Geçtiğimiz Nisan ayında ABD Kongre Seçim Komitesi’nin yayınladığı “Türkiye: Olası F-16 satışı” başlıklı raporu, 31 Mart 2023’e kadar bu konudaki gelişmeleri detaylandırıyordu. Raporun yazarları, Kongre’nin nihai kararını etkileyecek konular arasında ” Yunanistan ile bölgesel rekabet” dahil 4 ana unsur bulunuyor.
Kongrede teklif edilen satışın değerlendirilmesini etkilemesi muhtemel konulardan bazıları ise şöyleydi:
1) Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgalindeki rolü
2) İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvuruları
3) Türkiye’nin iç meseleleri
Raporda ABD’li yetkililer, Türkiye’nin Ukrayna lehine görünen eylemlerini takdir ettiklerini dile getirdiler. Türkiye’nin Rus işgalini kınaması ve işgal sırasında İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı’nı kapatmasına yer verdiler. Raporun devamında Türkiye’nin yoğun çabası sonucu açılan tahıl koridoruna geniş yer verildi. Türkiye’nin Putin ile yaptığı görüşmeler sonrası Avrupa’ya doğal gaz ve Ukrayna’ya askeri teçhizat sağladığına vurgu yapıldı. Bununla birlikte Türkiye, Rusya ile çeşitli ekonomik ve enerji işbirliği biçimlerini de ilerlettiğine değinildi.
MENENDEZ DEVRE DIŞI
Resmi olmayan duyurulara göre Türkiye, toplam değeri 20 milyar dolar olan 900 füze, 800 bomba ile birlikte Washington’dan 40 adet yeni Blok 70 F-16 jeti ve elindeki F-16 savaş uçaklarını modernize etmek için de 80 adet kit almak istiyor.
Mısırlı iş adamlarından 480 bin dolarlık altın ve bir siyah Mercedes aldığı öne sürülen ve uluslararası alanda neredeyse her konuda Türkiye’nin karşısına çıkan Senatör Bob Menendez görevden alındı. Menendez özellikle F-16 ve F-35 model uçaklar konusunda sık sık Türkiye’ye yönelik skandal ifadeler kullanmıştı.
SATIŞ YOLU AÇILDI
ABD merkezli Politico’da yer alan gelişmede ise Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Başkanı Mike McCaul’un Türkiye’ye yönelik sözlerine yer verildi. McCaul, satışlara karşı çıkan 4 kişiden biri olduğunu hatırlattı ve ‘Satışların onaylanması artık daha muhtemel ama İsveç’in NATO’ya kabul edilmesi gerekiyor’ dedi.
Politico’da yer alan haberin devamında İsveç dışında Ankara-Atina arasındaki ilişkilerinde satış konusunda kritik olduğunu bildirdi.
BAŞKA KİMLER KARŞI ÇIKIYOR?
McCaul’un satışlara karşı çıkan üç kişi daha var açıklamasındaki kişilerden biri aslında kendisi. Jim Risch, ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler sıralamasında yer alan üye Gregory Meeks de F-16 konusunda Türkiye’nin karşısına çıkan kişiler. Meeks basına verdiği kısa bir röportajda ‘Birlikte çalışabilmemiz için Türkiye’nin müttefikimiz olduğundan emin olmak istiyorum. Şu anda bekle-gör oyunu var. Bunlar benim için önemli’ dedi.
Çarşamba günü konuşan Jim Risch ise, F-16 transferlerine karşı düşüncelerinin değişmediğini söyledi ve Menendez’in durumu veya Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın spesifik yorumları hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Türkiye ve Yunanistan ilişkileri konusunda Risch, “her iki tarafın da tansiyonu düşürmek için iyi niyetle çalışmasından memnun olduğunu” söyledi ve “önemli ilerleme”yi memnuniyetle karşıladı.