Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Habertürk’te Mehmet Akif Ersoy’un sorularını yanıtlıyor.
Bakan Yanık’ın açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:
“DÜZCE’YE İLK ETAPTA 1 MİLYON TL KAYNAK GÖNDERDİK”
Düzce depreminde şükürler olsun ki can kaybı yok, yaralılarımızın da durumu giderek iyileşiyor. Bakanlık olarak afet müdahale kapsamında görevli bakanlıklardan birisiyiz. Düzce depreminden haberdar olur olmaz organize olduk. Sahada psiko toplumsal destek ekiplerimiz, Toplumsal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfımızın temsilcileri sahaya indi. Şu ana kadar 3140 kişiye psiko destek sağlamışız. Yurttaşlarımızın eşya gereksinimlerinden kayıplarına dair tespit yapılıyor. Toplumsal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfımız tarafınca 1 milyon liralık kaynak Düzce’ye ilk akut gereksinimler için gönderildi. Zarar tespiti netleştikten sonrasında lüzumlu destekleri yurttaşlarımıza gene sağlayacağız.
Toplumsal refaha yeterince ulaşamayan kitlelerin refah düzeyinin yükseltilmesi emek vermesi olarak bakıyoruz. Toplumsal yardımlarımız doğumdan ölüme kadar temel noktamız; vatandaşımız doğduğu andan ölünceye kadar yaşamının herhangi noktasında devletin ihtiyacına desteği olursa biz orada olalım. 2002’de 4 kalem varken bugün 50 başlıkta toplumsal yardım sağlıyoruz. Bunun yoksullaşma ile alakası yok. Toplumsal hizmet anlayışımız talep olarak doğmaktan arz olarak doğmaya başladı. Toplumsal yardım başlıklarının artması, vatandaşımızın refah düzeyinin artması için çabalamamız anlaşılabilir durum. Toplumsal yardımlarla ilgili ilk olarak mantığını anlatmaya çalışıyoruz. Bizim toplumsal yardımlarımız iki temel yasal dayanağa haiz. 3294 ve 2022 sayılı kanun. İhtiyacı olan vatandaşımıza nakit ve toplumsal hizmet desteği sağlıyoruz. Yoksul, engelli vatandaşımızı destekliyoruz. Engelli vatandaşa bakım vereni destekliyoruz. Yaşlıların desteklenmesi ve yaşlılara bakanın desteklenmesi de aynı şekilde. Bu çerçevede baktığımızda doğumdan başlayarak, çocukluk evresinde vatandaşımızın hangi noktada ihtiyacı var ise, gençlik evresinde istihdama erişim noktasında bir ihtiyacı var ise, diğer taraftan eşi vefat etmiş hanımefendilerin desteklenmesi, asker evlatlarının, ailelerinin desteklenmesi şeklinde irili ufaklı çeşitli başlıklarda toplumsal yardımlarımız var.
Ulaşılabilirlikle ilgili hiçbir mesele yok. Esasen gereksinimleri olanlar bizi aramıyor, biz onları buluyoruz. Yurttaşlarımız e-devlet üstünden, direkt müracaat edebiliyorlar. Eğer vakıflara ulaşamadılar bakanlık olarak toplumsal hizmet merkezi ve kuruluşlarımıza ulaştıklarında lüzumlu yönlendirmeleri yapıyoruz. Toplumsal yardım yararlanıcısı olmasına rağmen dijital ortamlardan toplumsal yardım başvurusunda bulunan oldukca sayıda vatandaşımız var. Bu yöntemler oldukca yaygın ve kolaylaştırıcı yöntemler. Vatandaşımız gelip ‘benim şu şekilde ihtiyacım var, şu başlıktan müracaat ediyorum’ demiyor. Kendisi geliyor şartlarına bakıyoruz. Hanenin toplam geliri, demografik durumuna bakılırsa hizmeti tanımlıyoruz. Yurttaş tasnif yapmak, statü oluşturmak şeklinde bir durumda değil.
