Dünya liderleri ve kurumları, Hamas’ın İsrail’e karşı başlattığı operasyona ilişkin açıklamalarda bulundu. ABD ve AB ülkeleri Hamas’ı kınarken, İsrail’e destek mesajları yayımladı. Başta Türkiye’nin olduğu birçok ülke taraflara itidal çağrısında bulunurken, İran ise Hamas’a desteğini açıkladı. Brezilya ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağıracağını duyurdu.
Kassam Tugayları bu sabah İsrail’e “Aksa Tufanı” isimli kapsamlı bir operasyon başlattığını duyurdu. Gazze’den İsrail yönüne binlerce roket atılırken silahlı gruplar da bölgedeki yerleşim yerlerine girdi. “Aksa Tufanı” operasyonu üzerine İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne saldırı başlattığını açıkladı. İsrail acil yardım servisi Kızıl Davut Yıldızı, Gazze Şeridi’nden düzenlenen saldırılarda 22 İsraillinin öldüğünüve 545 kişinin yaralandığını duyurdu. Filistin resmi ajansı WAFA’da yer alan haberde, İsrail ordusu ile Filistinli gruplar arasında çıkan çatışmalarda, 4 Filistinlinin hayatını kaybettiği, 5’inin yaralandığı bildirildi.
İsrail-Gazze sınırındaki gerilime ilişkin dünyadan farklı tepkiler geldi.
TÜRKİYE
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti 4. Olağanüstü Büyük Kongresi’ndeki konuşmasında, İsrail ve Filistin taraflarına itidalli davranma çağrısı yaparak, “Türkiye olarak bu sabah İsrail’de meydana gelen hadiseler ışığında tüm tarafları itidalle hareket etmeye, gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durmaya çağırıyoruz.” dedi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Bugün (7 Ekim) İsrail ve Filistin’de yaşanan şiddet ve gerilimi derin bir endişeyle karşılıyoruz. Bölgede sükunetin bir an önce yeniden tesis edilmesine büyük önem veriyor, sivil can kayıplarını şiddetle kınıyoruz. Şiddet eylemlerinin ve buna bağlı tırmanmaların kimseye bir fayda sağlamayacağını vurguluyor, tarafları itidalle hareket etmeye ve fevri adımlardan uzak durmaya çağırıyoruz. Sözkonusu gelişmelerin daha fazla tırmanmadan ve daha geniş bir alana yayılmadan kontrol altına alınabilmesini teminen, Türkiye olarak elimizden gelen katkıyı sağlamaya daima hazırız. Bu doğrultuda, ilgili taraflarla temaslarımızı yoğun bir şekilde sürdürüyoruz. Bu üzücü gelişmeler, iki devletli çözüm vizyonunun önemini bir kez daha göstermektedir. Tarafları, güç kullanmaktan vazgeçerek, bu vizyon doğrultusunda, daha fazla gecikmeksizin kalıcı çözüm için çalışmaya davet ediyoruz.”
ABD Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü, ABD’nin Hamas’ın İsrailli sivillere yönelik saldırılarını “kesin bir dille kınadığını” ve İsrail hükümeti ve halkının yanında olduğunu söyledi. Sözcü, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın İsrailli mevkidaşı Tzachi Hanegbi ile görüştüğünü ve yakın temas halinde kalacağını bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas tarafından İsrail’e karşı başlatılan saldırıları kınadı. Blinken, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırılarını “dehşet verici” olarak niteledi. Paylaşımda Blinken, “İsrail hükümeti ve halkıyla dayanışma içindeyiz ve bu saldırılarda hayatını kaybeden İsrailliler için başsağlığı dileklerimizi iletiyoruz.” ifadesini kullandı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller de X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “ABD, İsrail’e yönelik korkunç saldırıları kınıyor. Terörün asla haklı bir gerekçesi olamaz. İsrailli ortaklarımızla yakın temas halinde kalacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
BM
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de “Filistinli silahlı gruplar tarafından İsrail’e doğru yüzlerce, belki de binlerce rastgele roket atıldığı ve en az 22 İsraillinin öldürüldüğü, yüzlercesinin ise yaralandığı yönündeki haberler karşısında şok oldum ve dehşete düştüm. Ayrıca İsrailli sivillerin rehin alındığı yönündeki haberlerden de derin endişe duyuyorum.” ifadelerine yer verdi. İsrail güçlerinin de yoğun nüfuslu Gazze Şeridi’ne hava saldırılarıyla karşılık verdiğini ve en az 5 kişiyi öldürdüğünü belirten Türk, şunları kaydetti: “Orada sivil kayıplarının yaşanmaması için her türlü tedbiri almaya çağırıyorum. Şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulunuyorum. Bölgedeki tüm taraflara ve kilit ülkelere, daha fazla kan dökülmesinin önüne geçmek için gerilimi azaltma çağrısında bulunuyorum.”
