Denizli’nin Pamukkale ilçesinde bulunan ve yıl içinde bolca turist çeken travertenlerde de yüksek miktarda bulunan kalsiyum elementi periyodik tabloda nerede yer alır? Kalsiyum sembolü nereden gelmektedir. İşte, tüm ayrıntılarıyla kalsiyum elementi…
Kalsiyum Simgesi Nedir?
İnsanlar için hayati bir öneme sahip olan kalsiyum sembolü Ca’dır. Elementi gerek periyodik tabloda gerekse günlük hayatta gösteren bu sembol, Latince olan ve kireç anlamına gelen “calx” sözcüğünden gelmektedir.
Kalsiyum Elementi Özellikleri
Kalsiyum elementi yüzyıllar boyu bilinen bir element olmasına rağmen ilk kez 1808 yılında izole edilmiş ve keşfedilmiştir. İngiliz bilim insanı Sir Humphrey Davy; gerçekleştirdiği bilimsel araştırma esnasında kalsiyumu, kalsiyum hidroksitten izole etmeyi başarmıştır.
Katı bir metal olan kalsiyum da birçok element gibi gümüşi beyaz bir renge sahiptir. Yumuşak olmasına rağmen aynı zaman da oldukça kırılgan olan bu element, bu özelliği sebebiyle kolayca kesilebilir, şekil verilebilir bir yapıdadır. Elektrik iletme konusunda oldukça başarılı bir element olan kalsiyum elementinin metal formu, kalsiyum klorürün elektrolizi ile elde edilmektedir.
Doğada en çok bulunan elementlerden biri olan kalsiyum; yerkabuğunda da %4 oranında bulunmaktadır ve bu oranla kalsiyum yerkabuğunda en çok bulunan üçüncü metal olarak öne çıkmaktadır. Kalsiyum, kimyasal reaktifliği oldukça yüksek olduğu için doğada serbest bir şekilde değil; genellikle karbonat, sülfat ve fosfat bileşiklerinde bulunmaktadır.
Kalsiyum elementinin en yaygın bileşikleri ise şu şekildedir:
Kalsiyum Karbonat: Patlayıcı ve zehirli olmayan bu bileşik renksiz ve tatsızdır. Kirecin ana kaynağıdır.
Kalsiyum Asetilsalisilat: Beyaz ve toz şeklinde olan, suda çözülebilen bir bileşiktir. Tıp alanında humma hastalığının tedavisinde ilaç olarak kullanılmaktadır.
Kalsiyum Klorür: Maden cevherlerin eritilmesinde ve kâğıt endüstrisinde kullanılan bu bileşik, beyaz kristaller şeklindedir:
Kalsiyum Hidroksit: Tadı acıya çalan beyaz ve yumuşak bir toz halindedir. Temas halinde deriyi tahriş eden bu bileşik, çimento ve amonyak üretiminde kullanılmaktadır.
Kalsiyum Oksit: Nemli havada ufalanan ve asitte çözünme özelliği gösteren sönmüş kireçtir.
Kalsiyumun kullanım alanı ise oldukça geniştir. Birçok elementin üretimi sırasında kullanılan kalsiyumun bu açıdan en yaygın kullanımı ise çeliğin üretimidir. Kurşun ile kalsiyumun oluşturduğu alaşımlarda ise bu elementin sertleştirici özelliği bulunmaktadır. Çimento yapımı da kalsiyumun kullanıldığı sektörlerden bir tanesidir. Kalsiyumun önemli bir bileşiği olan kalsiyum karbonat (kireçtaşı) yatakları çimento üretiminin ana kaynaklarından bir tanesidir.
İnsan vücudunda en çok görülen metal olan kalsiyum, insan sağlığı açısından da oldukça önemli bir elementtir. İnsanlardaki kemik ve dişlerin gelişimi, kasların gerginliğinin giderilmesi, kanın pıhtılaşmasını sağlama gibi birçok faydası olan kalsiyum, süt ve süt ürünleri başta olmak üzere birçok besinde bulunmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalar, yetişkin bir insanın günde 1 gram kalsiyuma ihtiyacı olduğunu göstermektedir.
Kalsiyum Periyodik Tabloda Nerede Yer Alır?
Ortalama bir insanın vücudunda yaklaşık olarak 1 kilogram kadar bulunan ve Ca sembolü ile gösterilen kalsiyum elementi; periyodik tablonun 4. periyodunun 2. grubunda yer almaktadır. Oda sıcaklığında katı halde bulunan kalsiyumun kaynama noktası 1484 santigrat dereceyken; erime noktası ise 842 santigrat derecedir.