Geçtiğimiz haftalarda Çin, çok taraflı kalkınma bankalarına (MDB’ler) Afrika kıtası ve ötesinde borç hafifletmede daha büyük bir rol oynama çağrısını yineledi. Örneğin, Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Mao Ning MDB’lerde çağrılan sorumlu oldukları Zambiya’ya borç yardımı sağlamak için Dış borcun yüzde 19’u.
Bu çağrılar şu şekilde yorumlanmıştır: bir dizi uzman tarafından çok fazla şüphecilik, özellikle üçü Afrikalı (Etiyopya, Gana ve Zambiya) olmak üzere altı borç alan ülkeyi içeren 20 üyeli kapalı bir “egemen borç yuvarlak masa toplantısına” giden yolda. İlk oturum geçtiğimiz Cuma günü fiilen yapıldı ve ikinci oturum Hindistan’daki G-20 toplantısı marjında yüz yüze gerçekleştirilecek.
Konu dolu. Bazı haberler, Çin’in bu pozisyonu, kaçınmak için kasıtlı bir bahane olarak kullandığını ima etti. Amerika Birleşik Devletleri ve IMF’den bir baskı borç affı sağlamak. Yakın tarihli bir Financial Times makalesi bile Zambiya maliye bakanının sözlerini yanlış aktardı konuyla ilgili görüşler. (Zambiya hükümeti aceleyle çok net bir düzeltme yayınladı).
Ancak, Çin’in MDB katılımına ilişkin görüşü yeni olmadığı gibi sadece Çin’in görüşü de değildir. Bu aynı zamanda bir Afrika görüşü ve bunun iyi bir nedeni var.
2020’de COVID-19’un ilk günlerinde, G-20, düşük gelirli ülkelerin salgınla mücadele etmek için gerekli olan ek sağlık ve ekonomik maliyet fırtınasını atlatmasını desteklemek için Borç Hizmeti Askıya Alma Girişimi’ni (DSSI) başlattı. Katılmayı kabul ederken, Çin hükümeti bunun en etkili olacağından bahsetti, MDB’lere borç servisi askıya alınmalı, ikili ve özel borç verenlere borç servisi ile birlikte. Daha sonra geçen yılın Ağustos ayında bir Tsinghua Üniversitesi raporu Afrika ülkelerinin özel borç geri ödemelerinde karşılaştığı zorlukları yineledi.
Ancak Çin dışındaki diğerleri de, ikili alacaklıların ötesindeki aktörlerin harekete geçmesi gerektiği görüşünde. 2020’de Afrika Birliği adına Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa MDB’lerde çağrılan COVID-19 salgınının Afrika borç seviyeleri üzerindeki etkileri konusunda uyarıda bulunurken DSSI’ye katılmak. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in Nisan 2020’de yazdığı mektuplar – ülke kendisini başka bir G-20 programı aracılığıyla yeniden yapılandırmaya başvurmak zorunda kalmadan çok önce – ikili ve özel alacaklılara çağrıda bulundu sadece borcu askıya almak için değil, aynı zamanda COVID-19’un iyileşmesi adına borcu rahatlatmak için. o da özellikle belirtilen Afrika’nın “çok taraflı finans kurumlarından, özellikle Dünya Bankası ve IMF’den gelen tüm borç hafifletici girişimleri memnuniyetle karşıladığını” söyledi.
İster Çin’den ister Afrika ülkelerinden olsun bu aramaların önemli bir mantığı var.
Yaklaşık olarak Afrika borcunun üçte biri çok taraflı alacaklılara borçlu, Dünya Bankası ve Afrika Kalkınma Bankası şu anda en büyük çok taraflı finansörler. Etiyopya gibi düşük gelirli Afrika ülkeleri (en azından halihazırda Dünya Bankası veya IMF’ye borcu olmayan ülkeler), çeşitli MDB fonlarından oldukça tavizli krediler çekebilmiştir. Örneğin IMF’nin Uzatılmış Kredi İmkanı’ndan düşük gelirli ülkelere verilen krediler sıfır faizli ve 5,5 yıl ödemesiz, ancak vadesi 10 yıl.
Bununla birlikte, Gana, Mısır ve Angola gibi diğer orta gelirli Afrika ülkeleri, bazen daha uzun vadeler veya ödemesiz dönemler olsa da, daha ticari faiz seviyelerinde sunulan diğer MDB fonlarından kredi almak zorundadır. Örneğin, Gana’nın Dünya Bankası kredileri için mevcut tahsis edilen faiz oranı yaklaşık yüzde 5 ila 5,5.
