2022 Çin için kolay bir yıl olmadı. COVID-19 salgınları ve peşinden ülke çapında protestolara yol açan katı denetim önlemleri ve ülkenin karşı karşıya olduğu jeopolitik zorluklar, ülkenin yakında karşılaşacağı yada şu anda geçirmekte olduğu krizlerin neredeyse dış belirtileridir.
Netice olarak, Çin için “Mahşerin Altı Atlısı” diyebileceğimiz altı büyük kriz var. Bu problemler, daima olması ihtiyaç duyulan dikkati çekmemiş olsalar da, ülkenin gerçek durumuna bir göz atanlar için yabancı değildir.
Her şeyden ilkin Çin, nüfus yoğunluğu şeklinde ciddi bir demografik sorunla karşı karşıya olan ülkelerden biridir. Yaşlanan nüfus. Bunun feci tesiri mevcut pandemide açıkça görülüyor. Ülkede COVID-19’un yayılması hakkında bir çok sansasyonel olan sayısız münakaşa ve rapor var. Bununla beraber, Çin’in nüfusu yaşlandıkça ve yaşlandıkça, grip virüsü şeklinde öteki yaygın hastalıkların bile eşit derecede feci, hatta daha fena neticeleri olabilir. Yaşlılar bu tür hastalıklardan daha fena hayatta kalma oranlarına haizdir, bundan dolayı daha yaşlı bir nüfus daha çok ölüm anlamına gelecektir. Dolayısıyla Çin’in salgın krizi, kamu tıbbi kaynaklarının ve hatta cenaze hazırlıkları dahil toplumsal kaynakların tükenmesinde görülen yaşlanma krizinin bir tezahürüdür.
Bu Atlılardan ikincisi bir besin krizi, Çin’de arazinin iyi mi kullanıldığıyla oldukca ilgisi var. 20. yüzyılın sonlarında gayrimenkulün patlama yapmış olduğu dönemde toprak bir kâr deposu haline geldi ve ziraat sektöründe giderek daha azca kullanıldı. Ülkenin devasa nüfusu ve besin yetiştirmek için kafi arazisi olmadığı göz önüne alındığında, halkını besleme meselesi Çin için çözümsüz hale geliyor. İlk başta Çin, öteki ülkelerden besin ithal ederek yönetim etti, sadece problemler çığ şeklinde büyümeye devam etti. Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle beraber Çin’in besin arzını güvence altına almak öne çıkan bir mevzu haline geldi. Ne de olsa Çin, iç tüketim ve besin üretimi için büyük seviyede buğday, ayçiçek yağları, gübreler, mısır, arpa ve Ukrayna ve Rusya’dan gelen öteki besin ürünlerine bağımlı.
Çin de bu mevzuda kriz halinde. borç. Devamlı ortaya çıkan problemler ve devamlı kıymet kaybeden mülk ile borç durumu aslına bakarsan bir kriz durumunda şeklinde görünüyor ve gelecekte daha da kötüleşecek. Bu koşullar altında, öteki ülkeler faiz oranlarını yükseltmek şeklinde finansal makro denetim kabiliyetlerine başvurabilir, sadece Çin’in bunu yapması zor olacaktır. Çin’in oldukca büyük oranda hanehalkı borcu olduğundan, faiz oranlarının yükseltilmesi, ev alıcılarının 2022’de ipotek kredilerini ödemeyi toplu olarak reddetmesinin de gösterdiği şeklinde, ciddi toplumsal kargaşaya niçin olacaktır. Bu şekilde bir durum, Çin’in mali krizinin o noktaya kadar derinleştiği anlamına gelir. Çin Halk Bankası, faiz oranlarını yükselterek para politikalarını düzenleme kabiliyetini mühim seviyede yitirdi.
Dördüncü Süvari jeopolitik kriz Çin’in karşı karşıya olduğu. Uzun bir süre Çin, yükselişinin küresel jeopolitik ile hiçbir ilgisi olmadığına ve elde etmiş olduğu şeyin tamamen çalışkan Çinlilerin kendilerine bağlı olduğuna hakikaten inanıyor gibiydi. Sadece Ukrayna’da devam eden harp, Çin’in jeopolitiğin karmaşıklığını görmesi için bir pencere açtı. Bu yüzden, beğenin ya da beğenmeyin Çin, jeopolitik yürüyen çarkın saldırısıyla yüzleşmek zorunda.
