lk gnden beri kongrelerdeki seimin iptal olmas iin “nisab” yani seilme yeterliliini etkileyecek bir hilenin olmas gerektiini sylyorduk.
Ortada su dahi olsa, iradesi bir biimde menfaat temini ile deien delegenin toplam says seim sonucunu etkilemiyorsa, mahkemelerin ilgili seimi iptal etmesinin pek mmkn olmadn belirtiyorduk.
stanbul l Kongresinin iptali karar sonras bu marj deiti ve kafa karkl artt.
Bugn bu konudaki dncelerimi ve yanl anlalan durumlar on maddede zetlemek istiyorum:
(1.) Karar Ankara’daki “Byk Kurultay” dosyasn etkiler.
stanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesi karar, Byk Kurultay’da oy kullanmamas gereken 196 delegenin oy kullandn ortaya koyuyor. Bu da ister istemez Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesinin verecei karar dorudan etkileyecektir. Ankara mahkemesi, stanbul mahkemesinin kararn incelemek ve deerlendirmek mecburiyetinde…
(2.) Bu heyet daha nceden biliniyordu!
Bu tip dosyalarda davay aan taraf ya davay aarken ya da sonradan bir “heyet nerisi” olarak liste sunar. Bu isimler Mahkemenin “apkadan” kard isimler deil. Taraflar bunu ya biliyor ya da bilebilir durumdalar…
(3.) Kongrenin iptali ile kongredeki seimlerin iptali ayr eyler.
Bu konu ok karyor. Genel kurulda ynetimin yetkisi “toplant yeter says” olduunun tespit edilmesi ile biter. Seimleri ynetim deil, divan ynetir. Divann ynettii seimlerde sorun varsa divann yerine atama yaplmas gerekir. Kayym diye yanl ifade edilen geici heyet tam olarak budur aslnda. Bu halde kongrenin toplanma usulne uygun bir biimde alm olmas halinde kongre iptali karar kmaz. Buradaki duruma gre kacak karar kongredeki seimlere dnktr.
(4.) Eskilerin dorudan greve gelmesi ihtimali zayf.
Bir ihtimal gerekleirse bu olur. O da kongrenin iptal edilmesidir. Kongredeki seimler Genel Bakanlk vb. dier seimler iptal edilirse geici heyet atanacaktr. Bunun en yakn rnei stanbul dosyasdr… Mahkeme eski ynetimi greve getirmemi bir heyet tayin etmitir. Heyetin iinde eski stanbul il bakan ve benzeri mahiyetli isimler vardr.
(5.) Grevlendirilenlerin ihrac, grevlendirmeleri drmez.
hralarn stanbul il ynetimine yaplan grevlendirmeleri iptal etmesi mmkn deil. Zira karar Grsel Tekin ve dier isimleri CHP yesi olmas sebebiyle veya ilintili bir ifade belirterek atamyor. smen bir atama var.
(6.) stanbul kararnn kesinleme sreci var.
Bu arada 15 Eyll’de Ankara mahkemesi karar vermeyebilir. Tedbir kararnn kesinlemesi iin istinaf sonucunun gelmesi art… CHP karar istinaf etti. Her ne kadar “tanmyoruz” dese de CHP’nin bu yola gitmesi nemli… Karar istinaf sonucu dnene kadar uygulanacak… stinaf bozarsa tedbir kalkar, bir adm ncesine dnlr.
(7.) Bu karar bir ilk deil, rnekleri vardr.
Bu kararn ilk olduu sanlyor. Ancak kongrede seim kurulunun grevinin bitmesinden sonra bu tip davalarn ald ve Yargtay’n esasa dair deerlendirme yapmak zere kendisini yetkili grd kararlar bulunuyor (*). Yani milletvekillii, belediye ve cumhurbakanl seimleri iin zel yasas gerei srecin tmnde ve sonuna kadar YSK yetkili iken parti ii seimlerde seim kurulu seim annda yetkili, sonraki durumlar iin genel hkmler devreye giriyor… YSK’nn dn verdii kararla da bunu teyit etti. 38. Kurultay iin yaplan talebe dair ret karar veren YSK; 39. Kurultay sreci iin “yetkisinde olan bir konu” olduuna hkmedip srecin devam ynnde karar kurdu…
(8.) Bu dosyalarda kanun uygulanr.
Hangi mevzuatn uygulanacan iyi bilmek gerekiyor… Bu konuda ilk olarak Siyasi Partiler Kanunu uygulanr. Sonrasnda Dernekler Yasas ve son olarak Medeni Kanununa baklr. Hukuki olarak boluk olumasn diye bu yasalar sras ile birbirine atf yapmtr…
(9.) Kurultaylarn iptalinin talep edilmesinde zamanam vardr.
Burada yelerin dava ama sresi Medeni Kanun’un 83. maddesinde dzenlenmi… Buna gre toplantda hazr bulunan ve kanuna veya tze aykr olarak alnan genel kurul kararlarna katlmayan her ye, karar tarihinden balayarak bir ay iinde; toplantda hazr bulunmayan her ye karar renmesinden balayarak bir ay iinde ve herhlde karar tarihinden balayarak ay iinde mahkemeye bavurmak suretiyle kararn iptalini isteyebilir.
(10.) Davaname ile savclk da srece dahil oldu.
Bu davann yeler dnda savclka da almas mmkn. Ortada su varsa savclk “davaname” ile hukuk mahkemesinde dava aabiliyor. Zaten stanbul Mahkemesince verilen tedbir karar sonras byle bir durum oldu. Bu hallerde su olduu iin ceza zamanam srelerinin devreye girebileceini dnmek gerekiyor. Savclk bu sreler iinde ve somut bulgular varsa her zaman iptal davas aabilir…
Bunlar kiisel olarak ngrdklerim.
Mahkemelerin kararlar farkl seyredebilir.
Kesin olan tek ey u: Kongrelere dair hukuki durum iptaller ynnde ilerliyor.
Bu hukuki durumun CHP iin ngrd tek ey “krizin derinlemesi” …
Bundan kmann tek yolu var o da mutedil kalmak…
(*) rnek Karar Knyeleri:
– Yargtay 4. HD E. 2021/778 K. 2022/9798 T. 30.6.2022
– Yargtay 3. HD E. 2023/1632 K. 2023/3806 T. 18.12.2023
– Yargtay 17. HD E. 2012/13124 K. 2012/14043 T. 14.12.2012
– Yargtay 4. HD E. 1998/9289 K. 1998/10626 T. 22.12.1998