Ütopyanın Ötesinde Sundance Film Festivali’nde giriş yaptı ve şu anda dağıtım arıyor.
Etkileyici ve derin filmler vardır; acil olan filmler var. Ve sonra Madeleine Gavin var Ütopyanın Ötesinde.
Film, adını Kuzey Koreli bir ilticacı ve yazarı Hyeonseo Lee’nin bir sözünden alıyor. Yedi İsimli Kız. Gavin’in belgeseli, Lee gibi ülkeden kaçmak için haince bir girişimde bulunan Kuzey Korelileri konu alıyor. Ayrıca kaçmalarına yardım etmeye çalışanların özenini ve fedakarlığını da vurgular. Film özellikle Güney Koreli papaz Seungeun Kim’in bir ailenin kaçışını güvenli bir şekilde koordine etme çabalarına odaklanıyor. Bir karı koca, iki genç kız ve yaşlı bir büyükanneden oluşan aile, tek güvenlik umutları olan göz korkutucu bir yolculukla karşı karşıyadır. Güney Kore’ye ulaşmak için Tayland’dan Seul’e uçmadan önce Çin, Vietnam ve Laos’u geçmeleri gerekiyor. Yol boyunca Seungeun Kim, Çin’deki kaçakçılarla ve ailenin Güney Kore’deki akrabalarıyla işbirliği yaparak onlara bir yol hazırlar.
Ütopyanın Ötesinde nasıl çekildiğine bakılmaksızın çok önemli olurdu, ancak kesinlikle hiçbir rekreasyon kullanılmaması şaşırtıcı. Bildirildiğine göre, tüm görüntüler Kuzey Kore’ye kaçırılan gizli kameralardan geliyor; kaçakçılardan (komisyoncu olarak adlandırılır) ve Çin’deki uzun yolculukları sırasında kaçanlardan; veya Vietnam ve Laos’ta aileye katılan film ekibinin üyelerinden. Buna arşiv filmi, Associated Press gibi çeşitli haber kaynaklarından elde edilen görüntüler ve belgesel ekibinin Seul’deki çekimleri de ekleniyor.
Bunun anlamı, izleyicilere Kuzey Kore hükümeti altındaki yaşamın benzeri görülmemiş bir ilk elden resminin verildiğidir. Bu, duyguların çok az belgeselin bile başarabileceği şekilde gerçek ve kendiliğinden olduğu anlamına gelir. Burada amaç belgeseli övmek değil, kendi ülkelerinin dışında bir sığınak aramak için her şeyi riske atan erkek, kadın ve çocukların hayatlarına hayranlık duymaktır. Bu korku, kaçanlara yardım eden ve böylece kendilerini hedef haline getiren Güney Koreliler için de geçerli.
Kuzey Kore’nin vatandaşlarına verdiği gerçeklik duygusu, sınırları dışında umuda yer bırakmadı.
Eşi görülmemiş erişimin neredeyse tamamı, Papaz Seungeun Kim ve ajansı Caleb Mission’ın çalışmaları sayesinde gerçekleşti. Gizli kameraları Kuzey Kore’ye kaçırmakla kalmadılar, aynı zamanda Yalu Nehri boyunca Çin sınırı boyunca yerleştirdiler. Papaz Kim, kaçanları kaçışları için dağları ve nehirleri geçerken ellerinden geldiğince çok görüntü kaydetmeye teşvik eder. Tanık olduğumuz bu görüntü ve totaliter bir rejim altındaki hayatın gülünçlüğü için bunaltıcı.
İçinde Totalitarizmin KökenleriHannah Arendt, totaliterliğin yükselişini sağlayan kültürel güçleri ve totaliterliği iktidarda tutan acımasız yöntemleri anlamaya çalıştı. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında yazan Arendt, 2020’lerde bizden çok uzak hissedebilecek rejimler olan Nazi Almanyası ve Sovyet Rusya’ya odaklanmıştı. Ancak Sovyet Rusya’nın etkisi altındaki totaliterlik, onlarca yıldır Kuzey Kore’yi ele geçirdi. Onun yıkıcı kontrol biçimi, bugün hala dünyada iş başında olan bir kötülüktür. Bunu bilmemize rağmen, Arendt’in kaçırılan görüntülerde dile getirdiklerinin çoğunu görmek üzücü. Ütopyanın Ötesinde toplar.
Bu totaliter güç, gücünü Kuzey Korelilerin kalplerine ve zihinlerine bağlılık aşılamak için bitmeyen bir kampanyadan alıyor. Rejime sadakat, küçük yaşlardan itibaren okul dersleri ve toplu oyunlar aracılığıyla aşılanır. Küçük çocuklara “Amerikan piçlerini” yok etmeyle ilgili şarkılar öğretiliyor ve oyunlara hazırlanmak için saatlerce pratik yapmaya zorlanıyorlar. Bu, dış dünyayla herhangi bir karşılaşmadan tamamen soyutlanmanın yanı sıra somutlaşmış bir beyin yıkamadır. Kaçaklar, polis ajanlarının çocukların oyuncaklarına böcek yerleştirdiği hikayelerini anlatır; Güney Kore filmi izlemek bile suç olarak ilan ediliyor.
