Karadeniz kıyısındaki tatil merkezi Soçi’de buluşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ev sahibi Rusya lideri Vladimir Putin, yaklaşık iki aydır askıda olan tahıl anlaşmasını ele aldı. Dünya gıda pazarı için hayati önemdeki anlaşma, beklendiği gibi uluslararası medya tarafından yakından takip edildi.
Uluslararası haber ajansı AFP, ‘Erdoğan Türkiye’nin Ukrayna tahıl anlaşması için yeni teklifleri var’ cümlesini dünyaya son dakika olarak geçti, devamında Ankara’nın alternatif tekliflere karşı olduğunu ekledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin’in basın toplantısındaki sözlerini aktaran AFP, anlaşmanın askıya alındığı yaz ortasından bu yana Ukrayna’nın dört yük gemisini yeni rotadan İstanbul’a doğru gönderdiğini bildirdi.
‘PEK ÇOK ŞEY MÜZAKERELERE BAĞLI’
Bir diğer ajans AP, ‘Putin Batı isteklerini yerine getirinceye kadar tahıl anlaşmasını yenilemeyeceğini söylüyor’ başlığıyla Soçi zirvesini dünyaya servis etti, Türkiye’nin arabulucuğunda geçtiğimiz yıl atılan imzaları ‘bir dönüm noktası’ olarak niteledi. Karadeniz kıyısındaki Soçi’de gerçekleşen buluşmanın ardından kameralar karşısına geçen Putin’in 24 Şubat 2022’de başlayan işgalden bu yana imzalanan yegane büyük anlaşmanın yeniden canlandırılması umutlarını boşa çıkardığını vurgulayan ajans, Erdoğan’ın ise hazırlanan yeni teklif paketini dile getirdiğini aktardı. AP’ye göre, anlaşmanın geleceği ve pek çok şey taraflar arasındaki müzakerelere bağlı.
AP’ye konuşan uzmanlar, anlaşmanın yenilenmemesi halinde Karadeniz tahılına bağımlı olan Mısır ve Sudan gibi ülkelerde ciddi etkileri görüleceğini söyledi.
Politico dergisi, ‘Putin, Erdoğan’a Rusya’nın yaptırımların kaldırılması halinde tahıl anlaşmasını yeniden başlatmaya hazır olduğunu söylüyor’ başlıklı haberinde, liderlerin Soçi’deki yüksek beklentili zirvede ayrıca enerji işbirliği ve Ukrayna’daki savaşı ele aldıklarını yazdı.
Rusya lideri Putin’in Batılı ülkelerin yaptırımları hafifletmesi halinde Ukrayna’nın milyonlarca ton tahıl ihraç etmesine izin vereceklerine vurgu yaptığını belirten Politico, Erdoğan’ın ise önceki anlaşmaya bir alternatif görmediğini ve yeni teklifler sunduğunu aktardı.
ÇARPICI YORUM
İngiliz The Guardian gazetesi, ‘Erdoğan-Putin görüşmesinden sonra Karadeniz tahılı için ilerleme işareti yok’ başlığıyla sunduğu haberinde Soçi’deki randevunun bir yandan Moskova’nın Ukrayna’ya ait tahıl ihracat limanlarını vurduğu sırada gerçekleştiğini belirtti.
Soçi’deki yüz yüze buluşmanın ardından Karadeniz tahıl anlaşmasının yeniden canlandırılmasına dair bir kanıt ortaya çıkmadığı yorumunu yapan gazete, Moskova’nın 17 Temmuz’da anlaşmadan çekilmesinin ardından Rus ordusunun sistematik bir şekilde Ukrayna’nın tahıl depoları ve limanlarına saldırdığını bildirdi.
Bir önceki büyük anlaşmanın mimarı Türkiye’nin Rusya’yı ikna etmeye çalıştığını kaydeden The Guardian, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum” cümlesini öne çıkardı.
The Guardian, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde daha geniş barış müzakerelerinin başlaması halinde Erdoğan’ın muhtemelen önde gelen arabuluculardan biri olacağı yorumunu yaptı.
GÜÇ DENGESİ DEĞİŞİRKEN…
CNN International, ‘Putin ve Erdoğan, güç dengesi değişikliğinin ortasında tahıl anlaşmasını müzakere etmek için buluştu’ başlığını tercih ederken, Rus liderin Türk mevkidaşını gülümseyerek karşıladığını ve misafirine Soçi’de tatil yapmayı teklif ettiğini vurguladı.
CNN, neredeyse bir yılın ardından ilk kez yüz yüze buluşan liderlerin baş başa görüşmenin ardından kameralar karşısına geçtiğini belirtti. Televizyona konuşan analistler, değişen güç dengesinde Türkiye’nin halihazırda Rusya için Batıya açılan tek pencere olduğunu, bu yüzden Putin tarafından Ankara ile ilişkilere değer vermeyi sürdürdüğünü söyledi. Analistlere göre, mevcut tabloda değişim Putin’in zararına ve Erdoğan’ın faydasına.
Al Jazeera, ‘Erdoğan, Ukrayna tahıl anlaşmasını yeniden hayata döndürecek teklif için Soçi’de Putin’i ziyaret etti’ başlığıyla okurlarının karşısına çıktı, Rus liderin anlaşmaya dönmek için yaptırımların kaldırılmasını şart koştuğunu kaydetti.
