Kuzey Makedonya’da AB yanlısı duyguların azalması kötü niyetlere kapı aralıyor

On yıldan daha kısa bir süre önce, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Avrupa’da artan Rus etkisine dikkat çektiği ve “Sırbistan, Kosova, Karadağ söz konusu olduğunda, Brüksel’de pek çok kişinin kaşlarını kaldırdığını hatırlıyorum. [North] Makedonya … ateş hattındalar.”

Batı Balkanlar’da yaşayan bizler şok olmadık; Rusya’nın bölgedeki kötü niyetlerinin onlarca yıldır farkındayız. Tarihin büyük bölümünde, kıtanın güneydoğu kesimi, nüfuzları altındaki bölgeleri ve halkları özümsemek isteyenler arasındaki jeopolitik rekabet için bir tiyatro olmaktan nadiren ara verdi.

Kuzey Makedonya’da, kötü niyetli aktörlere karşı en güçlü savunma mekanizması, vatandaşlarının ateşli Avrupa yanlısı inancına dayanıyordu. Avrupa Birliği ailesine katılmak için verdiğimiz tavizler ve reformların hacmi ve yoğunluğuyla bölge ülkeleri arasında ön plana çıktık.

Bugün, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırgan eyleminin ortasında, kıta benzeri görülmemiş bir birlik ile karşı karşıya olduğundan AB yanlısı duyguların en güçlü olması gerekirken, Kuzey Makedonya’da AB tutkusu neredeyse tamamen aşındı.

Soğuk Savaş sırasında Yugoslavya, Demir Perde’nin ardında tam bir izolasyondan zarar görmedi. Batı demokratik bloğunun da bir parçası değildi. Şiddetli bir ayrılık, bir zamanlar sosyalist olan federasyonu paramparça etti ve Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti, bir gecede ulus inşası projesine atıldı, siyasi sistemini, ideolojisini – ve en önemlisi bayrağını ve adını – bir parçası olmak için değiştirmek zorunda kaldı. Uluslararası topluluk.

Federasyondan koptuğu andan itibaren komşuları, kimliğini ayırmak için en uygun zaman olduğuna karar verdiler. 1991’de, adı bile yabancılara – Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti – ülkenin bir zamanlar tanıdıkları bir ülkenin eski bir parçasına indirgemeyi amaçlayan bir takas gibi göründüğünde, çok az insan ülkenin geleceği üzerine bahse girmeye hazırdı.

Yeni doğmuş devletin başkanının verdiği ilk karar, istikrarsız bir bölgede hayatta kalmaya çalışırken her zaman yüksek yolu seçmeye çalışan bir ülkenin sağduyululuğunun bir planı olacaktı.

On yıl sonra, komünizm sonrası seçkinlerin ulus-devlet inşa etmeye devam etme çabaları, yerel Arnavut toplumunun silahlı direnişiyle karşılaştı. Büyük siyasi koalisyon, AB ve NATO’nun arabuluculuğunu kabul etti ve bir uzlaşmaya vararak, Balkanlar’da devam eden etnik çatışma olasılığını en aza indirmek için yaygın bir af uygulayan tek savaş sonrası ülke oldu.

Alışılmadık bir etnik gruplar arası uzlaşma olan Ohri Çerçeve Anlaşması’nın uygulanması, ülkedeki tüm etnik topluluklar için geniş kapsamlı korumaların temelini oluşturdu ve Brüksel’in ülkeyi AB üyeliğine aday olarak belirleme kararına büyük ölçüde katkıda bulundu.

Yutulması zor bir dizi hap

Başlangıçtaki eylemlerimiz, ülkenin uzun vadeli refahı için popüler olmayan veya zor kararlar vermenin zorlu yükü de dahil olmak üzere, ülkenin bir devlet olarak sorumluluklarını ciddiye aldığının bir göstergesi olmalıydı. Bunun yerine, Batılı müttefikler Kuzey Makedonya’nın odadaki kalıcı yetişkin olmasını beklerken yeni zorluklar arttı.