BREZİLYA’DAN ACİL TOPLANTI ÇAĞRISI
Brezilya Dışişleri Bakanlığı, İsrail’e yönelik son yılların en büyük saldırının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağıracağını duyurdu. Bu ay BM Güvenlik Konseyi dönem başkanlığını üstlenen Brezilya, kamuoyuna yaptığı bir açıklamayla saldırıları kınadı ve İsrail halkıyla dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Ayrıca Filistin ve İsrail’in karşılıklı olarak kabul edilen ve uluslararası alanda tanınan sınırlar içerisinde bir arada yaşamasını öngören “iki devletli çözüme” olan bağlılığını yineledi. AVRUPA’DA İSRAİL’E DESTEK HAMAS’A TEPKİ Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, “İsrail ve halkına karşı bu sabah başlatılan, masum vatandaşlara terör ve şiddet uygulayan rastgele saldırıları şiddetle kınıyorum.” ifadelerini kullandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Hamas’ı kınarken, “İsrail’in bu tür hain saldırılara karşı kendini savunma hakkı vardır.” değerlendirmesini yaptı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “İsrail ile tam dayanışma içindeyim” mesajını paylaştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise “Gazze’den yapılan füze atışları ve artan şiddet bizi sarsıyor. Almanya, Hamas’ın bu saldırılarını kınıyor ve İsrail’in yanında duruyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da “İsrail’i şu anda vuran terör saldırılarını şiddetle kınıyorum. Ölenlere, ailelerine ve yakınlarına dayanışma dileklerimi iletiyorum.” açıklamasını yaptı. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ise İsrailli “sivillere yönelik saldırıların kendisini şoke ettiğini” belirtti. Sunak, “İsrail’in kendisini savunma hakkı mutlaktır.” ifadesine yer verdi. Belçika, İspanya, İtalya, İsviçre, İrlanda, Hollanda, Hırvatistan, Avusturya, Yunanistan, Çekya, Slovenya, Finlandiya, Polonya, Litvanya, Letonya, Estonya ve Kosova yetkilileri de Hamas’a tepki gösteren ve İsrail’e destek veren mesajlar yayımladı.
İRAN
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in üst düzey bir danışmanı, Hamas’ın İsrail’e karşı başlattığı beklenmedik saldırıyı desteklediğini ifade ederek, bunu “gurur verici bir operasyon” olarak nitelendirdi.
Filistinli çocuklara destek amacıyla Tahran’da düzenlenen bir toplantıda konuşan Rahim Safavi, “Gurur verici Aksa destekliyoruz. Biz operasyonu destekliyoruz ve direniş cephesinin de desteklediğinden eminiz.” açıklamasını yaptı.
MISIR Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin Filistin ile İsrail arasındaki gerilimin düşürülmesi için uluslararası yetkililerle yoğun temaslarda bulunduğu bildirildi. Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Şukri, bölgedeki son gelişmelerin ardından bazı mevkidaşları ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile telefonda görüştü. Mısırlı Bakan, görüşmelerinde, Filistin ile İsrail arasındaki gerilimin durdurulması ve tarafların itidalli olmasının önemini vurguladı. Açıklamada ayrıca Mısır’ın söz konusu krizi kontrol altına almak için her düzeyde yoğun temasta bulunduğu ifade edildi. SUUDİ ARABİSTAN Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada “İsrail ve Filistinliler arasındaki şiddetin derhal durdurulması” çağrısında bulundu. Bakanlık, “Bir dizi Filistinli grup ile İsrail işgal güçleri arasında yaşanan ve birçok cephede yüksek düzeyde şiddete yol açan benzeri görülmemiş gelişmeleri takip ediyoruz”. ifadelerini kullandı. HİNDİSTAN Hindistan Başbakanı Narendra Modi ise “İsrail’deki terör saldırıları haberiyle derinden sarsıldım. Düşüncelerimiz ve dualarımız masum kurbanlar ve aileleriyle birlikte. Bu zor zamanda İsrail’le dayanışma içindeyiz.” yorumunu paylaştı. Katar, abluka altındaki Gazze Şeridi’nde yaşanan olaylardan İsrail’in sorumlu olduğunu belirtti. KATAR Katar Dışişleri Bakanlığı, yaptığı yazılı açıklamada, bölgedeki gelişmelerle ilgili endişesini ifade ederek, tüm taraflara gerginliği sona erdirme, sükûneti sağlama ve azami şekilde itidalli olma çağrısında bulundu. Açıklamada, “Sonuncusu, Mescid-i Aksa’ya polis himayesinde düzenlenen baskınlar olmak üzere Filistin halkının haklarını ihlal etmeye devam etmesi sebebiyle halihazırda yaşanan gerginliğin sorumlusu yalnızca İsrail’dir.” ifadesine yer verildi. Bakanlık, “İsrail’in, uluslararası hukuka