Feragatname: Aşağıda ifade edilen görüşler yalnızca yazara aittir.
Kendim de ekonomi diplomasına sahip olduğumdan, akademik ekonomistlere, özellikle de nüfuz ve güce sahip konumlarda bulunanlara karşı derin nefretimi asla saklamadım. Ne yazık ki, küresel ekonomiyi yeniden uçurumdan atmak üzereler gibi görünüyor – ancak Singapur çoğundan daha şanslı olmalı.
Tarihteki her ekonomik krize dönüp baktığımızda, dünyanın dört bir yanındaki binlerce profesör, doktora, danışman ve analist arasından o sırada yaklaşan felaketlerden herhangi birini gerçekten tahmin edenlerin sayısının genellikle parmakla sayılabileceğini açıkça görebiliriz. (2008’deki çöküşe bakın).
İktisat, uygulayıcıların büyük çoğunluğunun çoğu zaman yanıldıkları ve yine de işlerini korudukları, konuşmak, yazmak, ekonomi politikası hakkında tavsiye vermek veya en kötüsü, bu konuda kararlar almak için büyük paralar aldıkları bir meslek haline geliyor.
Ve sonra hepimiz hatalarının hesabını vermeliyiz.
Ekonomi bir sosyal bilimdir
Sorun şu ki, çoğu profesyonel iktisatçı sayılarla arası iyi olan kişiler arasından seçilir, ancak iktisat aslında sosyal bilimlerden biridir. Bu nedenle, sadece onlar hakkında istatistik değil, aynı zamanda insanları anlamayı da gerektirir.
Pek çok ekonomist, rakamları yönlendiren gerçek yaşam faktörlerini görmeden dünyanın bir tablodan veya çizelgeden anlaşılabileceğine inanma tuzağına düşüyor.
Ne yazık ki, dünyanın ekonomi politikaları hâlâ neredeyse tamamen, insanların nasıl karar aldıklarına veya basit işlerin nasıl yürütüldüğüne dair en ufak fikirleri olmayan münzeviler tarafından yönlendiriliyor – ve her ekonominin bel kemiği girişimciliktir.
Gezegendeki merkez bankalarının şiddetli enflasyona karşı mücadelelerinde faiz oranlarını yükselttiğini muhtemelen duymuşsunuzdur. Ancak ekonomi konusunda bilgili değilseniz, bunun neden bu kadar evrensel bir davranış olduğu (ve benzer şekilde, bu durumda neden bu kadar yanlış olduğu) konusunda oldukça anlaşılmaz olabilir.
Basitçe söylemek gerekirse, faiz oranları aslında paraya erişim maliyeti.
Bankalar için ihtiyaç duyduklarında borç para almanın ne kadar pahalı olduğunu belirlerler ve sonuç olarak borç vermeyi (işletme kredisi, araba kredisi veya ipotek gibi) az veya çok pahalı hale getirirler – çünkü ödediğiniz faiz, dikte edilen faiz oranlarıyla bağlantılıdır. merkez bankaları tarafından ve biraz da bankanız tarafından eklendi.
Tersine, mevduatınıza ödenen faiz oranlarını da artırabilir veya azaltabilir, bu da süreçte tasarrufları az ya da çok çekici hale getirir.
Şimdi, dünyadaki merkez bankalarının faiz oranlarını yükselterek enflasyonla mücadele etmek istemelerinin nedeni basit bir ekonomik teori.
Borçlanma daha pahalı olduğunda, insanlar ve işletmeler, çoğu kredilerle (kredi kartı, ipotek, yatırım kredileri vb.) finanse edilen harcamalarını azaltır. Tüketici ve iş talebi düştüğünde, fiyatlar bunu takip etmeli ve böylece enflasyonu düşürmelidir.
Bu mantık, arz ve talebin temel yasalarını izler – yeterli paramız olmadığında, ürün ve hizmetlere olan talebimiz düşer ve tedarikçileri daha çekici hale getirmek için fiyatları düşürmeye zorlar.
Ekonomi teorisi için çok fazla; şimdi pratikten bahsedelim.
Enflasyonu ne tetikler?
Uygulamada, bu politikalar yalnızca aşırı borçlanmanın enflasyonu yükselttiği durumlarda anlamlıdır.
Tamamen açık olalım – bazen olur.
Finansmana kolay ve ucuz erişimle, işletmeler ve bireyler, fiyatların yükselmesine neden olan (yüksek talep = yüksek fiyatlar) karşılık gelen üretkenlik kazançları olmadan parayı boşa harcayarak, imkanlarının üzerinde yaşamaya başlarlar.