2020’de toplam borç servisi tüm düşük ve orta gelirli ülkeler için 437 milyar dolardı, bunun yüzde 27’si Çinli hissedarlara (örn. China Exim Bank) ve yüzde 33’ü çok taraflı borç verenlere olan borçlardandı. Geri kalanı OECD ülkelerinden hükümetlere ve özel sektöre olan borçlar içindi (“Eurobond” ödemeleri dahil). Mevcut trendlerde, 2028 yılına kadar MDB’ler tahmin etmek “en savunmasız” veya “V20” ülkeleri grubu için en büyük alacaklı grubu haline gelmek.
Bu arada, Development Reimagined adlı şirketimiz, Afrika hükümetlerinin COVID-19 müdahale önlemleri için toplam 130 milyar dolar 2020 ve 2021’de milyonlarca vatandaşı korumak ve desteklemek, böylece önemli yoksulluk artışlarının önlenmesi. Bu, GSYİH’nın yalnızca yüzde 2,5’ine eşdeğerdi ve bu nedenle dünyanın geri kalanı tarafından harcanan hacimlerden önemli ölçüde daha düşüktü. Örneğin, Asya ülkelerinin GSYİH’lerinin yüzde 7’sini benzer çabalara harcadığı ve G-7’nin GSYİH’nın yüzde 13’ünden fazla harcadığı tahmin edilmektedir). Bununla birlikte, aynı dönemde hem düşük hem de orta gelirli ülkelere uygulanan, tüm alacaklılar (iki taraflı, çok taraflı ve özel sektör) tarafından borç servisinin askıya alınması veya hafifletilmesi, kıtanın ekonomik büyüme ve yoksulluğun azaltılması beklentilerinde önemli bir fark yaratacaktı. .
Öyleyse, Afrika ve diğer düşük ve orta gelirli bölgelerin maruz kaldığı bu çağrılar ve masraflar göz önüne alındığında, MDB’leri borç erteleme, yardım veya yeniden yapılandırma tartışmalarından dışlayarak onlara “tercih edilen alacaklılar” muamelesi yapmanın anlamı nedir?
Tipik olarak üç argüman öne sürülür. İlk olarak, MDB kredilerinin son derece tavizli olduğu – örneğin Çin kredilerinden daha ucuz oldukları ve bu nedenle geri ödemeye daha “layık” oldukları imasıyla. İkincisi, MDB’lerin bu tür ucuz krediler verebilmek için bir “AAA” kredi notuna ihtiyacı vardır ve borç hafifletmeye girişmek notu tehlikeye atabilir ve bu nedenle gelecekte ucuz kredilere ihtiyaç duyacak düşük ve orta gelirli ülkeler için bir “kendi hedefi” sağlayabilir. Üçüncüsü, bu MDB yardımı, MDB’ler tarafından etkili ve tutarlı bir şekilde taze, ucuz krediler vererek telafi edilir.
Her üç argüman da sorgulanabilir.
Birincisi, yukarıda açıklandığı gibi, MDB imtiyaz oranları bir ülkenin gelirine bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir. Bu, borç verenler arasında genel karşılaştırmalar yapmanın zor olduğu anlamına gelir. Karşı olgular dikkate alınarak ülke bazında hesaplanmalıdır. Örneğin, Çin’in Exim Bank’ından kredi arayan bazı Afrika ülkeleri, 20 yılın üzerinde vade ve 7 yıldan fazla ödemesiz dönemle yüzde 2’nin altında faiz oranlarına ulaştı.
Bu, Çin’in her durumda MDB’lerden daha büyük bir borç yükü oluşturduğunu varsaymanın en iyi ihtimalle yanıltıcı ve en kötü ihtimalle tamamen yanlış olduğu anlamına gelir. 2020’de yüzde 55 Nijerya’nın borç servisi ödemelerinin büyük bir kısmı Eurobond sahiplerine yapılırken, bunu Dünya Bankası ve Afrika Kalkınma Bankası (AfDB) Grubu izledi.
2000-2014 döneminde Dünya Bankası ile Çin kredilerini karşılaştıran 157 ülkenin analizi, Çin kredi koşullarının Dünya Bankası projelerine göre daha az tavizli olduğunu, Çin kredi koşullarının ise özel sektör şartlarına göre daha tavizli olduğunu ortaya koydu. Yazarlar ayrıca Çin kurumlarından alınan kredilerin Dünya Bankası’ndan daha fazla olma eğiliminde olduğunu (ortalama kredi büyüklükleri sırasıyla 307 milyon dolar ve 148 milyon dolardı), 30 ülkenin Çin’den kredi alabildiği halde Dünya Bankası’ndan kredi alamadığını da buldular. bu da maliyetlerdeki farkı açıklayabilir.
Basitçe ifade edersek, MDB kredilerinin “ucuz” olduğu ve bu nedenle affedilmemesi gerektiği argümanı çok az su tutar.
