Yapay üretiminde atılan adımlar her geçen gün hızlanıyor. Seri üretim için çalışmalar devam ederken bir yandan da dünyada yapay etin dinler açısında helal olup olmadığı tartışılıyor. Yapay etin Yahudi koşerindeki helal olup olmadığı tartışması son günlerde özellikle ABD medyasında tartışılıyor. Yapay etin İslam dini açısından helal olup olmadığına ise Diyanet camiasından yanıt geldi. İşte “Yapay et helal mi?” sorusuna gelen cevap…
“YAPAY ETE ÜÇ AÇIDAN HELAL DENEMEZ!”
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) tarafından 1516 Haziran tarihlerinde düzenlenen Organik Tarım Çalıştayı açılış toplantısı ile başladı. Toplantıda konuşma yapan Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) Başkanlık Müşaviri Dr. Muhlis Akar yapay et ve GDO’lu gıdaların dini açıdan durumunu açıkladı.
Dr. Muhlis Akar, yapay ete 3 sebepten helal ve tayyib gıda denemeyeceğini söyleyip bu nedenleri madde madde açıkladı:
“Mesela yapay et tartışmaları oldu. İlk önce Başkanlığımıza, Din İşleri Yüksek Kurulumuza bu çok soruldu. Yapay et biliyorsunuz son zamanlarda tartışılan bir konu. Biz bu konuyu değerlendirdik. 3 sebepten dolayı bunun şu an için dini açıdan problemli olduğunu söyledik. Bir, canlı bir hayvandan alınan yani helal bir kaynaktan bir sığırdan veya eti yenen bir hayvandan alınsa bile, ondan alınan bir parça Efendimiz. A.S.’ın hadisine göre ‘canlı bir hayvandan alınan bir parça meytedir, leş hükmündedir’. Haramdır. Alınamaz. Bu yönden problemli. Helal değil.”
“İkinci olarak laboratuvarda besi yeri çok önemli. Siz helal kesim yaptınız, sonra da kök hücre aldınız diyelim. Besi yeri ortamı, onun besleneceği kaynağın da helal olması gerekiyor. Orada da problem var.”
“Üçüncüsü diyelim ki helal kesim yapıldı. Kök hücre alındı. Besi yeri ortamı da uygun ve helal bir kaynakla beslediniz. Yapay et diye garip bir şey ortaya çıkardınız. Peki bu helal ve tayyib gıda olur mu, yine olmaz. Neden derseniz, çünkü fıtrata aykırı bir ürün ortaya koyuyorsunuz. Allahü Teala’nın koyduğu düzene aykırı bir şey yapıyorsunuz. Bunun kısa, orta ve uzun vadede insan sağlığı üzerinde nasıl bir etki yapacağını bilemiyorsunuz.”
DİYANET: RESMİ FETVAMIZ YOK!
Diyanet İşleri Başkanlığı, Din İşleri Yüksek Kurulunun yapay etin caiz olduğuna yönelik hiçbir fetvası olmadığını açıkladı. İşte Diyanet’in açıklaması:
Sosyal medya mecralarında Din İşleri Yüksek Kurulumuzun yapay ete cevaz verdiğine dair paylaşılan içerikler tamamen asılsızdır. Kurulumuzun yapay etin helal olduğuna dair bir fetvası yoktur.
YAPAY ET NEDİR?
Laboratuvar ortamında canlı hayvanlardan alınan kök hücrelerin türetilmesiyle oluşturulan ete ‘yapay et’ ya da ‘hücre kökenli et’ deniyor. Dana, keçi, sığır veya tavuk gibi hayvanlardan alınan hücreler; glikoz, vitamin, aminoasit ve minerallerden oluşturulan bir çözelti ile birleştiriliyor. Bu çözeltinin biyoreaktörlerle karıştırılmasının ardından ortaya çıkan ve kas hücrelerinden oluşan ürüne yapay et deniyor. Bu yöntem henüz ekonomik olarak sürdürülebilir olmadığı için ve çeşitli tepkilerle karşılaştığı için yaygınlaşmış durumda değil.