Olga Shpak ile ilk konuştuğumda, Araştırmacılarla röportaj yaparken sıklıkla yaptığım gibi, bazı temel biyografik bilgiler isteyerek başlama hatasına düştüm. “BEN kullanılmış bilim adamı olmak,” dedi, sesi buruk değil, sadece biraz nostaljikti. Şimdi, kendisinin bir savaş gönüllüsü olduğunu açıkladı.
Shpak, Rusya Bilimler Akademisi’nin Moskova’daki prestijli AN Severtsov Ekoloji ve Evrim Enstitüsü’nde araştırmacı olarak Kuzey Kutbu ve Arktik altı deniz memelilerini inceleyerek köklü bir kariyer inşa etti. Çalışmaları, ülkenin Pasifik kıyısındaki Alaska büyüklüğünde bir su kütlesi olan Okhotsk Denizi’ndeki pruva başları için korumalar da dahil olmak üzere, son on yılda Rusya’nın en önemli balina koruma önlemlerinden bazılarına ilham verdi. Ancak geçen yıl Şubat ayında, Vladimir Putin anavatanı Ukrayna’yı işgal etmeye hazırlanırken, Shpak aniden ayrıldı ve sonunda Rusya’daki hayatına ve balinalara veda etti.
Emekli bir biyolog ve büyük balinalar konusunda önde gelen bir uzman olan Phil Clapham, “Rusya’da deniz memelilerini sömürmek yerine fiilen korumayı amaçlayan nispeten çok az proje vardı” dedi. “Ve Olga’nın savaşta kaybedilmesiyle, mutlak olanlardan birini, muhtemelen en iyisini kaybettiler.”
Bugün Shpak, savaşın ön saflarında çalışıyor ve kar amacı gütmeyen yardım gruplarının sivillere ve askerlere iç çamaşırı ve turnikeden dronlara, odun sobaları ve kamyonetlere kadar her şeyi sağlamasına yardımcı oluyor. Konuştuğumuzda, arka planda bomba sirenleri öttü, bu Shpak için uyuşturacak kadar rutin bir olaydı ve bana odağının tamamen savaş çabaları tarafından tüketildiğini söyledi. “Bilim yapmak için konsantre olmalısın,” dedi. “Beyninizi belli bir moda sokmanız gerekiyor. Ve bu anahtar bozuldu.
Shpak, kendisi ve meslektaşları bölgeden kaçmak veya kalıp savaşmak zorunda kaldığı için, yaşamları boyunca çalışmaları savaş tarafından sürüklenen binlerce araştırmacıdan biri. Rus kurumlarıyla uluslararası işbirlikleri askıya alındı ve dünyanın dört bir yanındaki bilim adamları bana projeleri bıraktıklarını veya değiştirdiklerini, konferansları iptal ettiklerini, gerekli malzemelerden vazgeçtiklerini veya fon kaybettiklerini söylüyorlar. Dünyanın en büyük bilimsel çabaları bile esirgenmedi: Örneğin, 2022’nin başlarında, dünyanın en büyük nükleer santrali olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısını yöneten Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü veya CERN. en güçlü parçacık hızlandırıcıolacağını söyledi”yeni işbirliklerine girmemek” Rusya ile “bir sonraki duyuruya kadar.” Benzer şekilde, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Kanada tarafından yaptırım uygulandıktan sonra, Rusya geçen yıl dedi mevcut anlaşması 2024’te sona erdiğinde Uluslararası Uzay İstasyonundan ayrılmayı planladığını, yani programın ana üyelerinden birini kaybedeceğini söyledi. (Nisan sonunda Rusya geri adım attı ve geri adım atacağını söyledi. 2028’e kadar devam et.)
Özellikle endişe verici olan, savaşın Kuzey Kutbu bilimini boğmasıdır. Rusya kontrolleri yaklaşık yarısı Arktik Okyanusu’nu çevreleyen kıyı şeridinin kabaca üçte ikisi karbon açısından zengin permafrost (yani donmuş toprak) üzerinde oturan toprağı, ülkeyi dünyanın en etkili iklim oyuncularından biri yapıyor. Kuzey Kutbu aynı zamanda ısınıyor dünyanın geri kalanının dört katına kadar, sadece orada yaşayan insanları, bitkileri ve hayvanları değil, aynı zamanda gezegenin geri kalanını da tehdit ediyor. Dartmouth College Arktik Çalışmaları Enstitüsü müdürü Melody Brown Burkins, “Tüm bu okyanus akıntıları, hava akımları, buz kütleleri – Kuzey Kutbu küresel sıcaklık sisteminin bir parçasıdır” diyor. “Ve nasıl gidiyorsa, dünya da öyle gidiyor.” Kısacası, Dünya’da bilim adamlarının yardımına Kuzey Kutbu’ndan daha fazla ihtiyaç duyan çok az yer var. Ve savaş araştırmalarını azalttı damla damla.