Aslında, 2008’de Yunanistan’ın ülkenin adı üzerindeki bir anlaşmazlık nedeniyle NATO entegrasyonunu ve onunla AB üyeliğini raydan çıkarması, on yıllık bir otoriter yönetimin habercisi oldu. Ülke hükümeti diğer şeylerin yanı sıra reform süreci yerine cömert heykellere para ve zaman harcamaya karar verdiğinden, artık Balkan sınıfındaki en iyi öğrenci değildik.

Yine, yukarıda bahsedilen heykellerin üzerine atılan boyadan dolayı Renkli Devrim olarak adlandırılan Renkli Devrim ülkeyi bir bolluktan kurtardığında ve ardından gelen seçimler, hızı artırmaya hevesli bir hükümeti başlattığında, ülke nüfusunun ilerici ruhu bir kez daha parladı. Avrupa bütünleşmesi.

2 milyon nüfuslu bu küçük ülke, Yunanistan ile anlaşmazlığı yatıştırmak için birçok kişinin varlığının özü olarak kabul edeceği şeyi – adını – kabul ettiğinde dünya çapında manşetlere taşındı.

Bu yutması kolay bir hap değildi. Her iki taraf da belirli tarihi olaylara ilişkin yorumlarında ortak bir anlayışa ulaşırken, “Kuzey” niteleyicisiyle yapılan anlaşmanın devletin kimliğini Makedon halkının kimliğinden ayırdığı düşünüldüğünde, diasporadaki ve ülke içindeki milliyetçiler rahatsız oldular.

Beklendiği gibi, bu düzenlemelerin kümülatif etkisi, milliyetçilerin ve popülistlerin Avrupa yanlısı bloktan çok daha iyi performans gösterdiği 2019 ve 2020 başkanlık ve parlamento seçimlerinde görüldü. İkincisi, yalnızca NATO üyeliği şeklinde değil, aynı zamanda Brüksel ile müzakerelerin başlaması şeklinde de vaat edilen ödülün gerçekleşmesini bekleyerek ülkenin dümeninde kalmayı başardı.

Ne yazık ki, olumsuz bir senaryo ortaya çıkmaya başladı. İlk olarak, Almanya Federal Meclisi, Avrupa Parlamentosu seçimleri nedeniyle Kuzey Makedonya ile ilgili ilerleme raporunu onaylamasını erteledi. Ardından, Fransa’nın yeni bir müzakere metodolojisi talebi iki yıl daha sürdü.

Ve son olarak, doğu komşumuz Bulgaristan, tarih ve dil gibi konularda arkaik bir Balkan kimlik politikası anlayışına başvurarak dosyamıza karşı birkaç resmi şikayette bulundu.

Brüksel, ikili bir formatta ısrar ederek, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan’dan sorunlarımızı kendi başımıza çözmelerini isteyerek kolay yolu seçti. Bu, ikisi arasındaki ilişkideki dengesizliği bariz bir şekilde göz ardı ediyordu: Bulgaristan veto yetkisini kullanarak bizi içeri almıyordu, biz ise AB’nin oybirliğine bağlıydık.

Bulgaristan’ın konumu Makedon vatandaşları için tamamen anlaşılmazdı ve öyle olmaya da devam ediyor çünkü özünde Avrupa’nın ileri sürülen demokratik değerleri ve ilkeleriyle hiçbir ilgisi yoktu. Ne de olsa, birinin ulusal anlatısını başkalarına empoze etmesi, özellikle de geçmişte çok fazla acıya ve savaşa neden olan tarihsel revizyonizmi sona erdirmek için Birliği yaratan bir kıta için, başlangıç ​​noktası değildir.

Ukrayna’daki savaş bittiğinde, Brüksel her zamanki gibi işine dönecek mi?

Kuzey Makedonya’nın üyelik müzakerelerine veto şeklinde iki yıl süren siyasi engelleme, hükümet ve tüm Avrupa yanlıları üzerinde ağır bir bedel aldı. Tüm çaba, geniş çapta, bağımsızlıktan bu yana en önemli ulusal rüyamıza ihanet olarak algılandı. 18 ayda AB’ye verilen destek %25 oranında keskin bir şekilde düştü.

Makedon toplumunun etnik açıdan heterojen yapısı bu durumdan derinden etkilendi ve daha da kötüsü: Makedonlar ve Arnavutlar AB üyeliğine verdikleri destekte keskin bir şekilde farklılaşmaya başladılar.

