Bangladeş ekonomisi, COVID-19 salgını esnasında 2021’de yüzde 6,94’lük pozitif gelişme oranını sürdürebilen birkaç ekonomiden biriydi. Sadece buna karşın, değişik makroekonomik parametrelerdeki yapısal zayıflıklar, ülkenin devam eden ilerlemesini bozabilir. Bugün Bangladeş, hazır giyim (RMG) ihracatına yönelik azalan küresel talebin, havalelerdeki çöküşün, Bangladeş takasının oynaklığını dengelemek için hızla düşen döviz rezervlerinin, piyasadaki talep-arz boşluklarına ilişkin endişelerin birleşik etkisiyle karşı karşıya. enerji piyasaları ve yurt içi ekonomideki enflasyonist eğilimler. Bu zorluklar, Bangladeş’in Temmuz 2022’de ihtiyati olarak Internasyonal Para Fonu’ndan (IMF) 4,5 milyar dolarlık kredi arayışına girmesine niçin oldu.
Bangladeş’teki istikrarsız Ödemeler Dengesi (BOP) durumunun yanı sıra hükümetin mali dengesinde artan farklılıklara acilen dikkat edilmesi gerekiyor. Ek olarak ülke, İnsani Gelişme Endeksi (İGE) ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) benzer biçimde çeşitli kalkınma parametrelerinde iyi durumdayken, pandemi ve devam eden Rusya-Ukrayna savaşından meydana gelen dışsal şoklar, ülkenin durumunu açığa çıkardı. sosyo-ekonomik kırılganlıklar.
Bangladeş’in İGE kıymeti, endeksi oluşturan averaj yaşam süresi, şahıs başına düşen Gayri Safi Ulusal Gelir (GSMH), averaj eğitim süresi ve beklenen okullaşma yılı benzer biçimde göstergelerdeki artış eğilimi sebebiyle devamlı bir artış görmüş oldu. İGE raporunun 2020 versiyonunda Bangladeş, 189 ülke içinde (1 üstünden 0,655 puanla) 133. sırada yer alırken, kısa sürede gösterilen 2022 İGE raporunda 191 ülke içinde 129. sıraya terfi etti (bir 0.661 puan). Bu, Bangladeş’i Hindistan (132), Nepal (143), Pakistan (161) ve Afganistan (180) benzer biçimde birçok Cenup Asya ülkesinin önüne yerleştirdi.
Ülke kendisini “Orta İnsani Gelişme” grubunda bulurken, seneler içinde düşen yoksulluk seviyelerine karşın gelir eşitsizliği problemi büyük görünüyor. Gelir eşitsizliği, öteki sosyo-ekonomik göstergelerin çoğunda övgüye kıymet performansına karşın, Bangladeş için tarihsel olarak bir tehdit olmuştur. Ülkenin Gini katsayısı (ekonomik eşitsizliğin bir ölçüsü) 2010’da 0,456’dan 2016’da 0,482’ye terfi etti.
Bangladeş, son birkaç on yılda hem gelir hem de servet eşitsizliğinde oldukca alışılmadık bir durgunluk gösterdi. 1995 ile 2021 içinde, erişkin nüfusun en alt yüzde 50’sinin vergi öncesi ulusal gelir içindeki yüzde oranı yalnızca yüzde 16,25’ten yüzde 17,08’e yükselirken, erişkin nüfusun en üst yüzde 10’u için bu değerler yüzde 44,88’den kaydı. yüzde 42.40’a terfi etti. Aynı dönemde, erişkin nüfusun en alttaki yüzde 50’sinin toplam net kişisel servet içindeki yüzde oranı yalnızca yüzde 4,69’dan yüzde 4,77’ye değişti ve erişkin nüfusun ilk yüzde 10’unun yüzde 59,2’den yüzde 58,7’ye çıktı.
Bir taraftan, bu göreli durgunluk, gelir eşitsizliği durumunun mühim seviyede kötüleşmediğini gösteriyor; Öte taraftan, gelir eşitsizliğinin servet eşitsizliğinde herhangi bir artış eğilimine dönüşmediği anlamına gelir. Bununla beraber, ikincisi, ekonomide orta ve uzun vadeli yatırımları ve ana para oluşumunu mümkün kılabilecek tasarruflardan taviz vererek, gelirin tüketim akışına yönlendirilmesinden kaynaklanabilir.