Sermaye derecelendirmeleriyle ilgili ikinci argüman, hem geçmişe hem de yakın tarihli analizlere dayalı olarak eşit derecede sallantıda. Gerçek şu ki, Çin gibi, MDB’ler daha önce borç yardımı sağladı. 2000’lerin sonunda Dünya Bankası, IMF ve AfDB dünya çapında 26,7 milyar dolarlık borcu rahatlattı. Bunu bir perspektife oturtmak için, Paris Kulübü alacaklıları yaklaşık 27,7 milyar dolar harcadı. Genel olarak, 1970 ile 2021 arasında, Dünya Bankası Afrika kıtasındaki en az 38,4 milyar dolarlık borcu rahatlattı, bunu 9,4 milyar dolarla AfDB ve 5,8 milyar dolarla IMF izledi. indirimler. Bazı MDB’ler için bağışlamanın kendisi sistemin başka bir yerinden telafi edildi. Örneğin, IMF, AfDB’ye 50 yıllık bir dönemde (2004-2054) kaçınılmaz yeniden akışları tazmin etti.
Ayrıca, son zamanlarda G-20 tarafından yaptırılan bağımsız raporve liderliğindeki Tanzanyalı danışman Frannie LéautierDaha önce Dünya Bankası ve AfDB’de çok üst düzeylerde çalışmış olan , 10’u AAA notuna sahip 15 MDB’nin, bu notları kaybetmeden riskten kaçınmayı azaltmak ve sermaye gereksinimlerini kolaylaştırmak için önemli bir potansiyele sahip olduğunu keşfetti. Léautier raporu bugüne kadar Uluslararası STK’lar tarafından kullanılan G-7 bağışçılarından daha fazla finansman taahhüdü olmaksızın MDB’lerden “trilyonlarca” yeni taze finansmanı savunmak, ancak sonuç, MDB’ler tarafından daha az sancılı borç askıya alma, hafifletme veya yeniden yapılandırma potansiyeli açısından da geçerlidir.
Peki, MDB’lerin pandemi yıllarında yeni finansman sağladığı ve bunun geri ödemeleri telafi ettiği şeklindeki son argümana ne demeli?
Ne yazık ki, veriler bunun tüm Afrika ülkeleri için geçerli olmadığını gösteriyor. Örneğin, 2020 ve 2021 dönemi boyunca, verilerinin mevcut olduğu 48 Afrika hükümetinin Dünya Bankası’ndan brüt toplam 20 milyar dolar borç aldığını hesaplıyoruz. Bu, COVID-19 müdahaleleri için yaptıkları harcamalara kıyasla küçük bir miktardı, ancak elbette yardımcı oldu. Ancak, hükümetler ayrıca Banka’ya 1,6 milyar dolarlık geri ödeme yapmak zorunda kalmış ve yaklaşık 200 milyon dolarlık yeni faiz ödemesi tahakkuk ettirmiştir. Bu, kıta için genel olarak durumun olumlu olmasına rağmen, ülkelerin kredi girişlerinin neredeyse yüzde 10’unu kaybettiği anlamına geliyordu.
Ayrıca, değişken ekonomik büyüklükteki altı ülke – Burundi, Çad, Mauritius, Sao Tome ve Principe, Güney Afrika ve Sudan – Dünya Bankası’na yeni kredi olarak aldıklarından daha fazlasını ödedi. Yani kesinlikle, Dünya Bankası en azından daha fazlasını yapabilirdi.
Bu bağlamda, yeni ülke borcu yuvarlak masa toplantısı Afrikalı borçlular için ne sağlayabilir? 2023 yılında olmasına rağmen Afrika bölgesindeki ekonomik büyümenin hızlanması bekleniyor, yerel gelirler hala COVID-19 ve diğer küresel şoklardan kurtuluyor ve yoksulluğu azaltma çabalarına öncelik verilmeli. Bu nedenle, birkaç Afrika hükümeti mantıklı bir şekilde tüm borç verenleri – MDB’ler dahil – borçların askıya alınmasını, hafifletilmesini ve yeniden yapılandırılmasını desteklemeye teşvik etti.
Ancak, Afrika’nın MDB katılımına ilişkin görüşleri konusunda anlayış ve savunuculuk konusunda önemli bir boşluk var. Deneyimler, borç vermelerini tartışmaların dışında tutmak için ne kadar uzun süre argüman bulurlarsa, tüm alacaklıların ve borç alanların karşılaşacağı daha büyük zorluklar olduğunu gösteriyor.
Şimdi tüm borç verenlerin Afrikalı liderleri gerçekten dinleme ve yanıt verme zamanı – takip etmenin Çin’e fayda sağlayabileceği algısı nedeniyle pozisyonlarını kontrolden reddetmemek.