Lando Kirchmair bir öğretmendir. nın-nin ulusal ve Uluslararası halka açık yasa Birlikte odaklan koruması kültürel miras Münih Bundeswehr Üniversitesi’nde.
Hukukun üstünlüğü dünya çapında düşüşte ve Avrupa da bir istisna değil. Demokrasi daha iyi gitmiyor ve politik ekonomist Francis Fukuyama’nın tarihin sonu kavramının ardındaki soru işareti büyüyor.
Görünen o ki, son zamanlarda Avrupa Birliği, ülkenin Ukraynalı mültecilere yardım etme konusundaki tartışmasız cesur tutumuna ve sınırlarındaki yakın savaş tehdidine karşı Polonya’da hukukun üstünlüğünün son kalıntılarını bile satmaya istekli görünüyor. Ancak, yalnızca yasaya uymak, ödül olarak AB’nin kurtarma planından çok büyük miktarda paranın gönderildiği bir “dönüm noktası” olarak etiketlenirse, hukukun üstünlüğünü yeniden tesis etmek için yararlı olmaz.
Bloğun Avrupa’da hukukun üstünlüğünü ve demokrasiyi iyileştirmeye yönelik tedbirlerine yönelik eleştiriler, bugünlerde AB hukuku araştırmalarında olağan hale geldi. AB içindeki hibrit rejimlerle karşı karşıya kalındığında, AB Antlaşması’nın 2. Maddesinde yer alan bloğun temel değerlerine güçlü bir bağlılık beklentisi, özellikle Avrupa Komisyonu tarafından çok sık hayal kırıklığı ile karşılandı.
Ancak AB’nin temel Avrupa değerlerini restore etme ve koruma konusundaki performansının yetersiz kalmasının en önemli ve şimdiye kadar büyük ölçüde gözden kaçan nedeni, AB’nin tam da bu noktalarda ciddi açıklardan muzdarip olmasıdır.
AB’nin demokratik eksiklikleri 1990’larda önemli bir tartışma konusuydu, ta ki Lizbon Antlaşması, örneğin Avrupa Parlamentosu’nun rolünü güçlendirerek bu amaca yönelik bazı önemli iyileştirmeler sağlayana kadar.
Yine de, Parlamento seçimlerinin en son turu – ki bunlar büyük ölçüde sanki bir seçimmiş gibi sunuldu. en iyi adaylar sistem uygulanacaktı ve Avrupa Komisyonu’nun mevcut başkanının nihayet seçildiği süreç, AB düzeyinde demokrasi için büyük bir hayal kırıklığıydı.
AB’deki en önemli siyasi figür, neredeyse birdenbire terfi etti. Konsey’e üye ülkelerin hükümetleri – daha doğrusu bazı hükümetleri – tarafından (yüksek maliyetle) taç giydi ve Parlamentonun fazla bir söz hakkı yoktu.
Buradaki nokta, o değil en iyi adaylar siyasi hesap verebilirliği tasarlamanın oldukça spesifik bir yolu olan sistem, Avrupa’daki tüm demokrasi sorunlarının mucizevi çözümüdür. Bununla birlikte, önemli bir Avrupa kurumu olan Avrupa Komisyonu’na doğrudan atfedilebilir demokratik siyasi hesap verebilirliğin derin eksikliği önemli bir sorundur.
Ve hukukun üstünlüğü de bugünlerde pek iyi gitmiyor.
Komisyon, son yıllarda sayısız olayda hukukun üstünlüğüne karşı çıkanlarla yüzleşmek için yeterli adımları atamadı. Ve AB’nin muazzam demokratik hesap verebilirlik eksikliğinin bir sonucu da, diğer aktörlerin belirli üye ülkelerde zayıflamış veya eksik hukuk devletinin en ciddi sonuçlarını hafifletmek için devreye girmek zorunda kalmış olmalarıdır.
Şimdiye kadar, bu rol -belki de hukukun üstünlüğünün liberal bir anayasal demokrasi için önemini anlama avantajından dolayı- birçok kez devreye girmek zorunda kalan Avrupa Birliği Adalet Divanı’na (ABAD) düştü.
Ancak bu müdahalelerin bedeli yüksektir. Bazı üye ülkelerde hukukun üstünlüğünü korumak için, ABAD, oldukça çelişkili bir şekilde, en azından söylemek gerekirse, kendi yetkisini oldukça önemli ölçüde genişletmek zorunda kaldığı için, AB düzeyinde hukukun üstünlüğünü riske atmak zorunda kaldı: böylece bireysel üyelerinin yargı bağımsızlığını koruyabilir.
Bu kararların sonuçları bazı açılardan memnuniyetle karşılansa da – Mahkeme yargı bağımsızlığını hiç korumamış olsaydı durumun nasıl görüneceğini bir anlığına hayal edelim – yine de AB’de hukukun üstünlüğünü tehlikeye atıyor. seviye. Ve ABAD tarafından atılan her ilerici adımla birlikte, sabır, ne yazık ki, artık daha güçlü bir ABAD pozisyonunu kabul etmek zorunda olan diğer AB üyelerinde, “iyi davranmış olsalar bile” zayıflıyor.
Hukukun üstünlüğü ve demokrasi karşılıklı olarak bağımlıdır; bu nedenle, yalnızca birlikte korunabilir ve sabitlenebilirler. Ve bunları düzeltmek, bloğun şu anda üye ülkelerinden karşı karşıya olduğu “melez rejim” sorununa hakim olmasını sağlamak için çok önemlidir, çünkü yukarıda belirtilen örnekler tek başına olaylar değildir.
Tekrar etme riski altında, hukukun üstünlüğü ve demokrasinin erozyonunun sadece üye ülkeleri değil, aynı zamanda AB’yi de ilgilendirdiğini açıkça belirtmek hayati önem taşımaktadır. Bu tür örnekler, en iyi adaylar Komisyon başkanlığı için Parlamento seçimlerinde sistem ve Genel Avukat Eleanor Sharpston’ın görevden alınması, Komisyonun hukukun üstünlüğü koşulluluk mekanizmasını Macaristan’a uygulamadığı (ve Polonya konusunda hala isteksiz olduğu) ve temkinli olduğu gerçeğine AB yasalarını açıkça ihlal eden üyelere karşı ihlal prosedürleri başlatmak.
Bu talihsiz bir durum çünkü yıllardır tanık olduğumuz gibi, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gerilerken hiçbir şey kendiliğinden düzelmiyor. Başını kuma gömmek, bakışlarını başka yöne çevirmek, parmaklarını çaprazlamak ya da fırtınanın geçmesini beklemek pek umut verici taktikler değil. Hukukun üstünlüğüne ve demokrasiye yönelik saldırıları önlemek için hiçbir şey yapılmazsa, durum daha da kötüleşecek.
AB düzeyinde ve ulusal düzeyde, hukukun üstünlüğü ve demokrasi birçok yönden derinden iç içe geçmiş durumda. Bu, onlarca yıllık Avrupa entegrasyonunun sonucudur. Bu nedenle, belirli AB üye ülkelerindeki düşüşleri, diğerleri ve AB’nin kendisi için zehirlidir.
Basit bir örnek düşünün: Bir üye ülkedeki seçimler özgür ve adil değilse, iktidara gelen siyasi aktörler de AB düzeyinde – hem Parlamento hem de Komisyon’da hareket edeceklerdir.
AB, hukukun üstünlüğünü ve demokrasiyi kendisi için sağlamalıdır. Ancak o zaman onları tüm üyelerine geri kazandıracak kadar güçlü olacaktır.