Bir sonraki Süvari tedarik zinciri krizi, küreselleşme çağının bir sonucu. Çin, küreselleşmeyle derinden ilgileniyor ve bundan en oldukca yararlanan ülke, sadece Pekin, artan baskı altındayken küreselleşme sürecini sürdürmek için daha fazlasını hayata geçirmeye ne kabiliyeti ne de isteği var. Çin’in, küreselleşmeyi ciddi şekilde paramparça eden Ukrayna’daki harp şeklinde büyük vakalara karşı belirsiz tavrı, naturel olarak küreselleşmeden uzaklaşmayı daha da hızlandırdı. Küreselleşmeden küreselleşmemeye doğru yaşanmış olan büyük dönüşümde, dünyadaki tüm sektörlerin tedarik zincirleri kaçınılmaz olarak tekrardan yapılandırılacak, tekrardan düzenlenecek ve tekrardan şekillendirilecektir. Bu, oldukca sayıda sermayenin yanı sıra oldukca sayıda batkı ve borcu içerecektir.
Tedarik zinciri krizinin Çin üstünde şimdiden ciddi bir tesiri var. Mesela Çin, yarı iletken sektöründe yaptırımlar ve kısıtlamalarla karşı karşıya ve bu tamamen jeopolitik faktörlerden kaynaklanmıyor. Hem de, kendine ilişkin, güvenilir ve riske dayanıklı tedarik zincirleri oluşturmak isteyen çeşitli ülkelerde tedarik zincirinin tekrardan yapılandırılmasının bir yan ürünüdür. İşte tam da bu yüzden ABD Birleşik Devletleri, TSMC’yi üretim için ülkeye getirmek için mümkün olan her şeyi yapmış olacaktır.
Çin ile karşılaşan son Süvari, kentleşme krizi. Çin ekonomisi ve toplumuyla ilgili tüm krizler göz önüne alındığında, bunların bir çok kendi kendine meydana geliyor bundan dolayı temel niçin Çin’in kentleşmesinin anormal gelişimi. Çin, kentsel ve kırsal alanlar içinde aşırı bir ikilemin olduğu bir ülkedir. Kentleşmeden ilkin, kentsel nüfus 100 milyonun altındaydı ve geri kalan ortalama 700 milyon kırsal alanlarda yaşıyordu. Şimdi Çin’in nüfusu 1,4 milyara ulaştı ve 880 milyondan fazlası şehirlerde yaşıyor. Bu, yüz milyonlarca kırsal insanoğlunun şehirlere itilmiş olduğu (yada itilmiş olduğu) anlamına gelir.
Bu süratli değişimin bir yan ürünü olarak, şehir yönetimine dayatılan köy seçimi yönetimle, şehirler bir anlamda köy olarak kalmıştır. Bu, yönetişim tarzının daha direkt, basitleştirilmiş ve hatta kaba hale geldiği anlamına gelir.
Daha da vahimi, kentleşmenin daima gayrimenkul için büyük oranda arazi gerektirmesidir. Gayrimenkul gelişirken, öteki endüstrileri yok edecek ve ekonomik bir kriz yaratacaktır. Bu yüzden, Çin’in ekonomik krizi, daha derinlere yerleşmiş kentleşme krizinin yalnızca yüzeysel bir yansımasıdır. Kentleşme, Çin ekonomisinin altın on yılını sürdükten sonrasında, on yıl yada daha uzun bir ekonomik durgunluğa da yol açabilir.
Bu krizlerin gerçekliğini kavrayamamak, Çinli yetkililerin sorunları yönetişimini, etkilerini azaltmasını, uyum sağlamasını ve sorunları çözme araçlarını engelleyecektir. Nihai netice, ağza alınmayacak toplumsal trajedilerden başka bir şey olmayacaktır. Mesela, bugün kamu tıbbi kaynaklarında görülen kriz, COVID-19 salgınları tarafınca yönlendirilse de, aslına bakarsak özünde yaşlanma krizinin bir tezahürüdür.
Gelecekte, Mahşerin bu Altı Atlısı, toplumun daha derinlerine iletilecek olan şok dalgalarını özgür bırakarak, giderek daha gerçekçi sorunlara ve çatışmalara niçin olacak şekilde ortaya çıkacaktı.