Arendt, Almanya ve Rusya’daki bu tecrit edici uygulamaların amacına dikkat çekerek, “bu tür bir örgütlenme, üyelerinin, düşmanlıkları onlar için yalnızca ideolojik bir varsayım olarak kalan dış dünyayla doğrudan karşı karşıya gelmelerini engeller” diye yazıyordu. Bu yöntemler Kuzey Korelileri “çılgın bir gerçekliğe” hapsediyor. İnsanlar iletişimden, bağlantıdan ve dünyanın geri kalanının gerçekte nelerden oluştuğuna dair herhangi bir fikirden mahrumdur. Kendilerine öğretilen yalanları sorgulamaya başlamalarına bile izin verecek herhangi bir araçla donatılmamışlardır. Böylece hükümet, vatandaşlarının mevcut sosyal tahayyülünü bastırır ve sadakati, hatta sevgiyi garanti eder.
Buna karşılık, bu aşk, insan ilişkilerinden ve gerçeklik olgusunun kendisinden önce gelir. Amerikan kulaklarına göre, ailenin merkezinde olduğunu duymak şaşırtıcı. Ütopyanın Ötesinde Kuzey Kore’den ayrılmak istemiyordu. Ancak hükümet, önceki sığınmacıların bilinen herhangi bir ailesinin veya iş arkadaşının sürgüne gönderileceğine dair bir ferman yayınladığında kaçmaya karar verdiler. Hayatları zaten bir toplumsal şüphe alt statüsünde yaşanıyordu, ancak sürgünün yalnızca ölüm anlamına geleceğini biliyorlardı. Komşu, komşusuna şüpheyle baktığında, insanların düzenli dostluk ve şefkat bağları paramparça olur – tabi bunların oluşmasına en baştan izin verilirse.
Arendt, “bir zamanlar sadece gizli ajanın uzmanlığı olan provokasyon, komşusuyla ilgili olarak herkesin isteyerek veya istemeyerek takip etmeye zorlandığı bir yöntem haline gelir” diye yazar. Nihai sevginin totaliter hareket için ayrıldığı bir dünyada, herkes kendisine en yakın olanları suçlamak için motive olabilir. Daha da ileri giderek, “Totaliter yönetimin tebaasının davranışlarına rehberlik etmesi gereken şey, her birini cellat ve kurban rolüne eşit derecede uygun hale getirecek bir hazırlıktır” diyor. Kuzey Kore hükümeti, insan şefkatinin yerini alan bir bağlılık yaratarak, terör karşısında bile bağlılığı dayatıyor.
Ütopyanın Ötesinde bu terörden saklanmayı reddediyor. Küçük çocukların sınıf derslerinin yalanlarla şekillendiğini görüyoruz. Yabancılara karşı nefretin beslendiğini görüyoruz. Kitlesel oyunların ihtişamını görüyoruz ama aynı zamanda çocukların pratik yapmaya zorlandığı dayanılmaz koşulları da görüyoruz. On yıllardır süren bir bunalım içindeki bir ülkenin çetin koşullarını görüyoruz. Sokakta açlıktan yere yığılan insanlar görüyoruz. Kuzey Kore infazlarıyla ilgili bir raporu sadece dinlemiyoruz, bir infazın ilk elden anlatımını duyuyoruz. Ve sonra birine tanık oluyoruz. Dayanılmaz derecede ağır. Dayanılmaz derecede gerçek.
“Tanrı’nın kim olduğunu, Tanrı’nın ne olduğunu asla bilemedim… ama bir şekilde ‘Lütfen, bana yardım et’ diye dua ettim.”
Terörün yurttaşların sadakatini pek azaltmayacağı, totaliterliğin gücünün karanlık bir kanıtıdır. Bağlılığın hakimiyetini kıracak kadar güçlü görünen tek güç, gerçeklikle gerçek bir yüzleşmedir. Aile kaçtıktan sonra bile kalpleri vatanlarıyla birliktedir. Bunun bir kısmı anlaşılabilir: Kaçmak için her şeyi riske atmaya değer olduğunu bilseniz bile, bildiğiniz her şeyi bırakmanın gerçek bir hüznü var. Ama bunun ötesine geçiyor. Kuzey Kore’nin vatandaşlarına verdiği gerçeklik duygusu, sınırları dışında umuda yer bırakmadı.
