Uzun sahil şeridi ile karakterize edilen, büyük ormansızlaşma, Gıda güvensizliği, ve kömür ve fosil yakıtlara yüksek bağımlılık, Endonezya, iklim değişikliğinin etkilerine karşı özellikle savunmasızdır. Hızlandırmak kritik olsa da yeşil geçiş Endonezya’nın nüfusu için net sıfıra ulaşmada kaydettiği ilerleme, ülke olması nedeniyle küresel bir önem taşımaktadır. dördüncü en büyük sera gazı yayıcısı. Ne olursa olsun, Endonezya’da iklim değişikliğine ilişkin somut çabalar ve ilerlemeler yavaş oldu. Çeşitli ekonomik kalkınma önceliklerine sahip olan Endonezya, sınırlı mali alan, nispeten yüksek sermaye maliyeti, sığ yerel mali piyasa ve sınırlı uluslararası finansmana erişimden kaynaklanan karbondan arındırma gündemi için önemli bir finansman açığı ile karşı karşıyadır. Finansın yanı sıra, politik ekonomi mülahazaları da kritiktir. Diğer herhangi bir reform gibi, iklim geçişinin başarısı da reform gündeminin iyi ya da kötü olmasına değil, reformu sürdürülebilir kılmak için siyasi destek. Burada bu politik ekonomi yönlerini tartışıyoruz ve Endonezya’nın iklim geçişi gündemini nasıl finanse edebileceği sorusunu ele almaya çalışıyoruz.
Endonezya, Paris Anlaşmasına olan bağlılığını vurgulayarak, sera gazı emisyonunu koşulsuz olarak en az yüzde 31,89 her zamanki gibi iş senaryosuna göre 2030 yılına kadar. Finansman, teknoloji ve kapasite geliştirme alanlarında uluslararası toplumun desteğiyle sera gazı taahhüdü daha da ileri gidebilir; yüzde 43.30 Geliştirilmiş Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkıda (NDC) belirtildiği gibi 2030 yılına kadar. İklim taahhüdü, çevresel kalite, afet ve iklim direnci ve düşük karbonlu kalkınmaya odaklanan Ulusal Orta Vadeli Kalkınma Planına da entegre edilmiştir. Ayrıca, Düşük Karbon ve İklim Direncine İlişkin Uzun Vadeli Strateji 2050 hükümet tarafından sunulan belge aynı zamanda 2030’da ulusal sera gazı emisyon zirvesine ulaşma, 2050’ye kadar orman ve arazi kullanım sektöründe net bir yutağa ulaşma ve 2060 veya öncesinde net sıfır emisyona ulaşma fırsatlarını keşfetme hedefini de özetliyor. Ancak, tarafından ortaya konan mevcut iklim hedefi Endonezya “oldukça yetersiz” olarak görülüyor koşulsuz ve koşullu NDC hedefleri etrafındaki netlik eksikliğinden ve Endonezya’nın fosil yakıt desteğine yoğun şekilde bel bağlamasından kaynaklanmaktadır.
Bu “yetersiz” hedefle bile, NDC hedefine ulaşmak, çok büyük finansman ihtiyaçları gerektirecektir. Endonezya’nın üçüncü Bienal Güncelleme Raporu (BUR) 2021, bunun gerektireceğini tahmin ediyor 2030 yılına kadar NDC hedefine ulaşmak için yaklaşık 28,5 milyar dolar. Bu rakamı bir perspektife oturtmak gerekirse, 2030 NDC’ye ulaşmak için gereken finansman, merkezi hükümetin eğitim, sosyal güvenlik ve sağlık harcamaları için tahsis ettiği harcamaların toplamından daha yüksektir. Bu miktar, yeşil sektörü desteklemek, etkilenen paydaşları tazmin etmek ve savunmasız gruplara mali destek sağlamak gibi devasa geçiş maliyetlerini bile içermiyor. Endonezya Ulusal Kalkınma Planlama Bakanlığı, ekonomiyi karbondan arındırmak için gereken finansmanın şu kadar olabileceğini belirtiyor: 2030’a kadar yılda 200 milyar dolarEndonezya GSYİH’sının yaklaşık yüzde 20’sine eşdeğer.
