Fransa, Sainte-Geneviève-des-Bois’daki Rus Ortodoks mezarlığında ağaçlık bir sokak.
Eleanor Beardsley/NPR
başlığı gizle
altyazı değiştir
Eleanor Beardsley/NPR
Fransa, Sainte-Geneviève-des-Bois’daki Rus Ortodoks mezarlığında ağaçlık bir sokak.
Eleanor Beardsley/NPR
SAINTE-GENEVIÈVE-DES-BOIS, Fransa – Rusya dışındaki en büyük Rus Ortodoks mezarlığı, bir kış sabahı, mezarların arasına dikilmiş huş ve çam ağaçlarının kuş cıvıltıları dışında sessizdir.
Paris’in uğultusunun güneyinde arabayla sadece 30 dakika uzaklıkta bulunan Sainte-Geneviève-des-Bois’daki mezarlık, zamanda askıya alınmış bir tarih parçası gibi hissettiriyor.
Ayırt edici Ortodoks haçı ve küçük kilise kubbeleri, çoğu Rus Kiril alfabesiyle yazılmış mezar taşlarını taçlandırıyor. Birçoğu, Fransa’da yeni hayatlar kurmak için ülkelerinden kaçan yaklaşık 12.000 kişinin – gözaltına alınanların siyah beyaz resimlerini taşıyor. Bunlar arasında bale dahisi Rudolf Nureyev, film yapımcısı Andrei Tarkovsky, Nobel edebiyat ödüllü Ivan Bunin ve Sovyet muhalif Andrei Amalrik var.
Buraya gömülenlerin çoğu, Bolşevik Devrimi’nden kaçan ilk büyük Rus göçmen dalgasında geldi. Mezarlık, 1927’de “Beyaz Ruslar” olarak bilinenlerin yaşlanmaya ve ölmeye başlamasıyla kuruldu.
Rus Ortodoks Mezar Bakım Komitesi başkanı Nicolas Lopoukhine, büyük Rus yazar Leo Tolstoy’un torunlarının kalıntılarını içeren bir mezara işaret ediyor.
Eleanor Beardsley/NPR
başlığı gizle
altyazı değiştir
Eleanor Beardsley/NPR
Rus Ortodoks Mezarları Bakım Komitesi başkanı Nicolas Lopoukhine, bir ziyaretçiye araziyi gezdirirken, “Fransa, Beyaz Rus göçünün dünya çapındaki başkentiydi” diyor.
1916’da kendisini kutsal adam olarak tanımlayan Grigori Rasputin’in Çar II. ve çarın tahttan çekilmesini kabul ettikten sonra 1917’de ilk geçici hükümeti yöneten Prens Georgy Lvov. İmparatorluk Romanov ailesinin üyeleri ve yazar Leo Tolstoy ile besteci Igor Stravinsky’nin çocukları ve torunları var. Lopoukhine’in kendi ailesinin üyeleri de burada gömülüdür.
Fransa’da bir gazete makalesi, Rusların mezarlığın tehlikede olduğu suçlamalarına yol açtı.
Ancak bu günlerde, bu sakin mezarlık bile Ukrayna savaşının ağına düştü.
Her şey bir ile başladı Fransız gazetesinde yayınlanan makale Dünya geçen ay, “Ukrayna’daki savaşla birlikte, Sainte-Geneviève-des-Bois’daki Rus mezarlığının belirsiz geleceği.” Makale, Rusça konuşan ziyaretçilerin ve bakımsız mezarların yokluğundan bahsediyordu. Hatta mezarların Fransız devleti tarafından olası bir şekilde yeniden ele geçirilebileceğini ima etti.
Büyük bale Rudolf Nureyev’in mezarı. Bir Doğu halısının mozaiği, Nureyev’in Tatar mirasını hatırlatır.
Eleanor Beardsley/NPR
başlığı gizle
altyazı değiştir
Eleanor Beardsley/NPR
Büyük bale Rudolf Nureyev’in mezarı. Bir Doğu halısının mozaiği, Nureyev’in Tatar mirasını hatırlatır.
Eleanor Beardsley/NPR
Lopoukhine, söylediği şeylerin makalenin yanlışları olduğunu söylüyor. “Savaşın mezarlık üzerinde hiçbir etkisi olmadı” diyor.
Ama aslında çatışmanın dolaylı bir etkisi oldu.