Eşi vefat etmiş 18 yaş altı minimum üç evladı olan hanımefendilere konut ve barınma desteğimiz var. İnsan olarak hepimizin temel gereksinimleri var. Güvenlik, sıhhat, barınma, eğitim vs. Barınma, bilhassa eşi vefat etmiş, gelir durumu düşük, 3 ve üstü çocuk. En dezavantajlı gruptan başlayarak onların gereksinimlerini giderdikten sonrasında, orayı tamamlayıp iki çocuklu, tek çocuklu, çocuksuz, evli olmayan adam yada hanımefendilerin da olabilir. Bunlara peyderpey ulaşmak, bizim yaptığımız bu. En dezavantajlı gruptan başlayarak, toplumsal refahın adil dağıtımına uygun şekilde bileşenleri çoğaltalım diye düşündük. Gelir durumuna bakılırsa barem oluşturduk. Çocuk bileşeni ekledik. Hanelerin çocuk sayısına bakılırsa desteklenmesi noktasında. Doğalgaz desteği sağlıyoruz. Elektrik tüketim desteği sağlıyoruz. Eğer hanede devamlı elektrik tüketmeye bağlı aygıt kullanan engelli yurttaşlarımız var ise o gereksinimleri karşılıyoruz.
Buradaki ölçü cinsiyet ya da istihdama katılıyor olmak değil, hanedeki şahıs sayısı ve şahıs başına düşen gelir. Bizim toplumsal yardımlarımızın yüzde 65 oranında yararlanıcıları naturel olarak bayanlar. Gelir dağılımı dikkate alındığı için. Yeni açtığımız başlıklar var. Aile destek programı, vefa destek programlarının ulusallaşması, aşevi programlarımızın ulusal karaktere dönüşmesi, 0-14 yaş grubu çocuklarda tip 1 hastalığında deri altını ölçen aygıt teminini sağlıyoruz. Ortalama 12 bine yakın evladımız bundan yararlanacaklar. Duruma bakılırsa gene genişletilebilir emekler bunlar.
Bizim toplumsal yardımlarımız dediğimizde devamlı desteğe ihtiyacı olanlar var. Bunlar kategorik olarak, örneğin engelliler. Engeli giderilemeyecek devamlı durum arz ediyorsa toplumsal desteğe devamlı ihtiyacı var anlama gelir. Yaşlılık devamlı desteğe gereksinim duyan kişiler demek. Küçüklere sağlanan toplumsal ekonomik destek. 18 yaşa kadar gerekseme devam ediyorsa. Bir hastalık olmuştur, çocuk iyi okul kazanmıştır, eğitimi ailenin sağlaması mümkün değildir, dönemsel desteğe ihtiyacı vardır. Bunlar da akut desteklerimiz. Bu anlamdta ekonomik durum ya da ekonomik pozisyonla bağlantıları acıklı artışlar, dönüşler sözkonusu değil. Bizim toplumsal yardımla ilgili bakış açımız yoksulluk temelli olmadığı için, kaynaklar ölçüsünde vatandaşımızın toplumsal düzeyini, gelir düzeyini artırmaya çalışıyoruz. Bundan daha azca yararlanan kitlelere olabildiği kadar ulaşmaya çalışıyoruz.
Görevi devraldığım günden itibaren oldukca sık kent ziyaretleri yapıyorum. Sanıyorum 50’ye yakın kent ziyaret etmişizdir. Vatandaşımızla buluşuyoruz, kendi kuruluşlarımızı ziyaret ediyoruz. Geçtiğimiz yıl dövizin dalgalı olduğu dönemde hakikaten ‘ne olacak, ne oluyor, bu işin sonu nereye gidecek’ endişesi kamuoyunda normal olarak ki vardı. Fakat bu yıl itibariyle lüzumlu tedbirlerin alınmasını müteakip o ‘eyvah, bir kontrolsüzlük mü var?’ telaşı ‘Sayın Cumhurbaşkanımız bu meseleyi çözer’ güvenine bıraktı. Açıklıkla gördüğüm tablo bu. Sıkıntılar toparlanıyor ve AK Parti ve sayın Cumhurbaşkanımız bu işi çözer itimatı var. Alım gücü ile ilgili bir münakaşa bulunduğunu çoğumuz biliyoruz. İlgili bakanlıklarımız ve biz süreci takip edip, lüzumlu tedbirleri hayata geçirmeye devam ediyoruz.
