NAIROBI, 16 Ocak (IPS) – Afrika daha çok mahsul yetiştirirken, bunların besin için olmadığına ve mevcut yörüngede Afrika’ya şu anda yılda 55 milyar ABD doları olarak tahmin edilen mevcut besin ithalat maliyetlerinin iki katına çıkabileceğine dair endişeler yaygın. 2030 yılına kadar
BM’nin Besin ve Ziraat Örgütü’ne (FAO) bakılırsa, üç ekin türü olan mısır, buğday ve pirinç, küresel protein ve kalori gereksinimlerinin tahmini yüzde 50’sini karşılıyor.
Gene de Afrika’nın pahalı ziraat sektörüne karşın kıtanın mısır, pirinç ve buğday dünya üretiminin sırasıyla yüzde 7, 5 ve 4’ünü oluşturuyor. Sadece uzmanlar, besin mahsullerini nakit mahsullerle karşı karşıya getirmenin doğru bir konuşma olmadığını söylüyor.
Eski bölgesel Başkan Yardımcısı Hafız Ghanem, “En verimli konuşma, çiftçilerin hepimiz için daha çok besin üretmeleri ve daha da fazla ihracat yapmaları için iyi mi destekleneceğine odaklanmalıdır, bu sebeple bu, çiftçilerin yaşam standardını artıracak ve kendilerini yoksulluktan kurtaracaktır” diyor. Dünya Bankası Grubu’ndan ve Brookings Enstitüsü’nde Küresel Iktisat ve Kalkınma Programı’nda yerleşik olmayan kıdemli bir araştırmacı.
IPS’ye, bağımsızlıktan sonrasında birçok ülkenin yapmış olduğu hatanın, tarla fiyatlarını düşük tutarak ve çiftçileri belirli besin mahsullerini üretmeye zorlayarak şehirlerdeki insanoğlu için ucuz besin sağlamaya çalışmak bulunduğunu söylüyor. Netice, çiftçinin fakirleşmesiydi. Ziraatçi fakirse üretemez ve uzun solukta hepimiz fakirleşir, aç kalır.
“Hiçbir ülke gereksinim duyan tüm gıdaları üretemez. Bir kısmını ihraç edip bir kısmını da üreteceğiz. Mesela, kaliteli tohum, gübre ve sulama kullanımını artırarak tahıl verimini artırmaya başlarsak, çiftçiler nakit mahsul üretimine müdahale etmeden daha çok besin mahsulü üretebilir ve ziraatçi daha varlıklı olur.”
Afrika Tarımı Durum Raporu 2022’ye bakılırsa, “Afrika için besin sistemlerimizin dönüşümünü hızlandırmak her zamankinden daha yaşamsal. Afrika’nın besin sistemini dönüştürmek için birkaç teşviki daha var; Dünyanın en fazlaca bozulan ziraat topraklarından biri ve artan kuraklıklarla Afrika, gelecekte suyla ilgili iklim risklerine mühim seviyede maruz duracak.
Sahra altı Afrika’nın kırsal nüfusunun minimum yüzde 90’ı birincil gelir deposu olarak tarıma bağlıdır. Rapora bakılırsa, tarımın yüzde 95’inden fazlası yağışa bağlı.
Rapor, öngörülemeyen yağışların, artan sıcaklıkların, aşırı kuraklığın ve düşük toprak karbonunun sonuçlarının, mahsul verimini daha da düşüreceğini ve Afrika’nın en yoksul topluluklarını, feci neticelerle beraber, giderek daha yoğun iklim ve suyla ilgili tehlikelere maruz bırakacağını ortaya koyuyor.
Ghanem, Afrika’daki besin güvenliği problemininin fazlaca fazla nakit ürün üretmenin bir sonucu olduğuna inanmıyor. Gerçek probleminin iki yönlü bulunduğunu söylüyor.
“Meselenin birinci kısmı, genel olarak ekili arazilerin hem nakit hem de besin mahsulleri için üretkenliğinin düşük olmasıdır. Hem nakit hem de besin mahsulleri için arazi verimini artırmamız gerekiyor. Çözümün, daha çok besin üretmek için nakit ürün ihraç etmeyi bırakmak olduğuna inanmıyorum” diye açıklıyor.
Probleminin ikinci kısmı, iklim değişikliğinin getirmiş olduğu güçlük ve “tarımın iklim değişikliğine karşı daha dayanıklı hale getirilmesi için daha fazlasını yapmamız gerekiyor” diyor.
Nakit mahsullerin besin mahsullerinden daha öncelikli olduğu yönündeki endişelerin yersiz bulunduğunu söylüyor, “Afrika’daki çiftçilerin profilini düşünün. Oldukça ufak toprak sahibi çiftçilerden bahsediyoruz. Fildişi Sahili ve Gana şeklinde ülkelerde çiftçiler, mesela, pirinç üretmekten fazlaca kakao yada kahve üreterek fazlaca daha çok kar elde ediyor. “Çiftçilerimizden daha düşük verimli ve dolayısıyla daha azca karlı ürünler üretmelerini isteyemeyiz.”
Besin güvenliği için önerdiğimiz herhangi bir çözümün, Afrika’daki en fazla besin güvencesizliğine haiz ve en yoksul insanların kırsal alanlarda bulunduğunu akılda tutması gerektiği mevzusunda uyarıyor.
Bu çerçevede, Ghanem şeklinde uzmanlar, Afrika’nın her ikisini de üretmek için geniş topraklara haiz bulunduğunu söyleyerek, besin üretimi ile nakit mahsul üretimi içinde bir çelişki görmüyor. Mısır ve Şimal Afrika’daki öteki ülkeler şeklinde ülkeler haricinde, kıtanın geri kalanının geniş ve uygun ekilebilir arazilere haiz bulunduğunu söylüyor.
FAO’nun verileri, Afrika’nın dünyadaki ekilmemiş ekilebilir arazinin tahminen yüzde 60’ına ev sahipliği yaptığını gösteriyor. Bundan dolayı Ghanem, çözümün çiftçilerin topraklarını sulamalarını ve yüksek kaliteli tohum ve gübreye erişmelerini kolaylaştırmak bulunduğunu söylüyor.
Afrika Ziraat Durum Raporu’na bakılırsa, Afrika’nın kıtadaki besin üretimini sürdürmek için senelik olarak kamu sektöründen ortalama 40 ila 70 milyar dolar ve hususi sektörden 80 milyar dolar yatırıma ihtiyacı var.
Ghanem, gübre ve iklime dayanıklı yüksek kaliteli tohumlar şeklinde eleştiri girdiler üretebilen teknolojiye yatırım yapmanın gelecekte oldukça verimli olacağını söylüyor.
Mesela ithal olduğundan pahalı olan gübreyi ele alalım. Dünyanın en büyük gübre üreten şirketlerinden bazılarının Nijerya ve Fas’ta kurulmasını övüyor ve bu tür yatırımların kıtanın öteki bölgelerinde yapılması çağrısında bulunuyor.
Ghanem, gübre şeklinde çiftlik girdileri için sübvansiyonların çözüm olmadığını ve çiftçilerin gerekseme duyduğu girdilerin ülke içinde yada en azından kıtada üretilmesinin, ziraat sektörünü daha çok üretkenlik, hepimiz için kafi besin ve karlılık için bir dayanıklılık yoluna sokacağını söylüyor.
IPS BM Ofisi Raporu
@IPSNewsUNBureau’yu takip edin
Instagram’da IPS News BM Bürosunu takip edin
© Inter Press Service (2023) — Tüm Hakları SaklıdırOrijinal kaynak: Inter Press Service