Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ekonomisini olumsuz etkilediği, doğal gaz ve elektrik sorunlarının yaşandığı ülkede halk, 4 yıl aradan sonra milletvekillerini belirleyecek.
Seçimdeki mücadelenin Batı yanlıları ve Rusya ile yakınlaşmayı savunan siyasi güçlerin arasında geçmesi bekleniyor.
Üniter parlamenter sistemle yönetilen Moldova’daki seçimin sonuçlarına göre oluşturulacak hükümet, ülkenin geleceğini ve dış siyasetini şekillendirecek.
İKİ BİNİ AŞKIN SANDIKTA OY KULLANILACAK
Moldova Merkez Seçim Komisyonu verilerine göre, 1 milyon 98 bini yurt dışında olmak üzere 3 milyon 299 bin seçmenin bulunduğu ülkedeki halk, 36 bölgede ve yurt dışındaki büyükelçiliklerde oyunu kullanacak.
Oy verme işlemi, 301’i yurt dışında, 12’si Moldova sınırları içinde bulunan ve tek taraflı bağımsızlığını ilan eden “Transdinyester” bölgesinde, 68’i de Gagauz Özerk Yeri’nde olmak üzere 2 bin 274 sandıkta gerçekleştirilecek. ABD ve Kanada dahil 10 ülkede posta yoluyla da oylama yapılacak.
Seçimi 400’den fazla yerel ve yabancı gözlemci izleyecek. Rusya’dan gözlemcilerin ise seçimi takip etmelerine izin verilmedi.
Yarın sabah yerel saatle 07.00’de başlayacak oy kullanma işlemi, 21.00’de sona erecek. Seçimde sandık çıkış anketi yapılmayacak.
Seçmenlerin en az üçte birinin oylamaya katılması halinde parlamento seçimi geçerli kabul edilecek.
SEÇİMDE 14 PARTİ, 4 BLOK VE 4 BAĞIMSIZ ADAY YARIŞACAK
Moldova parlamentosundaki 101 sandalye için 14 siyasi parti, 4 siyasi blok ve 4 bağımsız aday yarışacak.
Seçime katılan siyasi partiler yüzde 5, parti koalisyonları yüzde 7, bağımsız adaylar da yüzde 2 oy oranındaki seçim barajlarını aşabilirlerse parlamentoya girebilecek.
SEÇİM SONUÇLARINA GÖRE PARLAMENTODA KOALİSYON KURULMASI İHTİMALİ
Seçim mücadelesinin iktidardaki Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) ile Sosyalistler, Komünistler ve “Moldova’nın Geleceği” partilerinden oluşan “Vatansever” bloku arasında geçmesi bekleniyor.
Moldova’daki Kamu Politikaları Enstitüsünün anket çalışmasında PAS’ın yüzde 49,6, sosyalist ve komünistlerin oluşturduğu blokun yüzde 24,1, “Bizim” Partinin yüzde 9,2 ve 3 siyasi partiden oluşan “Alternativa” blokunun yüzde 8,6 oy alarak parlamentoya gireceği öngörülüyor.
Ülkedeki diğer anketlerde de benzer sonuçların çıkmasıyla hükümeti kurmak için gerekli 51 sandalyeye hiçbir partinin sahip olamaması ve seçim sonrası koalisyon hükümeti ihtimali ağır basıyor.
Seçimin ardından protesto gösterilerinin de düzenlenmesi bekleniyor.
PARTİLERİN SEÇİM KAMPANYASI SÜRECİNDEKİ VURGULARI
Batı ile Rusya yanlısı partiler arasındaki rekabetle geçecek seçimde ön plana çıkan partilerden Cumhurbaşkanı Maya Sandu’nun kurduğu PAS, ülkenin AB ile yakınlaşmasını benimsiyor.
2021’de yapılan erken parlamento seçimini kazanan ve tek başına hükümet kuran PAS’ın iktidarındaki Moldova, AB’ye “aday ülke” statüsüne sahip oldu. PAS’ın inisiyatifiyle, ülkede geçen yıl AB’ye katılım amacıyla anayasada değişiklik yapılması için referandum düzenlendi. Anayasada değişiklik yapılmasına seçmenlerin yüzde 50,35’i “evet”, yüzde 49,65’i “hayır” oyu verdi.
Eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon başkanlığındaki Sosyalistler Partisi, eski Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin liderliğindeki Komünistler Partisi ve eski Başbakan Vasile Tarlev’in önderliğindeki “Moldova’nın Geleceği” Partisinin oluşturduğu “Vatansever” bloku ise ülkenin Rusya ve Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ile yakınlaşmasından yana.
Ülkede ekonomik kriz yaşanması ve muhalif güçlere baskı kurmasıyla iktidarı eleştiren blok temsilcileri, AB ile yapılan anlaşmaların Moldova’nın egemenliğini kısıtladığını savunuyor.
Başkent Kişinev’in Belediye Başkanı İon Çeban liderliğindeki “Alternativa” bloku da AB yanlılığıyla biliniyor.
İş insanı eski Baltsi Belediye Başkanı Renato Usatiy’in kurduğu “Bizim” Parti ise yolsuzluk karşıtı söylemleriyle tanınıyor.
SEÇİM ÖNCESİ OLAYLAR
Parlamento seçimi öncesi Kişinev, Moskova’yı ülkenin iç işlerine müdahalede bulunmak ve kargaşa planlamakla suçlayarak Rus gözlemcilerin seçimi takip etmesine izin vermedi.
Bu suçlamaları reddeden Rusya ise Moldova yönetiminin, muhalif partilere baskı kurduğunu, partilerin seçime katılımını engellediğini, seçim kampanyasının demokratik olmadığını savundu.
Moldova’da seçim öncesi 70’ten fazla kişi, kargaşa oluşturmayı planladıkları şüphesiyle gözaltına alındı. Bu kişilerin Rusya tarafından Sırbistan’daki özel kamplarda eğitildikleri ileri sürüldü.
Ülkedeki iktidara muhalif Rusya destekli “Zafer” isimli siyasi blok adayının seçime katılım başvurusu reddedildi. Rus yanlılığı ve iktidara muhalif olmasıyla bilinen iş insanı İlan Şor’un kurduğu blokun Rusya tarafından finanse edildiği öne sürülüyor.
Bu blokun seçim listesinin başında yer alan Gagauz Özerk Yeri Başkanı Yevgeniya Gutsul, hapis cezasına çarptırıldı.
Seçimden iki gün önce ise “Vatansever” blokunda yer alan eski Gagauz Özerk Yeri Başkanı İrina Vlah başkanlığındaki “Moldova’nın Kalbi” Partisinin faaliyetleri, yasa dışı finanse edildiği gerekçesiyle bir yıl süreyle Kişinev Mahkemesince kısıtlandı. Bu kararın ardından parti, seçim yarışından menedildi.
Viktoria Furtuna başkanlığındaki “Büyük Moldova” Partisi de yasa dışı finanse edildiği şüphesiyle seçim listesinden çıkarıldı.
Diğer yandan Moldova’da bütçeden yüklü miktarda hırsızlıkla suçlanan ve hakkında yakalama emri çıkarılan eski Demokrat Parti Başkanı Vladimir Plahotniuk, Yunanistan’da yakalanmasının ardından Kişinev’e iade edildi. Bunun, Cumhurbaşkanı Sandu’nun partisi PAS’ın seçimdeki konumunu güçlendireceği yönünde görüş paylaşıldı.
MOLDOVA’DA ERKEN PARLAMENTO SEÇİMİ YAPILMIŞTI
Moldova’da Temmuz 2021’de erken parlamento seçimine gidilmişti.
Seçimde Cumhurbaşkanı Sandu’nun kurduğu PAS partisi, oyların yüzde 52,80’ini alarak tek başına hükümeti kurabilmişti.
Sosyalistler ve Komünist partilerinden oluşan siyasi blok “BECS” ise yüzde 27,17 oyla seçim yarışında ikinci olmuştu.
https://www.ahaber.com.tr/dunya/2025/09/27/moldovada-halk-milletvekili-secimi-icin-sandik-basina-gidecek