yönelik bariz ihlallerini durdurmaya, Filistin halkının tarihi hakları ile uluslararası meşruiyet kararlarına saygı göstermeye zorlanması ve bu olayların Gazze’deki Filistinli sivillere karşı yeni bir orantısız savaşı ateşlemek için bahane olarak kullanılmasının önlenmesi için uluslararası toplumun ivedilikle harekete geçmesi gerektiğini” vurguladı. Açıklamada ayrıca Katar’ın “Filistin meselesinin haklılığı, kardeş Filistin halkının meşru hakları ile 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devletin kurulması konusundaki kararlı tutumu” yinelendi. KUVEYT Kuveyt Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “İsrail işgalinin kardeş Filistin halkına yönelik apaçık ihlalleri ve saldırılarının sonucu olarak abluka altındaki Gazze’de ve işgal altındaki Filistin topraklarında yaşanan gerilimden endişe duyulduğu” kaydedildi. Gazze Şeridi’ndeki olaylarla ilgili uluslararası toplumun ve Birleşmiş Milletlerin (BM) “üzerine düşen sorumluluğu” üstlenmesi ve yaşanan şiddet olaylarını durdurması istenen açıklamada, Filistin halkına koruma sağlanması ve İsrail güçlerinin, Mescid-i Aksa’ya yönelik ihlalleri ve Yahudi yerleşim birimlerini genişletme politikası başta olmak üzere kışkırtıcı uygulamalarına son verilmesi gerektiği vurgulandı.
Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri: Saldırıların sonuçlarından İsrail sorumludur – Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, İsrail’e “Aksa Tufanı” saldırısı başlattığını duyurmuş bunun ardından İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne saldırdığını açıklamıştı İSTANBUL (AA) – Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, İsrail’in Filistin halkına ve kutsal mekanlara yönelik devam eden saldırılarından doğan sonuçların sorumluluğunun tamamen Tel Aviv yönetimine ait olduğunu belirtti.
KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ KİK’in sitesinden yayınlanan yazılı açıklamaya göre, KİK Genel Sekreter Budeyvi, Gazze ve sınır bölgesindeki çatışmalarda, masum sivillerin korunması için İsrail güçleri ve Filistinliler arasındaki gerilimin bir an evvel düşürülmesi çağrısı yaptı. Açıklamasında “Saldırıların sonuçlarından İsrail sorumludur” ifadelerini kullanan Budeyvi, İsrail’in Filistin halkına ve kutsal mekanlara yönelik devam eden saldırılarından doğan sonuçların sorumluluğunun tamamen Tel Aviv yönetimine ait olduğunu kaydetti. Budeyvi, İsrail’in devam eden saldırılarının uluslararası sözleşme ve yasaların açık bir ihlali olduğunu belirterek, saldırıların Filistin sorununun çözümüne yönelik barış süreci çabalarına engel olduğuna işaret etti. KİK Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, uluslararası topluma, işgal altındaki Filistin topraklarında arzu edilen barış ve istikrarın sağlanması için Filistin halkına, 1967 topraklarında başkenti Kudüs olmak üzere, kendi devletlerini kurma yönünde meşru haklar kazandırma çabalarını hızla yeniden canlandırmaya destek verme çağrısında bulundu. Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, sabah İsrail’e “Aksa Tufanı” isimli kapsamlı bir saldırı başlattığını duyurmuştu. Gazze’den İsrail yönüne binlerce roket atılırken silahlı gruplar da bölgedeki yerleşim yerlerine girmişti. İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne saldırı başlattığını açıklamıştı.Arap Birliğinden Gazze’ye yönelik saldırıların “derhal durdurulması” çağrısı ARAP BİRLİĞİ Arap Birliği, Hamas ile İsrail’in karşılıklı saldırılarına ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Ebu Gayt’ın, İsrail’in Gazze’deki saldırıları derhal durdurması çağrısında bulunduğu bilgisine yer verilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı: “İsrail’in şiddet ve aşırılıkçı politikalarını uygulamaya devam etmesinin, bölgeyi istikrara yönelik ciddi fırsatlardan mahrum bırakan saatli bir bombayla aynı anlama geldiği konusunda daha önce defalarca uyarıda bulunuldu.” Açıklamada, taraflar arasındaki silahlı çatışma döngüsünün, bölgeyi yakın gelecekte istikrar veya barışa yönelik fırsatlardan uzaklaştırdığı kaydedildi. Öte yandan açıklamada, İsrail’in İslam’ın kutsalına ve iki devletli çözüme karşı provokatif politikalarına gerçek bir tepki verilmemesi durumunda, bölgedeki mevut durumdan uluslararası toplumun sorumlu tutulacağı belirtildi.