Bangladeş ekonomisi hakkaten de son on yılda brüt tasarruflarda düşüş eğilimi ile karakterize ediliyor – 2010’da Gayri Safi Ulusal Gelirin (GSMH) yüzde 35,9’undan 2020’de GSMH’nın yüzde 33,9’una. Bunun iki mühim sonucu var. Birincisi, tasarruflar bilhassa gelişmekte olan ülkeler için yatırımları teşvik ettiğinden, tasarruflardaki düşüş eğilimi varlık yaratımını, mahalli üretimi ve istihdamı azaltır ve böylece ekonomideki gelişme modelini kötüleştirir. İkincisi, eğer hanehalkı tasarrufları, ilk olarak hükümet altyapı projeleri vesilesiyle altyapı inşasına yeterince kanalize edilmezse, bu, Bangladeş hükümetinin esasen muzdarip olduğu sürdürülemez altyapı harcamalarının niçin olduğu mali yüke katkıda bulunur.
Bangladeş’teki kalkınma eğilimlerinin sürekliliği açısından, eşitsizliği daha da azaltmak, gelişme sürecini daha kapsayıcı hale getirmek için temel odak noktası olmalıdır – BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) 2030 Gündemi “kimseyi geride bırakmamak” ile paralel olarak.
Bangladeş, 2016’da 59,37 olan (100 üstünden) genel SDG puanını yavaş fakat tutarlı bir halde 2022’de 64,22’ye yükseltti; bu, 163 ülke içinde 104’lük bir sıralama için iyi. Bununla beraber, Doğu ve Cenup Asya bölgesindeki performansı oldukça düşük kalmaya devam ediyor – bölgedeki 19 ülke içinde yalnızca Pakistan, Hindistan, Laos, Moğolistan ve Kamboçya’nın önünde 14. sırada içeriyor. Bangladeş’te sürdürülebilir kalkınmaya yönelik öteki mühim zorluklar içinde kıyı topluluklarının hükümetin ulusal planlarına entegrasyonu, yasadışı mali akışlar ve yetersiz kaynak seferberliği ve SKH’lere ulaşmak için daha demokratik kurumların inşa edilmesi içeriyor.
İlginç bir halde, Bangladeş’in çeşitli sosyo-ekonomik göstergelerdeki ilerlemesi, köy düzeyinde sanitasyon ve su temini benzer biçimde temel hizmetlere erişimin iyileştirilmesine neden olan ufak ve büyük ölçekli sivil cemiyet kurumlarının (STK’lar) yaygın varlığıyla sağlanmaktadır. Bu model bununla birlikte hanımefendilerin kamusal alanlara ve evlere daha çok katılımına yol açtı – bu da evlatların sağlığı ve eğitiminde ve averaj yaşam süresinde dikkate kıymet gelişmeler anlamına geliyor. Bu, kuşkusuz, ötekiler içinde SDG 3 (İyi Sıhhat ve Refah), SDG 4 (Kaliteli Eğitim), SDG 5 (Cinsiyet Eşitliği) ve SDG 6 (Temiz Su ve Sanitasyon) benzer biçimde çeşitli sürdürülebilir kalkınma hedeflerinde ilerlemelere yol açmıştır. .
Netice olarak, Bangladeş birazcık benzersiz bir kalkınma modeli izlemektedir. Geleneksel olarak, Küresel Şimal’deki kurumların ondan sonra mahalli ortaklar vesilesiyle yürütülen uygulama stratejilerini tasarladığı, orta derecede tek yönlü bir gelişim modeli vardır. Bununla beraber, Bangladeş’in yaklaşımı, Grameen benzer biçimde mahalli mikrofinans kurumlarının ve Bangladeş Kırsal Kalkınma Komitesi (BRAC) benzer biçimde internasyonal kalkınma kurumlarının oynadığı mühim rol ile karakterize edilmektedir. Bu kuruluşlar, mahalli gereksinimler ve çözümlerle beraber tasarım, finans ve ölçeğin sahipliğini üstlenir ve daha uzun solukta daha somut sonuçlara neden olur.
Bangladeş’in önümüzdeki sıkıntılı ekonomik koşullarda bu benzersiz pozitif yanları kullanmaya devam etmesi gerekecek.