Fransa’da, bir mezarlık için arazi, imtiyaz olarak bilinen belediyeden veya yerel yönetimden kiralanır. Ailelerin kullanım hakkı vardır, ancak kasaba hala arazinin sahibidir.
Bir imtiyazın süresi beş, 50, 100 yıldan sürekliliğe kadar değişebilir. Hepsi farklı maliyetler taşır. Ancak yasal olarak, bir imtiyazın süresi dolduğunda ve mezar terk edildiğinde, hükümet arsayı geri alabilir, kalıntıları kaldırabilir ve başka birini gömebilir.
Lopoukhine, her yıl bu mezarlıkta süresi dolan düzinelerce imtiyaz olduğunu söylüyor. 2008’den beri, Rus hükümeti onları yenilemek için para ödüyor. Ama ile Ukrayna savaşı ve Batı mali Kremlin’e yaptırımlarbu düzenleme askıya alındı.
Rus medyası gördü DünyaBirçok Rus gazeteciyle telefonda görüştüğünü söyleyen Lopoukhine, ‘ın makalesinden ve her şeyi orantısız bir şekilde şişirdiğinden şikayet ediyor.
“Bunu histerik bir şekilde yazdılar, çünkü bu taviz kavramı Rusya’da yok, bu yüzden neler olup bittiğini anlamıyorlar” diyor. “Fransa’yı kasıp kavuran Rus düşmanlığı olduğunu ve Fransızların Ruslarla ilgili her şeyden kurtulmak istediğini söylediler. Hatta buldozerlerin Nureyev ve Bunin’in mezarlarını yerle bir ettiğinden bile bahsettiler. Çok fazla duygu vardı.”
Savaşa rağmen mezarlık eskisi gibi çalışıyor
Lopoukhine, mezarların rahatsız edilme ihtimalinin olmadığını söylüyor. Öncelikle, bir Fransız mezarlığında bile, bir imtiyazın süresi dolduktan sonra bir mezarı geri alma süreci yıllar alır. Ve burası sıradan bir mezarlık değil. 2001’den beri ulusal tarihi anıt olarak sınıflandırılmıştır.
Mezarlıktaki birçok mezar yıllardır bakımsız.
Eleanor Beardsley/NPR
başlığı gizle
altyazı değiştir
Eleanor Beardsley/NPR
Lopoukhine, “Dolayısıyla dokunulamaz” diyor. “Devrim olur. Herkes izliyor.”
Kasabanın yönetimi, medyadaki yangın fırtınası tarafından açıkça şaşırdı. Geçenlerde bir yayınladı web sitesinde tebliğ.
“Yüzyılın başından beri, bu olağanüstü tarihi ve kültürel mirası, hem Rusya hem de Sainte-Geneviève-des-Bois şehri için her zaman koruduk.” Savaş, milliyetleri ne olursa olsun, şimdi aramızdan ayrılan bu insanlara saygı duyma ve bunları hatırlama yükümlülüğümüzün alevini söndürmek için asla bir bahane olmayacak.”
Lopoukhine, 1990’larda Rus turistlerle dolu günde en az altı otobüsün buraya geldiğini söylüyor. “Paris’e gelen Ruslar iki şeyi ziyaret etti” diyor, “Eyfel Kulesi ve Saint-Geneviève-des-Bois mezarlığı.”
Putin’in kendisi tarihi mekanda saygılarını sundu
Kasım 2000’de mezarlığın özel bir ziyaretçisi vardı, yeni seçilen Başkan Vladimir Putin. Jean-Pierre Lamotte o gün mezarlığın Fransız bölümündeki bir aile mezarını ziyaret ediyordu. Bugün Lamotte, “Sainte-Geneviève-des-Bois Tarihinin Dostları” derneğinin başkanıdır.
Kapıların kilitli olduğu o gün mezarlıktan ayrılmaya çalıştığı zamanı hatırlıyor: Önemli birinin geleceği söylendi. Putin ve eşinin dev, yeşil bir Mercedes’ten inmeleri çok uzun sürmedi. Lamotte, küçük heyeti mezarlığın etrafında takip ettiğini ve Putin’in birkaç mezara çiçek koymasını izlediğini söylüyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (solda) ve o zamanki eşi Lyudmila Putina (şimdiki soyadı Ocheretnaya) Paris’in güneyindeki Sainte-Geneviève-des-Bois’daki Rus Ortodoks mezarlığını gezerken ünlü Rus dansçı Rudolf Nureyev’in mezarına uğrayın, 1 Kasım 2000.