Adil olmak gerekirse, insanlar haklıydı: Eşi benzeri görülmemiş uzlaşmalar gerçekleştiren ülke sonunda ödüllendirilmezse, tüm yolculuğun ömürleri boyunca tam teşekküllü üyelikle sonuçlanacağının garantisi yok.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa Birliği’nin güvenlik, siyasi ve ekonomik yapılarını temelden değiştirdi. Aynı zamanda genişleme sürecinin mantığını da değiştirdi ve AB üyeliği Rusya’nın habis etkisinden korunmak için bir siper haline getirdi.

Bu amaçla, birçok analist, Kremlin’in Batı ittifakının dikkatini Ukrayna’daki savaştan uzaklaştırmayı planladığı takdirde, Baltıklar sıkı sıkıya NATO’nun içinde olduğu için Balkanlar’ın Baltıklardan çok daha savunmasız bir alan olacağı konusunda hemfikir. Ancak soru şu: Ukrayna’daki savaşın bittiği gün, AB her zamanki gibi işine dönecek mi?

NATO’nun en yeni üyesi olmasına rağmen Kuzey Makedonya, Ukrayna’nın savunmasına en çok katkıda bulunan beş ülkeden biridir. Yine de, Ukrayna’nın yeniden işgalinin acımasızca başlamasından bu yana Brüksel’den gelen genel olarak daha olumlu mesajlara rağmen, Kuzey Makedonya’nın AB yolu, tarama ve kümelenmelerle ilgili bürokratik retoriğe indirgenmeye devam ediyor.

Bu, coşkusu önemli ölçüde baltalanan vatandaşları tarafından gözden kaçırılmadı.

Yakın zamana kadar, tüm zorlu tavizlere rağmen, Avrupa yanlısı siyasi güçler hâlâ seçimleri kazanabiliyordu. Bununla birlikte, milliyetçiler ve popülistler son birkaç yılda zemin kazanmaya devam ettiler ve şimdi yeniden canlanmaları geri alınamaz görünüyor.

Dürüst olmak gerekirse, Kuzey Makedonya yaşam standardı veya hukukun üstünlüğü açısından kesinlikle mükemmel bir Avrupa ülkesi değil. Bununla birlikte, yedi yıl önceki çıkış noktasına kıyasla, uluslararası düzeyde izole bir devletten Batı ile entegre bir devlete doğru büyük bir sıçrama yaptı.

Değişimin itici gücü, vatandaşlarının Avrupa entegrasyonunun dönüştürücü güçleri lehine hareket etme kararlılığıydı. Tarihin yorumlanması üzerine bir savaşın yürütüldüğü bir zamanda, Makedon vatandaşları kan ve sınırlarla ilgili tarihi anlatıları bir kenara bıraktıkları için ödüllendirilmeli. Ancak bunu yapmak için başta AB olmak üzere dış teşviklerin ülkeye akmaya devam etmesi gerekiyor.

Yakın tarihten öğrenilen bir ders Balkanlar’da hala geçerli: Varsayılan olarak, daha az AB varlığı daha az demokrasi ve daha fazla yolsuzluk ve otokrasi anlamına geliyor.

Ukrayna’daki savaş bittikten sonra blok yine bölgede olmazsa, bir dahaki sefere geri döndüğünde ancak on milyon insanla Batı Balkanlar’ı bulacaktır. Ve geriye kalanlar, bölgede hala yaşamakta olduğumuz azimli, kendini adamış nesiller olmayacak.

Diğer sekiz milyon kişi, kendi ülkelerinde beklemek yerine birer birer üye devletlere taşınarak kaçınılmaz olarak kendilerini AB’ye entegre edecek – başka biri devreye girmekten ve birleşik bir Avrupa’ya çok daha kötü bir “alternatif” sunmaktan mutlu olabilir.

Stevo Pendarovski, Kuzey Makedonya’nın beşinci ve şu anki cumhurbaşkanıdır.

Euronews olarak, tüm görüşlerin önemli olduğuna inanıyoruz. Satış konuşması veya sunum göndermek ve sohbetin bir parçası olmak için [email protected] adresinden bize ulaşın.