Özlem ERMİŞ BEYHAN
Yetenek açığının dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok ciddi bir mesele olduğunu söyleyen Mercer Türkiye CEO’su Dinçer Güleyin, “Oyunun kuralını şu anda çalışanlar koyuyor” ifadesini kullandı ve şöyle devam etti:
Ücret hareketi inanılmaz hızlandı
“Ücret zamlarından bağımsız, ücret hareket hızı inanılmaz arttı. Açıklanan enflasyon ile yaşanan enflasyon içerisinde ciddi bir tefrik olduğu için şirketler artık maaş zammında açıklanan enflasyon rakamlarını esas almamaya başladı. Son bir senedir en önemli parametre asgari ücret artış oranı oldu. Somut örnek vereyim, brüt asgari ücret son bir senede yüzde 100 arttı, şirketlerin son bir yıllık artışı ise yüzde 97’lerde. Gelecek yıl için enflasyon hedefi yüzde 33 ila 40 iken şirketler gelecek yıl için yüzde 50 seviyesinde bir ücret artışı planlaması içindeler.
Şu demek oluyor ki hedefin üzerinde bir zam için çalışılıyor, kurumlar şimdilerde 2024 bütçelerini yüzde 50 ücret artışına göre yapıyor.” Güleyin şirketlerin insan kaynakları açısından içinde bulunduğu durumu şöyle söylemiş oldu: “Belirsizliğin arttığı, öngörülebilirliğin zorlaştığı bir süreç içindeyiz. Bu bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Siyasi çalkantılar, savaşlar tüm şirketlerin mevcut işlerine yine bakmasını gerektirdi.
Gelecek hakkında stratejileri 3-5 yıldan, şu ana geri çekti. Bazı işler ikinci plana atıldı, yeni iş alanlarına konsantre olunmaya başlandı, veya şirketler mevcut işlerine devam edebilmek için neler yapmaları gerektiğine odaklandılar. Bütün bu gelişmeler getirdi tekrar merkeze insanı koydu. Ama gelişmeler yeni beceri setleri gerekliliğini de ortaya çıkardı.
Şirketler bugünkü ve gelecek işleri için ihtiyaç duydukları beceri setlerinin ne olduğunu ve bunlara ne kadar sahip olduğunu öğrenme ihtiyacına girdi, şimdi gündem bu. Müthiş bir yetenek kıtlığı var; yalnız Türkiye ‘de değil tüm dünyada. Bazı ihtiyaçlar var ama bu ihtiyaçları karşılayacak yetenek havuzu tüm şirketlerin ihtiyaçlarını karşılayacak derinlikte değil. Burada bir mücadele başladı. Genç jenerasyonun beklentileri, şirketlerin beklentileri, bunlar hep değişti…”
Çalışan refahını önemseyen kazanıyor
Peki yetenekler az, bu değerli yetenekleri şirketlere çekmek artık daha zor. Bu noktada şirketler nasıl bir değişime gitti? Dinçer Güleyin şöyle söylemiş oldu: “Çalışanlar “Benim refahıma önem veren, geleceğime önem veren kurumlarda çalışmak istiyorum” diyor. Burada refahtan kasıt yalnız maaş değil. Çalışanlarının refahına önem veren şirketlerin, kıymetli elemanları çekebilme olasılığı 7 kat daha yüksek. Bu yüzden şu anda tüm şirketler çalışan deneyimini yine tasarlamaya konsantreler.”
Kabiliyet bazlı ücretlendirme başlayacak
Evet rahatlık yalnız maaş değil yalnız Türkiye’de yüksek enflasyon son dönemde ücreti merkeze koydu.
Güleyin, “Doğru, maaş beklentiyi karşılamadığı sürece yan haklar belirleyici olmaktan uzaklaştı. Şu anda devletimizde ücret en ama en tehlikeli sonuç konu. Geride bıraktığımız 2 yıl bu biçimde idi. Önümüzdeki birkaç sene daha bu biçimde olacak” dedi. Değerli elemanı bulmak bayağı değil, bulduğunuzda çok yüksek bir maaş beklentisi ile karşılaşabiliyorsunuz. Özellikle gençler…
Şirketler bu gençleri cezbedebilmek için yöntem arayışındalar. Mercer CEO’su yeni trendleri söylemiş oldu: “Mesela beceri bazlı ücretlendirmeye geçmek için hazırlık yapan şirketler var. Değerlendirme merkezlerinin kurulması ve bu sayede beşeri sermayenin olgunluğunu kıyas, ihtiyaçları belirleyip aradaki farkı kapatmak için stratejiler geliştirme tehlikeli sonuç bir konu haline geldi. Performansa dayalı ödüllendirme sistemleri kurmak da son dönemde çok sık karşılaştığımız talepler içerisinde.”
Kurumların artık en çok aradığı özellik öğrenme çevikliği
-Gençler yılda bir, altı ayda bir gerçekleştirilecek performans değerlendirmelerinden ziyade hemen şimdi, anında bir geri bildirim bekliyor.
-Ücret artışlarında 6 ay veya 1 yıl artık çok uzun bir süre. Neden önemli bir katkı yaptığında çalışanımızı hemen bir ücret artışı ile ödüllendirmeyelim? Bu, şu sıralarda insan kaynaklarının yeni konularından biri.
– Esnek yan haklar konusunda da önemli bir gelişme var. Şirketlerin son dönemde en çok aradığı özelliklerden biri öğrenme çevikliği.
-Öğreneceğiz, unutup yeni bir şey öğreneceğiz. Öğrenme çevikliği tehlikeli sonuç bir konu.
-Çalışanlar artık topluma katkı sağlayan bir kurumda çalışmak için daha dirençli bir niyet gösteriyor