Endonezya, bu büyük finansman açığını kapatmak ve hatta kapatmak için çeşitli cephelerde zorluklarla karşı karşıya. Mali cephede, hükümetin mali alanı oldukça sınırlı ve hem harcama hem de gelir tarafının mevcut şekli, iklim hedefini desteklemek için yeterli alanı veya gerekli teşvikleri desteklemiyor. Harcama açısından, merkezi hükümetin bütçe tahsisi 2020’de toplam merkezi hükümet harcamalarının yalnızca yüzde 1,1’ini oluştururken, yerel yönetimin harcamaları büyük ölçüde merkezi hükümetten yapılan bütçe transferlerine bağlıdır. Ayrıca hükümet, bütçesinin yaklaşık yüzde 5’ini başta kirli enerji olmak üzere yakıt sübvansiyonlarına ayırıyor. Devlet borcuna yapılan faiz ödemeleri de artmakta ve borcun sürdürülebilirliği üzerinde baskı oluşturmaktadır. Benzer şekilde, gelir tarafı da düşük bir vergi oranı ile yüklenmektedir. Yüksek kayıt dışılık, düşük üretkenlik ve nispeten zayıf uygulama, Endonezya’daki GSYİH vergi oranının yalnızca yüzde 10,4’üne katkıda bulunuyor; bu, yüzde 21’lik Asya-Pasifik ortalaması ve yüzde 33,4’lük OECD ortalaması ile karşılaştırıldığında oldukça düşük.
Yerel mali piyasa cephesi de kendi zorluklarını ortaya koyuyor. Endonezya’daki mali piyasa nispeten sığdır ve toplam mali sektör varlıklarının yüzde 76’sını oluşturan bankacılık sektörünün hakimiyetindedir. Bununla birlikte, banka kredileri, kahverengi muadillerine kıyasla uzun vadeli proje döngüleri ve yüksek riskleri ile yeşil enerji projelerinin risk-getiri profiline uyacak şekilde iyi tasarlanmamıştır.
Bu nedenle Endonezya’nın çok taraflı kurumlar, hayırseverlik ve özel sektör dahil olmak üzere uluslararası fon kaynaklarından faydalanması gerekiyor. İklim gündemine yönelik uluslararası finansman akışlarının sağlanması konusu iki yönlüdür. İlk olarak, finansman arzını artırmak için uluslararası yatırımcılar tarafından daha somut ve iddialı bir mali taahhüt gereklidir. Endonezya için bir ülke platformu ve Adil Enerji Geçiş Ortaklığı (JETP) şeklinde ETM ortaklığının kurulması, Endonezya’da çok taraflı kuruluşlar tarafından iklim finansmanı arzını artırmaya yönelik doğru yönde atılmış bir adımdır. Ancak bu yeterli değil çünkü ikinci meseleyi, yani finansmanın talep tarafını ele almayı gerektiriyor. Proje hazırlama bu sorunun çözümünde kilit rol oynayacaktır. Proje hazırlığının optimize edilmesi, donör kuruluşlar ve yerel paydaşlar arasında teknik yardım sağlanması, kapasite geliştirme ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi şeklinde işbirliğini gerektirecektir. Yenilikçi finansmanın mevcudiyetinin ve kullanımının genişletilmesi, yeşil projelerin ticari uygulanabilirliğini de artırabilir. Risk azaltma araçları, Endonezya gibi gelişmekte olan ülkelerde oldukça yüksek olduğu için finansman maliyetlerini düşürebilir. Gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında, Gelişmekte olan ülkelerde seçilmiş yeşil enerji üretiminde özsermaye maliyeti yüzde 80, borç maliyeti ise yüzde 100 daha yüksek..