Olga Shpak Kaliforniya’da
geri sayım
Bilim diplomasisi uzmanı ve Norveç Arktik Üniversitesi’nde (UiT) profesör olan ve Uluslararası Bilim Konseyi’nin akademik özgürlüğe odaklanan bir komitesine başkanlık eden Anne Husebekk, “Bu yürek parçalayıcı” diyor. Ukrayna’da şöyle diyor: “Sadece araştırmacıların asker olarak savaşmak ya da orada kalamayacakları için ülkeden kaçmak zorunda kalmaları değil. Ama aynı zamanda, altyapı tamamen parçalanmış durumda. Üniversiteler artık çalışmıyor.”
Bir çocukken bile, Shpak okyanusu severdi. Kharkiv’de (Ukrayna’nın tamamı gibi o zamanlar Sovyetler Birliği’nin bir parçasıydı) büyümüş, annesi ciddi alerjilerinin yoluna gireceğinden endişe etse de, bir zoolog olmayı hayal etmişti. “Endişelenme, tüysüz hayvanlarla çalışacağım,” dedi, yarı şakaydı.
Bazıları teknik olarak bıyık benzeri saçlara sahip olsa da, balinalar ve yunuslar tasarıya uyuyor. 2008’de Shpak, Moskova Devlet Üniversitesi’nden balina uykusuna odaklanan bir doktora derecesine sahipti. Tezi için, daha sonra çalışmaya başlayacağı Severtsov Enstitüsü’ne bağlı bir kuruluş olan Moskova’daki Utrish Dolphinarium’da araştırmacı olarak veri topladı. 2017 yılında National Geographic avlanmak için ekip çalışmasını kullanan katil balinaların ilk görüntülerini yakalamaya yardımcı olduğu için ona itibar etti. Bir deniz memelisi araştırmacısı olan Vladimir Burkanov’a göre, Shpak aynı zamanda Rusya’da ve muhtemelen dünyada bir yamaç paraşütü pilotuna havadan bir baş balinaya uydu etiketi koyması için eğitim ve talimat veren ilk bilim insanıydı. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi. Yöntem, Okhotsk Denizi’nin kıyı bölgelerindeki balinaları izlemek için yeni bir teknik gösterdi. “Aklına nasıl geldiğine inanmak zor [to do] yani” dedi gülerek. “Ama o yaptı.”
En hayati olduğunu düşündüğü işlerden biri, Rusya’nın Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı’na – tarihi balina avcılığı, iklim değişikliği, habitat tahribatı ve diğer faktörler nedeniyle zaten nesli tükenmenin eşiğinde olan – Okhotsk baş balinalarının olmadığını kanıtlamaktı. yeterince korunmuştur. Çalışması, Rusya’nın balinaları listelemesine yol açtı. 400’den az kişi13 gruptan biri olarak özel koruma önlemleri için işaretlendi, yaşam alanlarındaki endüstriyel faaliyetlere ilişkin sınırlar dahil. Bu muazzam ve ender bir zaferdi ve savaştan önce Shpak’a işi sürdürmesi ve yetkililere balinaları kurtarmak için bir plan yapmaları konusunda tavsiyelerde bulunması kararlaştırıldı. “Ve sonra,” dedi içini çekerek, “gittim.”
İşgal öncesinde Shpak, savaş tehdidinin “havada” belirdiğini hissettiğini söylüyor. Rusya’da yirmi yıl yaşadıktan sonra bile dışarı çıkması gerektiğini biliyordu. Annesini aradı ve “’Anne bir şey olursa ertesi gün beni nereye koymaya karar vereceklerine göre ya Rus hapishanesinde ya da psikiyatri hastanesinde olduğumu öğreneceksin. Çünkü sessiz kalmayacağım.’” Shpak, Severtsov Enstitüsü’nün müdüründen “aile durumlarını” gerekçe göstererek izin almak için onay aldı. Ertesi akşam, 22 Şubat 2022, küçük bir sırt çantası topladı ve eve giden bir trene bindi.
Rusya iki gün sonra saldırısını başlattığında, sınıra yaklaşık 25 mil uzaklıktaki Kharkiv ilk hedefler arasındaydı. “Çılgıncaydı. İnsanlar gerçekten korkmuştu. Ve askerler, yardıma ihtiyaçları vardı,” diyor Shpak. “Şehrime yardım eden grubun bir parçası olmak benim için önemliydi.” 1 Mart’ta Rus kuvvetleri Kharkiv’deki bir hükümet binasına iki füze fırlattı. 29 kişiyi öldürmek.
Bilimsel kurumlar da hedef haline geldi. Buna göre Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’nın Şubat 2023 raporuna göre, savaşın ilk yılında 120 kolej veya bilim kurumu Rus kuvvetleri tarafından en azından kısmen hasar gördü. Rusya’nın işgalinden önce Ukrayna’da yaşayan 60.000 bilimsel araştırmacı ve 35.000 destek personelinden tahminen 6.000’i kaçtı. Doğa raporlar.