Film ekibi Kim Jong-un hakkında röportaj yaptığında, büyükanne onun liderliğini sevdiğini ve onun başarılı olduğunu görmek istediğini itiraf eder. Ancak Kuzey Kore’nin ideolojisinin pençesi, başta yavaş yavaş çatlamaya başlar. Büyükanne, herhangi bir Amerikalının yalnızca kendisine zarar vermek isteyeceğine inandığını itiraf ediyor, ancak belgesel ekibiyle yaşadığı deneyim, bu varsayım hakkında şüphe uyandırıyor. “Sana baktığımda… belki de hükümetimin bana yalan söylediğini düşünüyorum.”
Arendt, totaliter rejimlerin nihai yönteminin insanları izole etmek, bireyselliklerini ve birbirleriyle etkileşim yeteneklerini bastırmak olduğunu belirtti. “Bireyselliği yok etmek, kendiliğindenliği, insanın kendi kaynaklarından yeni bir şeye başlama gücünü yok etmektir.” Ancak bu kişilik duygusu – Tanrı’nın imajını taşıyanlar olarak her birimize verilen haysiyet – geri geldiğinde, bu tür ideolojilerin pençesi kırılır.
Ütopyanın Ötesinde Kuzey Kore’deki gerçekliğin açığa çıkmasından daha fazlası için hayati önem taşıyor. Gavin’in belgeseli, ailenin yolculuğu ve Papaz Kim’in çalışmaları aracılığıyla bu derin haysiyete odaklanıyor. Kim’in hizmeti kelimenin tam anlamıyla aşk üzerine inşa edilmiştir – Asya’da insan kaçakçılığı konusundaki bilgisinin çoğu, karısını Kuzey Kore’den güvenli bir şekilde çıkarmanın bir yolunu bulurken öğrenildi. O ve karısı bu bilgiyi aldı ve onlarca yıl boyunca birçok kişinin kaçmasına yardım etmek için kullandı. Ve aşkla başladıysa, aşkta ısrarla devam eder. Onların bakanlığı her iki ruha da meylediyor Ve Kuzey Korelilerin cesetleri. Ezilenlere kurtarma, restorasyon ve umut getirmek için çalışırlar.
Bu, hayalleri ne kadar büyük olursa olsun, Kuzey Kore güçlerinin asla ulaşamayacağı bir umut. Kuzey Kore hükümeti sadece bir Mukaddes Kitaba sahip olmayı suç sayıyor, ama aynı zamanda onu “aşırtıyor”. Rejim, tarihini Kim Jong-il’i bir ilah, Kim Jong-un’u tanrının oğlu yaparak şekillendiriyor. Hatta vatandaşlara rejim tarafından konulan ve kendi Dekalogları olarak havada tutulan on ilkeyi takip etmeleri öğretiliyor. Bütün bunlar rejimin ideolojisini kutsallaştırma ve somutlaştırma çabasıdır. Ama aynı zamanda onun boşluğunu da ortaya koyuyor ve bunun yerine asıl umudun kaynağını gösteriyor.
Hyeonseo Lee, Kuzey Kore sınırından ilk kaçışı sırasında yaşadığı bir inanç anını anlatıyor. “Tanrı’nın kim olduğunu, Tanrı’nın ne olduğunu asla bilemedim… ama bir şekilde ‘Lütfen, bana yardım et’ diye dua ettim.” Totalitarizmin gücünden daha büyük bir kurtarma ve iyileştirme kaynağı var. Kuzey Kore’yi yöneten tiranların aksine, gerçek Tanrı baskıdan nefret edendir. İçinde Mezmur 82Asaph, Tanrı’nın ulusların sahte tanrılarını devirdiğinin bir resmini verir:
Tanrı, ilahi konseydeki yerini almıştır;
tanrıların ortasında hüküm verir:
“Ne zamana kadar haksız yere hüküm vereceksin?
ve kötülere taraf tutmak? sela
Zayıfın ve öksüzün hakkını verin;
Mazlumun ve yoksulun hakkını koruyun.
Zayıfları ve muhtaçları kurtarın;
onları kötülerin elinden kurtar.”
Ne bilgileri var ne de anlayışları,
karanlıkta dolaşırlar;
yeryüzünün bütün temelleri sarsılır.
Dedim ki, “Siz tanrısınız,
Yüce Olan’ın oğulları, hepiniz;
yine de erkekler gibi öleceksin,
ve herhangi bir prens gibi düş.”
Kalk, ey Tanrı, dünyayı yargıla;
çünkü bütün milletleri miras alacaksınız!
Asaph’ın şarkısından yüzlerce yıl sonra Mesih, hizmetine yoksullara Müjde’yi ilan ederek ve tutsaklara ve ezilenlere özgürlük ilan ederek başladı (Luka 4:16-21). Mesih, Tanrı’nın krallığının gelişini müjdeleyen bu beyanın gerçekleşmesidir. Ve geri dönüş vaadinde, zulmün ve zulmün bir gün sona ereceğine dair gerçek bir ümidimiz var. Bu dünyanın en kötü kötülüğünün bile söndüremeyeceği bir umut.