COVID-19 salgını ve iklim krizinin savunmasız gruplar üzerindeki etkisi nedeniyle pandemi sonrası kalkınma her şeyi kapsayıcı olmalıdır. Bunu finanse etmek için Endonezya hükümeti iklim değişikliği için ayrılan bütçeyi artırabilir. Bununla birlikte, bazı gelişmekte olan ülkelerde borç sürdürülebilirliği ve cari hesap açıkları üzerindeki etkiyi dikkate almak çok önemlidir. Bu nedenle, iklim finansmanı mevcut kaynakları kullanmalı ve yeşil bir toparlanmayı teşvik etmek ve mali konsolidasyona ulaşmak için kalkınma yanlısı ve iklim yanlısı politikalar uygulamalıdır.
Sınırlı mali kapasitesi, sığ iç mali piyasası ve uluslararası fon havuzuna optimal olmayan erişimi ile Endonezya’nın gerekli reformu tüm cephelerde gerçekleştirmesi çok önemlidir. Yeşil maliye politikasını kalkınma ve iklim değişikliği perspektifinden değerlendirmek hayati önem taşımaktadır. Endonezya da dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde çevresel kaygılar, yoksulluk, düşük üretkenlik, zayıf eğitim ve yetersiz altyapı gibi daha acil sorunlarla karşılaştırıldığında genellikle bir lüks olarak görülüyor. Bu nedenle, çevre politikalarını kalkınma gündemine entegre etmek dikkat ve siyasi destek toplayabilir.
İklim amaçları için bütçe tahsisinin artırılması, kirli sektör sübvansiyonlarının azaltılması, kahverengi sektör santrallerinin kullanımdan kaldırılması ve karbon vergisinin getirilmesi gibi çeşitli önlemlerin uygulanmasının başarısı, siyasi destek kazanmaya ve geçiş risklerini yönetmeye bağlıdır. Basri politika uygulamasının, politik sermayenin kıtlığı ve politik döngünün kısa zaman çerçevesi nedeniyle genellikle sınırlı olan politik destek gerektirdiğini savunur.
Çok sayıda birbiriyle yarışan ekonomik öncelik göz önüne alındığında, gerekli siyasi desteği elde etmek için çevre konularını kalkınma açısından çerçevelemek çok önemlidir (Dünya Bankası, yakında çıkacak). İklim geçişinin maliyeti acil, ancak faydası yalnızca uzun vadeli olduğundan, kazanılan siyasi destek reform süreci boyunca sürdürülmelidir. Kalkınma ve çevre konularının örtüşen faydalarının gösterilmesi, reformu ekonomik ve politik olarak çekici kılacak ve böylece kazanılan siyasi desteğin ivmesini uzatacaktır. Buna ek olarak hükümet, karbon vergisi, fosil yakıt tüketim vergisi ve kirli sektör sübvansiyonlarının azaltılması gibi yeşil politikaları uygulayarak kalkınma ve çevre konularını sinerji haline getirebilir ve elde edilen fonları sağlık sektörü, sosyal yardım, ve KOBİ’ler.
İklim değişikliğine karşı özellikle savunmasız olan Endonezya, iklim değişikliğini azaltma ve uyum sağlama gündeminde büyük bir finansman açığıyla karşı karşıya. Net sıfıra ulaşmak için gerekli politika reformlarını başarıyla yürütmek, geçiş riskini yönetmeyi ve siyasi destek toplamayı gerektirir. Günümüz dünyasında, politika yapıcılar ve kamu görevlilerinin, popüler olmayacağından korktukları çevre sorunları üzerinde çalışmak için çok az teşvikleri var. Neyse ki, Endonezya, iklim eylemi için en önemli halk desteğine sahip ülkelerden biri. Bu, hükümet ve politikacılar üzerinde baskı oluşturmaya yardımcı olan bir sosyal sermaye işlevi görebilir. İleriye dönük olarak, kapsayıcı ve karşılanabilir iklim geçişine ulaşmanın fizibilitesi, kalkınma ve çevre arasındaki yanlış ikiliği kırma ve yeşil ekonomiyi ekonomik kalkınmanın ayrılmaz bir parçası olarak çerçeveleme yeteneğine bağlı olacaktır.