Shpak, araştırmacılara karşılık vermeleri için küçük bir yol verdi. Savaşın ilk günlerinde, deniz memelileriyle bağlantı kurduğu meslektaşlarına, tanıdıklarına, arkadaşlarına, arkadaşlarının arkadaşlarına zor bir istekte bulunan bir e-posta yazdı: Para istedi. Ülkesinin acil yardıma ihtiyacı olduğunu bildiğinden, “Yardım etmek istiyorsanız, işte banka kartım. İşte hesap numaram.” Tahminine göre, toplamı 25.000 $ ‘a ulaşan bağışlarla dolup taştı.
Amerikan grubundan malzeme alan Ukraynalı askerlerle Shpak Ukrayna’ya yardım et
Art Davidson’un izniyle/Yardım Ukrayna
Ancak Shpak’ın bağlantı kurma yeteneğinin ağır bir bedeli oldu. Biz konuşmadan önceki Pazar günü, onlarca yıldır tanıdığı bir arkadaşının, savaşın en kanlı savaş alanlarından biri olan Ukrayna’nın Bakhmut kentinde savaşan bir askerin operasyon sırasında kaybolduğunu ve öldüğünün varsayıldığını öğrenmişti. Savaşta kaybettiği birkaç arkadaşından, akrabasından ve tanıdığından biridir. Pazartesi izin almıştı ama erzak siparişleri bitmedi. Salı günü işe geri döndü. “Bir Amazon mağazası olmak gibi” dedi. “Ve her seferinde, acil.” Röportajımız kopuk geldiyse özür diledi. “Düşüncelerimin ipini kaybediyorum çünkü artık parçalara ayrıldım.”
Shpak’a ne zaman balinalar hakkında soru sorsam, akıntıya karşı yüzmeye çalışmak gibiydi. Savaş hakkındaki düşüncelerinin aksine, cevapları uzak ve katı geliyordu. O zamandan beri Shpak’ın Okhotsk pruva başları üzerindeki işini devralan genç meslektaşları, araştırma sorularıyla ara sıra Rusya’dan arıyorlar, ancak bir yıllık savaştan sonra, bir zamanlar dolup taşan bilim tutkusu gölgede kaldı. “Dürüst olmak gerekirse, siktir et, balinalar bensiz yaşayacak gibi geliyor” dedi. “Bunun onların işi olduğunu anlıyorum. Onlar için önemli. 25 yıldır bilim fanatiğiyim. Ama şimdi çok önemsiz.”
Yerinden edilmiş diğer bilim adamları umutsuzca savaş öncesi araştırmalarına devam etmeye çalışıyorlar. Rus balina biyoloğu Olga Filatova, “Her şeyi bırakmak zorunda kaldım” diyor. Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi’nde Filatova, Rus Bilim Vakfı tarafından balinaların birbirlerinden farklı av türleriyle beslenmeyi nasıl öğrendiklerini incelemek için finanse edilmişti, bu da gıda rekabetini azaltıyordu. “Bunu bırakmak zorunda kaldım ve ‘Hayır, yapamam’ demek zorunda kaldım.” Savaş başladıktan sonra ülkeyi terk etti ve Güney Danimarka Üniversitesi’nde geçici bir pozisyon buldu, ancak bir sonraki için Rus bursuna tekrar başvurması yasaklandı. üç yıl. Ayrı bir projede, o ve meslektaşları, Alaska’nın karşısında, Rusya’nın Çukotka kıyısı açıklarında, balinaları yemek ve yemek için avlayan Yerli grupların dikkatlerine sunduğu gri balinalarda “kokuşmuş balina sorununu” araştırıyorlardı. Bana hayvanların “güçlü bir tıbbi koku” yaydığını fark ettiğini söyledi. Filatova, balina eti örneklerini, işbirlikçilerinin kokudan sorumlu bileşiği tanımlayabildikleri Moskova’ya geri getirdi. buna inanıyorlar solucanlardan geliyor olabilir Ancak bunu doğrulamak için Çukotka’ya gidemeyeceklerini ve yaptırımlar nedeniyle daha fazla analiz için gerekli kimyasalları elde etmenin zor olduğunu söylüyor.
Ama belki de savaşın bilime en büyük darbesi, bir zamanlar bölgeyi incelemek için işbirliği yapan hükümetler arası bir forum olan Arktik Konseyi’ne geldi. İstilası sırasında Rusya başkandı. Diğer üyeler—Kanada, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç, İsveç ve ABD—saldırıyı kınadı ve katılımı duraklattı. Norveç başkanlık görevini devralmaya hazırlanıyor, ancak konseyin geleceği belirsiz kalır. Husebekk, “Ne olacağını göreceğiz,” diyor. “Rusya olmadan, olabileceği kadar iyi çalışmıyor. Hiç de bile.”
Shpak’a gelince, bir daha deniz memelilerini incelemeye geri döneceğinden emin değil. İnsanlar artık onun önceliği. “’İnsanlardan nefret ediyorum, bu yüzden hayvanlarla çalışacağım’ diye biyolog oldum” dedi bana. “Ama şimdi topluluğun hayatta kalmasına yardımcı olmanın ne kadar önemli ve tatmin edici olduğunu anlıyorum—’topluluk’ kelimesinin önemini anlıyorum.”