Fransa’da hükümetin emeklilik yaşının 62’den 64’e çıkarılmasına yönelik önerisine karşı ülke çapındaki direnişin 11. gününde yüzbinlerce insan Fransa sokaklarını doldurdu. Halkın plana yönelik öfkeli tepkisi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u köşeye sıkıştırdı ve zayıflattı.
Fransa’nın anayasal işlerden sorumlu en yüksek konseyi, tasarının anayasaya uygun olup olmadığını görmek için inceleme yapıyor. Önümüzdeki hafta bir karar verecek ve Macron’un muhalifleri, konseyin Macron’un önerisini ciddi şekilde sınırlayacağını umuyor.
Pek çok ülkede, emeklilik yaşını iki yıl yükseltmek ülkeyi böyle bir kargaşaya sürüklemez. Ancak Fransız halkı ezici bir çoğunlukla emeklilik reformuna karşı ve buna karşı amansız gösteriler, Macron’un yukarıdan aşağıya algılanan liderlik tarzına karşı daha geniş bir öfkeye dönüştü.
İnsanlar ne kadar kızgın?
Temizlik işçilerinin emeklilik yaşlarını 57’den 59’a (işleri fiziksel olarak daha zor olduğu için ulusal yaşın altına) düşüren bir plan nedeniyle bir hafta süren grevi sırasında Paris sokaklarında 10.000 tona varan çöp yığınları yığıldı.
Paris’te doktora yapan 43 yaşındaki araştırmacı Jerome Villier, “İnsanlar kızgın. Bu çok açık.”
Gelişmiş dünyadaki birçok hükümet benzer durumda. Nüfus artışı azaldı, insanlar daha uzun yaşıyor, ilaçlar daha iyi ve faydalar daha pahalı. Demokrasilerin, özellikle Fransa gibi cömert planları olan ülkelerde, yardımları keserek bütçeleri dengeleme çabaları, yönetimleri riske atıyor. Birçoğu, Macron’un bazı temel hatalar yaptığı konusunda hemfikir.
nükleer seçenek
Parlamentoda tasarıyı geçirmeye yetecek kadar oy alamayacağından korkan Macron, Fransız anayasasının hükümetin yasa tasarısını oylama yapmadan geçirmesine izin veren özel bir maddesini kullanarak “nükleer seçeneğe” başvurdu. Bu, Fransa genelinde hoşnutsuzluğu daha da artıran, popülaritesini azaltan ve onu eleştirenlerin monarşik bir lider olarak imajını harekete geçiren öfkeye yol açtı.
Macron geçen yıl parlamentodaki çoğunluğunu kaybetti ve hükümeti, reformu parlamentodan geçirerek ulusu kızdırdıktan sonra geçen ay iki gensoru oylamasından, biri çok ince bir dokuz oyla sağ çıktı.
Uzmanlar, protestoların Macron’un aşırı sağcı Marine Le Pen’e olan coşkusundan çok antipati nedeniyle yeniden seçildiğini gösterdiğini söylüyor. Protestolar dursa bile, Fransız cumhurbaşkanı siyasi olarak kanlı bir burnu ve otoritesinde kalıcı bir lekeyi sürdürecek.
“Fransa için endişeleniyorum. 28 yaşındaki sigorta satıcısı Mohamed Belmoud, “İnsanlar Macron’dan gerçekten nefret ettiği için – biz ondan nefret ediyoruz – ve daha yolun başındayız, dört yılımız daha var” dedi. ”
Şimdi ne olacak?
Emekli maaşı yasasının 14 Nisan’da Anayasa Konseyi’nden yeşil ışığa ihtiyacı var. Paris çöp toplayıcıları sendikası 13 Nisan’da yeni grev çağrısında bulunurken, diğer sendikalar tartışmalı yasa iptal edilene kadar direnmeye devam edeceklerini taahhüt ettiler. Bazıları, Fransız halkının protestolar ve grevler için coşkusunun ve kaynaklarının azaldığını tahmin ediyor.
Harris Interactive anketinin müdür yardımcısı Jean-Daniel Levy, “Greve gitmek pahalı bir olay, bu yüzden bunu sonsuza kadar yapamazsınız,” dedi. Ve azalan harcama gücü gerçek bir sorundur ve birçok kişinin daha fazla grev yapmayı göze alamamasına neden olur, dedi.
Diğerleri, düzinelerce göstericinin ve polisin yaralandığı ülke çapındaki protestolarda görülen şiddetin sıradan insanları uzaklaştırdığını söylüyor.
“Gösteriler devam ettikçe daha şiddetli hale geldi. Sciences Po CNRS araştırma direktörü Luc Rouban, “Bu, Fransa’daki pek çok kişinin artık uzak durduğu anlamına geliyor.
Bu protestolar ne kadar önemli?
Fransa’nın en yüksek anayasa mahkemesi “bilgeler” denilen yargıçlardan oluşuyor ve başkanlığını eski Sosyalist Başbakan Laurent Fabius yapıyor. Yasanın bir kısmının veya tamamının anayasaya veya yasanın niyetlerinin kapsamına aykırı olduğuna karar verirse, konsey onu iptal edebilir.
“Akıllı olanlar” ayrıca, yasayı eleştirenlerin emeklilik değişikliği konusunda ülke çapında bir referanduma zorlama girişimlerinde ilerleyip ilerleyemeyeceğine de karar verecek.
Konsey tamamen anayasal gerekçelerle karar verme amaçlı olsa da, uzmanlar kamuoyunu dikkate alma eğiliminde olduğunu söylüyor.
Burgundy Üniversitesi’nden siyaset bilimleri profesörü Dominique Andolfatto, “Anketler hala Fransızların ezici çoğunluğunun emeklilik reformlarına karşı olduğunu gösteriyor, bu nedenle olası bir senaryo, konseyin yasa tasarısının bazı kısımlarını rafa kaldırabileceği” dedi.
Havada, bir Fransız lidere karşı nadiren gördüğümüz kesin bir nefret var” dedi. “Bu keşfedilmemiş su.”