Reuters
başlığı gizle
altyazı değiştir
Reuters
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (solda) ve o zamanki eşi Lyudmila Putina (şimdiki soyadı Ocheretnaya) Paris’in güneyindeki Sainte-Geneviève-des-Bois’daki Rus Ortodoks mezarlığını gezerken ünlü Rus dansçı Rudolf Nureyev’in mezarına uğrayın, 1 Kasım 2000.
Reuters
Lamotte, “Beni gerçekten etkileyen şey, çok ürkek görünmesi ve hiçbir şey söylememesiydi” diyor. “Bütün soruları soran Putin’in karısıydı.”
Putin’in süslediği mezarlardan biri, 1920’de Fransa’ya kaçan 1933 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Ivan Bunin’e aitti. Bunin’in mezarının önünde duran Lopoukhine, Rus tarihi hakkında derin derin düşünüyor.
“[Soviet leader Vladimir] Lenin kimsenin biraz düşünmesini istemeyen bir adamdı, bu yüzden entelektüelleri dışarı attı” diyor. “Bütün filozofları ve akademisyenleri ‘filozof tekneleri’ adı verilen teknelere doldurup Almanya’ya gönderdi. Bir daha geri gelmediler.”
Lamotte mezarlığın Fransız tarafına baktığında “çok üzücü” diyor. Belki de çok kısır göründüğü içindir. Fransız mezarlığına ağaç dikmenin yasa dışı olduğunu söylüyor, ancak Rus tarafı, Rusların mezara fidan dikme geleneğini sürdürüyor. Mezarlığın sayısız huş ve çam ağaçları, bu göçmenler için kayıp bir vatanı hatırlatıyor. Lopoukhine, mezarlığın ilkbahar ve yaz aylarında çok güzel olduğunu ve hafta sonları aileleri cezbettiğini söylüyor.
Ancak ağaçlar mezar taşlarını da çatlatıp sökerler. Ivy diğerlerini devraldı. Lamotte, zamanın bu özel yere zarar vermesinden endişe duyduğunu söylüyor. Mezarların bakımı, süresi dolan tavizler dışında başka bir sorun, diyor ve savaşla hiçbir ilgisi yok.
Rus tarihinin hayaletleri Fransa’daki bu mezarlıktan sesleniyor.
Yetmiş beş yaşındaki Christian Paillotin, Rus göçmen annesiyle burada dolaştığını hatırlıyor. Bugün elinde harita, gazetedeki yazıyı görünce endişeyle mezarını arıyor. Dünya. On yıldır ziyaret etmediğini ve nerede yattığını unuttuğunu söylüyor.
Christian Paillotin annesinin mezarının yanında duruyor.
Eleanor Beardsley/NPR
başlığı gizle
altyazı değiştir
Eleanor Beardsley/NPR
Paillotin annesini bulur. Irina Sokolova, 1914’te Çarlık Rusya’sında doğdu ve 1979’da öldü. Paillotin, “Petrograd’dan geldi, daha önce adı Leningrad ve ardından St. Petersburg’du” diyor Paillotin. “O bir aristokrattı ve Rusya’yı terk etmek zorunda kaldı.”
Paillotin, Rusya’ya hiç gitmediğini ve onun için efsanevi bir yer olmaya devam ettiğini söylüyor. Annesi kardeşlerine biraz Rusça öğretti ama ona öğretmedi. Ülkesinden uzaklaştığı bir dönemde büyüdüğünü söylüyor. Ayrılmasının 1960’larda diplomatik bir çözülme olduğu ve aile üyelerinin onu Sovyetler Birliği’nden nihayet ziyaret edebildiği zaman başladığına inanıyor. Ama o zamana kadar aralarında bir uçurum vardı.
“Bu ziyaretten önce Rusya’yı büyük bir ülke olarak görüyordu” diyor. “Ama ailesiyle ve onların dünyaya bakışıyla yüz yüze geldiğinde işler pek iyi gitmedi. Özgürlüğü benimsedi ve olaylara farklı bir açıdan baktı. Onlarla ilişki kuramadı.”
Sokolova’nın mezarı yabani otlarla büyümüş. Ancak Paillotin, tavizinin kalıcı olduğunu öğrenince rahatladığını söylüyor. Mezarının şimdi dikkatlice bakıldığından emin olacağını söylüyor.