Varlık balonları böyle doğuyor – en son 2008’de patlayan ve küresel ekonomiyi sarsan ABD’deki konut balonu.
Böyle bir durumda, merkez bankalarının, tercihen er ya da geç, devreye girmesi ve piyasaya akıl vermesi esastır.
Ama bugün durumun böyle olmadığı aşikar.
Enflasyonun kendisi tehlikelidir – yükselen fiyatlar mutlaka kötü olduğu için değil, kendi kendini kontrolden çıkarabileceği için. En büyük sorun ekonomik değil, psikolojik etkidir.
Yüksek enflasyon, paradoksal olarak, insanlar fiyatların artmasını beklediğinden tüketimi teşvik edebilir – bu nedenle bugün satın almak, daha pahalı olabileceği gelecek aydan daha iyidir.
Sonuç olarak, irrasyonel olarak artan talep, fiyat artışlarını daha da hızlandırabilir (yine, daha yüksek talep = daha yüksek fiyatlar) ve bir noktada tüm ekonomiyi raydan çıkarabilir.
Bununla birlikte, bugün, ekonomideki çok fazla kolay paradan değil, büyük ölçüde Covid pandemisinin ve Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının neden olduğu aksaklıklar tarafından yönlendiriliyor. Bu olayların küresel fiyatlar üzerindeki etkisi çok çeşitlidir ve bileşiktir (süreçte işleri daha da kötüleştirmektedir):
- Daha yüksek enerji fiyatları (petrol, gaz, kömür).
- Daha yüksek nakliye maliyetleri (tedarik zinciri sorunları, artan talep ve daha yüksek enerji maliyetleri nedeniyle).
- Daha yüksek gıda fiyatları (Ukrayna ve Rusya’dan hububat ve gübre ticaretindeki aksama nedeniyle).
Aşırı cömert teşvik paketleri bazı ülkelerde (ABD’de olduğu gibi) rol oynadı, ancak yanıt bugün herkesi ezmek olmamalıdır. Birkaç tur faiz artışından sonra, bazı ülkelerdeki insanların yapması gerektiği gibi, ipoteğiniz için neredeyse iki kat daha fazla ödemek zorunda olduğunuzu hayal edin.
GSYİH sadece pandemi öncesi seviyelere geri dönüyor, fiyatlar 2019’dakinden çok daha yüksek. Bunun nedeni insanların aniden deli gibi savurganlığa başlaması değil, aşırı jeopolitik koşullar nedeniyle üretim ve ulaşım maliyetlerinin çok daha yüksek olması.
Peki merkez bankaları ne yapıyor? Artan fiyatların nedenleri ekonomik değil büyük ölçüde politik olduğunda, tamamen yapay, keyfi bir düşük enflasyon rakamını takip ederken, işletmeleri ve bireysel tüketicileri daha fazla cezalandırarak paraya erişimi daha pahalı hale getiriyorlar – daha az değil.
Başarılı olacaklar mı? Çok iyi olabilirler, ancak küresel ekonomiyi buharlaştırmak, binlerce şirketi ve milyonlarca işi yok etmek pahasına.
Ekonomistler tek bir rakama takılıp kalırken, kararlarının milyonlarca gerçek insan hayatını etkilediğini unutuyorlar. Elbette, işsiz veya evsiz olduklarında, ipoteklerini ödeyemediklerinde enflasyon düşecektir – ama gerçekten aradığımız çözüm bu mu?
Merkez bankacıları kesinlikle böyle düşünüyor gibi görünüyor – tek bir yer dışında her yerde.
akıl sağlığı adası
Singapur Para Otoritesi’ndeki (MAS) ekonomistlerin, onların yerine konulsaydı, emsallerine benzer şekilde davranmayacaklarını kesin olarak söyleyemem, ama neyse ki Singapur, uluslararası ticarete aşırı derecede bağımlı olan nispeten küçük bir ekonomidir — ve bunun merkez bankasının politikası üzerinde derin bir etkisi var.
MAS, faiz oranlarını manipüle etmek yerine Singapur dolarının diğer para birimleri karşısındaki değerini kontrol ederek enflasyonu yönetir.
Bir yandan Singapurluların tükettiği hemen hemen her şey ithal edilirken, diğer yandan çoğu iş yabancı müşterilere ve Singapur’un diğer ülkelere göre göreceli çekiciliğine (para için yeterince iyi bir değer sunup sunmadığına) bağlıdır.
