12 Nisan’da Çin Ticaret Bakanlığı (MOC) bir ticaret kapısı açtığını duyurdu. soruşturma tarım ürünleri, tekstil, mineraller ve petrokimyasallar dahil olmak üzere Tayvan tarafından yasaklanan 2.455 Çin ürününe tarifeler ve diğer tek taraflı kısıtlamalar. Bunu yaparken Pekin, ikili bir ticaret anlaşmazlığının üstesinden gelmek için Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) prosedürlerini izliyor.
Boğazlar arası ticaret söz konusu olduğunda, bu hem alışılmadık hem de eşi benzeri görülmemiş bir durum. Çin, Pekin’in uluslararası müdahaleyi kabul etmeyen bir Çin iç meselesi olduğuna kesin olarak inandığı Tayvan sorununun sözde uluslararasılaşmasına her zaman karşı olmuştur.
1980’lerden beri Pekin, Tayvan ile Çin anakarası arasındaki alışverişi genişletmek ve derinleştirmek için boğazlar arası ticareti kullandı. Boğazlar arası ticaret orantısız bir şekilde Tayvan’ın lehine olmuştur. Anakara Çin, Tayvan’ın en büyük ticaret ortağı ve ihracat pazarı ve en büyük ticaret fazlası kaynaklarıdır. 2022’de Tayvan’ın ticaret fazlası anakara Çin ve Hong Kong ile 100.4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Demokratik İlerleme Partisi (DPP) hükümetinin Güneydoğu Asya, Güney Asya ve Pasifik’teki ülkelerle ticareti ve entegrasyonu artırmanın bir yolu olarak Çin’e bağımlılığı azaltma ve Yeni Güneye Yönelik Politika’yı (NSP) teşvik etme çabalarına rağmen, Çin ile ticaret devam etti. büyümek. Tayvan’ın anakara Çin’e ihracatı arttı yüzde 71 2016 ile 2021 arasında. 2021’de anakara Çin ve Hong Kong, yüzde 42 ABD’nin yüzde 15’lik payına kıyasla Tayvan’ın ihracatında.
Kuomintang’dan (KMT) Ma Ying-jeou 2008’den 2016’ya kadar iktidardayken, boğazlar arası ilişkiler dostaneydi ve iki taraf, tarifeleri düşürmek ve kolaylaştırmak için 2010’da imzalanan Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması (ECFA) dahil olmak üzere 23 anlaşma imzaladı. ticaret. O zamanın en büyük muhalefet partisi olan DPP, ECFA’ya karşı sokak protestoları düzenledi ve Ma’yı “tek Çin pazarı” yaratmakla suçladı.
2014 yılında KMT, Boğazlar Arası Hizmet Ticaret Anlaşmasını (CSSTA) yasama organında madde madde incelemeden geçirmeyi planladı. Bu, yüzlerce protestocunun Tayvan parlamentosu Yasama Yuan’ı haftalarca işgal ettiği Ayçiçeği Öğrenci Hareketi’ne yol açtı. Sonuç olarak, KMT yıkıcı seçim yenilgilerine uğradı. DPP, Ocak 2016’da heyelanla cumhurbaşkanlığını ve yasama çoğunluğunu kazandı.
Muhalefetteyken ECFA’ya karşı çıksa da DPP, 2016’da iktidara geldikten sonra anlaşmayı iptal edecek hiçbir şey yapmadı. Açıkçası, ECFA Tayvan’a çok büyük fayda sağladı ve DPP altın yumurtlayan bir kazı öldürmek istemiyor.
Çin’i tipik olarak yüksek sesle eleştiren DPP hükümeti, Pekin’in ticaret soruşturmasına şimdiye kadar verdiği yanıtta sessiz kaldı. Hükümet, Pekin’in soruşturma sonucunda ECFA’yı feshedebileceğinden korkuyor.
Chiu Tai-sanTayvan’ın Anakara İşleri Konseyi bakanı, ECFA’nın feshedilmesinin her iki tarafa da ekonomik olarak zarar vereceğini ve boğazlar arası ilişkilere zarar vereceğini iddia etti. Gerçek şu ki, ECFA feshedilirse, Tayvan ekonomisine büyük bir darbe olacak, ancak Çin anakarası üzerinde çok az etkisi olacak, çünkü Tayvan ile ticaret yalnızca Çin yüzde 2,3 Çin’in 2022’deki toplam ticaretinin
ECFA kapsamında Pekin, Tayvan’ı özel bir ticaret ortağı olarak görüyor ve Tayvan’a başka hiç kimsede olmayan ayrıcalıklı muamele gösteriyor. ECFA aracılığıyla, Tayvan’ın muz, ananas, hindistancevizi ve nar gibi tarım ürünleri, Çin pazarına esasen tarifesiz girebildi. Ancak, Taipei tarafından belirlenen tek taraflı kısıtlamalarla karşı karşıya olan Çin’den Tayvan’a gönderilen ürünler için aynı şey söylenemez.
Boğazlar arası ilişkiler dostane olduğunda Pekin, ticaret dengesizliğine ve Tayvan’ın ayrımcı politikalarına göz yummaya istekliydi. Bununla birlikte, boğazlar arası ilişkiler, DPP’nin liderliği altında Soğuk Savaş sonrası en düşük seviyeye geriledi. DPP hükümeti “tek Çin”i kabul etmeyi reddettiği için boğazlar arası işbirliğinin temeli buharlaştı. DPP yetkilileri Tayvan ve anakara Çin’i iki ayrı ülke olarak gördüklerinden, DPP hükümeti Çin merkezli tek “1992 Konsensüsü”nden vazgeçti.
DPP hükümeti boğazlar arası ilişkileri uluslararası hale getirmek için çalıştığından beri, Pekin şimdi DPP hükümetine DTÖ kurallarıyla karşılık veriyor ve karşı çıkıyor.
Ticaret soruşturmasının altı ay sürmesi ve tarihinde sonuçlanması planlanıyor. 12 Ekim, ancak gerekirse üç ay uzatılarak 12 Ocak 2024’e kadar uzatılabilir. Zamanlama hesaplanır; Tayvan’ın bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimi 13 Ocak 2024’e denk geliyor. Pekin, seçim sonuçlarına göre atacağı sonraki adımlara karar verebilir.
Ne Taipei’nin ne de Pekin’in ECFA’yı tek taraflı olarak feshetmesi ve Pekin’in Tayvan ile ticaret anlaşmazlığını fiili olarak uluslararasılaştırması pek olası değildir. Ancak, Pekin’in mesajı açık ve anlamlı: DPP hükümeti, boğazlar arası ilişkilerde gerilime neden oldu, bu nedenle DPP’nin yönetimi altındaki Tayvan “barış getirisini” toplamaya devam edemez.