adm attklar. Trkiye byk bir lke, son 20 ylda altyap sorununu bitirmi. Bundan istifade edin. Artk bu kadar kan, gzya ve savan durmas lazm. Bunun iin de planl projelere gitmemiz lazm. Corafyann kaynaklar msait. nsanlar da bunu istiyor. Bunu yaparken de biz ne komularmz tarafndan yanl anlalmak istiyoruz, ne onlarla atmak istiyoruz.
Yakndan takip ettiim bir konu. Bunlar istihbaratta da kazandrmak istediimiz kabiliyetlerdi. Yapay zeka konusu yle bir noktaya geldi ki, birok meslek grubu iini kaybetti haberleri yok. Geenlerde bir lkedeydim, adn vermeyeyim. Kendileri de yapay zekayla ortak olmular. Bunlarn halka ak olmayan versiyonlar var. Birka tanesini grme imkanm oldu. Orada muhasebe ilemleri, mimari ilemler, statik hesaplar, mhendislik hesaplar, birok konu kendiliinden zlyor. Bunlar ticariletii zaman, toplumsal hayata girdii zaman artk insann yerine makinenin geldiini ngrmek gerekiyor. imdiden itibaren hazrlk yapmamz lazm. Trkiye olarak yapay zeka konusunda alma iinde olmamz gerekiyor.
Yapay zekann kontrolden kma tehlikesi var. Gemite nkleer silah elde etti devletler, uzay silahlar anlatlyor. Yapay zeka istihbari alanda ok fazla ey yapacak. stihbaratta analiz konusunda oyun deitirici olacak.