Vatandaşımızın oluşturulmaya çalıştırılan havadan değişik olarak daha serinkanlı süreci izlediğini görüyorum. Bizim görevimiz, mesuliyet sahibi insanoğlu olarak Sayın Cumhurbaşkanımızın hassasiyetini münakaşaya gerek yok. 20 senedir hepimiz herhalde teslim eder. Elimizden geleni en iyi halde, en kısa zamanda, en etkin şekilde yerine getirmekle yükümlüyüz. Bazı mecralarda, bazı bakış açılarıyla ‘eyvah yangın yeri’ diye bir şey değil. Dünyadaki ekonomik dalgalanmanın, insanoğlu artık akıllı telefonla dünyanın her tekrardan informasyon alabiliyor. Avrupa’da en gelişmiş saydığımız ülkelerin ‘evlerinizde battaniye ile oturun, elektrik kullanmayın, kışın 3 ay tatili Antalya’da geçirin’ derken, dünyada enerji tedarikinden meydana gelen maliyetlerin artmasıyla ilgili sorun varken Türkiye kim bilir en negatif etkilenecek ülke olmasına karşın bu süreci sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yöneten ve yürüten bir ülke bulunduğunun vatandaşımız bilincinde. Şu anda çoğumuz üstüne düşen fedakarlığı yerine getiriyoruz.
Ben çeşitli konuşmalarımda oldukca sarih halde ifade ettim. Yabancılara yönelik meydana getirilen toplumsal yardımları da bizim bakanlığımız yönetiyor. Yabancılara meydana getirilen nakdi yardımları internasyonal fonlardan yapıyoruz. Harcamalar toplumsal maliyet kabaca. Türkiye’de ortalama 4,5-5 milyon civarı sığınmacı var. Suriyeliler, Afganlar var. Bunlarla ilgili sıhhat hizmetinden sığınmacılar da yararlanıyor. Yol hizmetinden, eğitim hizmetinden yararlanıyorlar. Sığınmacı bayanlar sertlik tehdidi Güvenliğin maliyeti var. Ortalama 5 milyon insan için harcanan hizmetlerin maliyeti bu orandadır. Efendim 45 milyar dolar 5 milyon şahıs var ise deniyor. Şahıs başına 200 bin lirayı insanların avucuna sayıyoruz şeklinde değil. Bunun totaldeki toplumsal külfeti sığınmacı kişilere sağlanan ücretin maliyet hesaplamasından bahsediyoruz. Türkiye olarak yaptığımız işi internasyonal platformlarda anlatmayalım mı? Buna sizin de ortak olmanız gerekir diye söylemeyelim mi? Nakdi yardımları internasyonal fonlardan kullanıyoruz. Toplam yurttaş, hepimiz için kontakt hizmetinden, yola kadar, sokak aydınlatmasından tüm maliyetten bahsediyoruz. Bunu tüm yurttaşlarımız için hayata geçiriyoruz. Bu maliyetin genel tablosunu çıkarıyoruz.
Toplumsal hizmet uzmanlarımız bakanlığımızın ana emek verme gruplarından. Geçtiğimiz süre içinde aldığımız emek verme arkadaşlarımıza katılan 6 bin kadromuzun, meslek mensuplarının mühim oranı toplumsal hizmet uzmanlarına ayrıldı. Süreç içinde emek verme arkadaşlarımızı çoğalttıkça gene toplumsal hizmet uzmanı arkadaşlarımız aramıza katılacak. Şöyleki bir imkanımı yok; toplumsal hizmet bölümlerinden mezun tüm arkadaşlarımızın bizim kadrolarımızda emek vermesi şeklinde bir olanak yok. Bizim için önemliler, kıymetliler. Biz bilhassa toplumsal hizmet kısmı mezunu arkadaşlarımız dahil olmak suretiyle bakanlık ölçeğinde meslek mensubu dediğimiz değişik gruplarla, hususi sektörü de kapsayacak yeni emekler yapıyoruz. Olgunlaştıktan sonrasında inşallah paylaşırız.
Ayrıntılar geliyor…