Bu nedenle, SGD’nin satın alma gücü (Singapurluların paralarıyla mümkün olduğu kadar çok satın alabilmeleri için) ve diğer para birimlerine karşı rekabet gücü (Singapur’un yatırımcılar ve yabancı müşteriler için çok pahalı olmamasını sağlamak, böylece Singapurlular) arasındaki dengeyi korumak çok önemlidir. iyi işler bulabilir ve onları tutabilir).
Singapur’un muazzam döviz rezervleri sayesinde MAS her zaman müdahale edip döviz kurlarını o anki koşullarda en avantajlı gördüğü şekilde şekillendirebilir.
Aynı zamanda, tüm bölgesel para birimleri arasında SGD’nin en dayanıklı olduğunu kanıtlamasının nedeni de budur. Aslında Singapur Doları, kriz zamanlarında küresel güvenli liman olan ABD Doları dışında hemen hemen tüm diğer para birimlerine göre daha güçlüdür (ve bu nedenle, herkes istediği zaman onunla rekabet etmek zordur).
Ayrıca, eninde sonunda ekonomik aktiviteyi boğacak olan artan faiz oranları göz önüne alındığında, Singapur’un bir noktada vurması gereken küresel yavaşlamayla başa çıkmak için çok daha uygun olmasının nedeni de budur.
Adanın ekonomisi keyfi olarak belirlenmiş faiz oranları tarafından ne ezildiği ne de desteklendiği için, hatalı para politikasından kaynaklanan patlama ve düşüş döngülerine daha az eğilimlidir.
Yerel bankalarda borçlanma maliyeti piyasa koşullarına göre dalgalanıyor – mevcut ekonomik gerçeklikten kopuk yapay bir istatistik peşinde koşan bir grup ekonomistin yanlış yönlendirilmiş kararlar vermesiyle değil.
MAS’ın döviz kuru istikrarını koruma politikasına sıkı sıkıya bağlılığı, yatırımcıların paralarının (ve göreceli değerlerinin) Singapur’da güvende olduğunu bilmeleriyle birlikte, şehir devletine olan yabancı güveni de pekiştiriyor.
MAS’ın kendisi, Singapur dolarının satın alma gücü ile Singapur’da ve Singapur’la iş yapmanın maliyetleri arasındaki dengeyi korumak ve süreçte tam istihdamı sağlamak için – dış ekonomik koşullardan oldukça bağımsız olarak – yeterli yedeğe sahiptir.
Küçük bir dev
Singapur’un başka bir ekonomik kriz (özellikle Amerika kaynaklı) öncesinde en savunmasız ekonomiler arasında olduğuna dair görüşler okudum, ancak tarih – ve ülkenin zenginliği – aksini gösteriyor.
Tarihsel olarak, Singapur krizler sırasında yalnızca daha küçük düşüşler yaşamakla kalmadı, aynı zamanda yalnızca komşularından değil, diğer gelişmiş ekonomilerden de daha iyi toparlandı. Aslında 2008/09 krizini resesyona girmeden atlatmayı başardı (yıllık bazda, en azından 2009’da yüzde 0.1’lik bir büyüme kaydetti).
Takip eden on yıl içinde, Singapur’un kişi başına düşen GSYİH’sı, yaklaşık 40.000 ABD Dolarından 60.000 ABD Dolarına kadar yüzde 50 oranında arttı ve durgun Avrupa ekonomilerini geride bıraktı.
Şehir devleti, ticaret merkezi olması nedeniyle küresel koşullara son derece açık olmakla birlikte, aynı zamanda dünya ekonomisinin deniz ve hava yoluyla Doğu ve Batı arasında köprü kuran en önemli (ve en güçlü) halkalarından biridir. .
Söylenecek bir borcu yok, trilyonlarca dolarlık rezervleri hem bütçe ihtiyaçlarını hem de saygın para birimini destekliyor; yolsuzluk ve bürokrasiden uzaktır, dünyadaki herkesin güvendiği ve ticaret ve finans merkezi olmaya devam ettiği dostane, düşük vergili bir ortam sunar (Hong Kong’un düşüşü karşısında daha da fazla).
Ve performansı, ekonomi teorisi tarafından yönlendirilen akademisyenler tarafından oluşturulan para politikası tarafından değil, ekonomik gerçekliğin ölçülebilir talepleri tarafından sarsılıyor.
Öne Çıkan Resim Kredisi: Bugün Ücretsiz Malezya
Ayrıca Okuyun: En zengin Singapurlular için enflasyon %56 daha yüksek ve bu bütçe için harika bir haber