Karadağ’daki seçmenler, siyasi kargaşanın ve Balkanlar’daki küçük NATO üye devletinin Avrupa Birliği’ne katılım önündeki engeli kaldırıp kaldırmayacağına veya bunun yerine Sırbistan ve Rusya ile bağlarını geliştirmeye mi çalışacağına dair belirsizliğin damgasını vurduğu bir cumhurbaşkanlığı seçimi için oy kullanıyor.
Karadağ’daki sandıklar Pazar günü sabah 7’de (06:00 GMT) açıldı ve akşam 20’de (19:00 GMT) kapanacak. Anketörlerin bir seçmen örneğine dayalı ilk resmi olmayan sonuçlarının yaklaşık iki saat sonra açıklanması bekleniyor.
Hiçbir aday yüzde 50’den fazla oy alamazsa, ilk iki aday arasında ikinci tur oylama 2 Nisan’da yapılacak.
Analistler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunun net bir kazanan çıkarmayacağını ve 61 yaşındaki görevdeki Milo Djukanoviç’in ikinci tur oylamada çok sayıda rakibinden biriyle karşılaşacağını tahmin ediyorlar.
Görevdeki Batı yanlısı cumhurbaşkanı Djukanoviç, 33 yıldır ülkede üst düzey siyasi görevlerde bulunuyor ve beş yıl daha görev yapmak istiyor.
Karadağ’da cumhurbaşkanlığı büyük ölçüde törensel olsa da, oy pusulası, 11 Haziran’da yapılacak parlamento seçimleri öncesindeki popüler duyarlılığın önemli bir göstergesi olarak görülüyor.
Djukanoviç oyunu kullandıktan sonra, “Bu seçimi kaybetmeyi planlamıyorum ve parlamento seçimlerinde partime liderlik etmem beklenebilir,” dedi. “İkinci tur olacağına ve adil bir düello yapacağımıza inanıyorum. Üstünlüğüme ikna oldum.”
Djukanoviç’in muhalifleri arasında sıkı sıkıya Sırbistan yanlısı ve Rusya yanlısı Demokratik Cephe partisinin lideri Andrija Mandiç, yeni kurulan Europe Now grubundan ekonomist Jakov Milatoviç ve eski meclis başkanı Aleksa Beciç yer alıyor.
Gözlemciler, 2020 parlamento seçimlerinden sonra seçilen hükümette görev yapan ancak daha sonra iktidar koalisyonundan ayrılan Milatoviç’in Djukanoviç’e karşı ikinci tura kalma şansının en yüksek olabileceği görüşündeler.
Milatoviç, Djukanoviç ve partisini yolsuzlukla suçlayarak, Karadağ’ın ilerlemesi için cumhurbaşkanının nihai olarak iktidardan uzaklaştırılmasının gerekli olduğunu söyledi.
Mandiç oyunu kullandıktan sonra gazetecilere verdiği demeçte, kazanması halinde başkanlığının “tüm vatandaşlara odaklanan ve yolsuzluk ve organize suça karşı güçlü bir mücadele yürüten bir uzlaşma politikası” oluşturacağını söyledi.
Djukanoviç ve Sosyalist Demokrat Partisi (DPS), Karadağ’ın 2006’da Sırbistan’dan bağımsızlığını kazanmasına öncülük etti ve 2017’de NATO’ya katılması için Rusya’ya meydan okudu. Sırbistan ve Rusya ile daha yakın bağlar arayan partilerin hakim olduğu bir ittifak 2020’de DPS’yi iktidardan uzaklaştırdı.
Ancak yeni iktidar ittifakı, kısa süre sonra Karadağ’ın AB yolunu tıkayan ve siyasi bir çıkmaza yol açan kargaşaya sürüklendi. Son hükümet, Ağustos ayında yapılan bir güven oylamasında düştü, ancak çıkmaz nedeniyle aylarca görevde kaldı.
Djukanovic popülaritesinin düştüğünü gördü. Muhalifler cumhurbaşkanı ve DPS’yi yolsuzlukla, organize suçla bağlantılı olmakla ve yaklaşık 620.000 kişinin ülkeyi kişisel derebeylikleri gibi yönetmekle suçluyorlar – Djukanoviç ve partisi bu suçlamaları reddediyor.
Şimdi, Karadağ’ın yaklaşık 540.000 uygun seçmeninin güvenini yeniden kazanmayı ve partisinin yeniden iktidara gelmesinin yolunu açmaya yardımcı olmayı umuyor.
Djukanoviç, cumhurbaşkanlığı seçimini bağımsız bir Karadağ ile komşu Sırbistan ve Rusya tarafından kontrol edilen bir ülke arasında bir seçim olarak tasvir etti.
Taraftarlarına, “Yalnızca birkaç yıl önce, hiç kimse Karadağ’ın bekası için bir kez daha belirleyici bir savaş vereceğimizi hayal edemezdi” dedi. “Maalesef iki buçuk yıl önce iktidar değişikliği ile Avrupa değerlerinin ufku sorumsuzca kapandı.”
Uzun süredir AB üyeliği için sıradaki ülke olarak görülen bir ülkedeki siyasi kaos ve geciken reformlar, Rusya’nın dikkatleri Ukrayna’daki savaştan başka yöne çekmek için Balkanlar’da sorun çıkarmaya çalışabileceğinden korkan AB ve ABD’li yetkilileri alarma geçirdi.
Karadağ vatandaşları, Djukanoviç’in politikalarını destekleyenler ile kendilerini Sırp olarak gören ve Karadağ’ın Sırbistan ve diğer Slav ülkesi Rusya ile ittifak kurmasını isteyenler arasında derinden bölünmüş durumda.
Bir örgütün parçası olmakla suçlanan Demokratik Cephe partisinden Mandiç Rusya tarafından düzenlenen 2016 darbe girişimicumhurbaşkanı olarak asıl amacının Karadağ’daki bölünmüşlüğü ortadan kaldırmak olacağını söyleyerek, kampanya sırasında kendisini uzlaşmacı bir figür olarak sunmaya çalıştı.
Ülke, hükümetin Rus ajanlarını ve Sırp milliyetçilerini suçladığı başarısız darbe girişiminden bir yıl sonra NATO’ya katıldı. Moskova bu tür iddiaları saçma bularak reddetti.
Rusya’nın geçen yıl Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Karadağ, Rusya’ya yönelik AB yaptırımlarına katıldı. Kremlin, Karadağ’ı düşman ülkeler listesine aldı.