ABD’de Yargıç Arthur Engoron, Donald Trump’ın kendisini şöhrete ve Beyaz Saray’a taşıyan emlak imparatorluğunu kurarken yıllarca sahtekârlık yaptığına hükmetti. New York Başsavcısı tarafından açılan bir hukuk davasını karara bağlayan Yargıç Engoron, eski başkan ve şirketinin, bankalar ile sigortacıları varlıklarını aşırı değerli göstererek anlaşma yapıp, kendisi için finansman sağlayarak aldattığını tespit etti.
BAĞIMSIZ GÖZLEMCİ DENETLEMEYE DEVAM EDİYOR
Engoron, Trump’ın bazı işletme lisanslarının ceza olarak iptal edilmesini ve New York’ta iş yapmalarının zorlaştırılmasını ya da imkansız hale getirilmesini emretti ve Trump Organizasyonunun faaliyetlerini bağımsız bir gözlemcinin denetlemeye devam edeceğini söyledi.
Başsavcı Letitia James’in açtığı davanın jürisiz duruşmasının başlamasına günler kala alınan bu karar, Trump’ın siyasi bir güç merkezine dönüşen zengin ve kurnaz emlak kralı olarak özenle çizdiği imajına yönelik en güçlü reddiyedir. Engoron, Trump’ın, şirketinin ve kilit yöneticilerinin zenginlikleriyle övünmenin ötesinde, yıllık mali tablolarında bu konuda defalarca yalan söylediğini ve uygun kredi koşulları ve daha düşük sigorta primleri gibi avantajlar elde ettiğini tespit etti. Yargıç, bu taktiklerin sınırı aştığını ve yasaları ihlal ettiğini belirterek, Trump’ın mali tablolardaki bir feragatnamenin kendisini herhangi bir yanlıştan muaf tuttuğu yönündeki iddiasını reddetti.
Engoron 35 sayfalık kararında, “Davalıların dünyasında: kirası düzenlenmiş daireler düzenlenmemiş dairelerle aynı değerdedir; kısıtlanmış araziler kısıtlanmamış arazilerle aynı değerdedir; kısıtlamalar buharlaşıp yok olabilir; bir tarafın sorumluluğu diğer tarafa atması diğer tarafın yalanlarını temize çıkarır” diye yazdı. “Bu bir hayal dünyası, gerçek dünya değil.”
TRUMP HAKKINDAKİ DİĞER İDDİALAR DEVAM EDİYOR
Manhattan savcıları aynı davranış nedeniyle bir ceza davası açmayı düşünmüş ancak bunu yapmayı reddederek James’i Trump’a dava açmaya ve kendisinin ve ailesinin eyalette iş yapma kabiliyetini engelleyebilecek cezalar talep etmeye bırakmıştı. Engoron’un kararı, davanın özet yargı olarak bilinen bir aşamasında, James’in davasındaki temel iddiayı çözüme kavuşturuyor, ancak diğer altı iddia devam ediyor.
DURUŞMA ARALIK AYINA KADAR SÜREBİLİR
Engoron’un bu iddialar ve verebileceği cezalar hakkında karar vermeden önce 2 Ekim’den itibaren jürisiz bir duruşma yapması planlanıyor. James 250 milyon dolar ceza ve Trump’ın kendi eyaleti olan New York’ta iş yapmasının yasaklanmasını istiyor. Engoron duruşmanın Aralık ayına kadar sürebileceğini söyledi.
TRUMP’IN AVUKATLARI DAVANIN DÜŞÜRÜLMESİNİ TALEP ETTİ
Trump’ın avukatları hakimden davanın düşürülmesini talep etmiş, hakim de bunu reddetmişti. Avukatlar James’in yasal olarak dava açmasına izin verilmediğini çünkü Trump’ın eylemlerinden halkın zarar gördüğüne dair herhangi bir kanıt bulunmadığını iddia ediyor. Ayrıca davadaki iddiaların birçoğunun zaman aşımına uğradığını da ileri sürdüler.
İKİYÜZLÜLÜK MODELİ İDDİASI
Demokrat James, bir yıl önce Trump ve Trump Organizasyonuna dava açarak, Trump’ın 1987 tarihli iş anı kitabı “The Art of the Deal “ın başlığından esinlenerek “çalma sanatı” olarak adlandırdığı bir ikiyüzlülük modeli olduğunu iddia etti. Dava Trump ve şirketini gökdelenler, golf sahaları ve Florida’daki Mar-a-Lago malikanesi gibi varlıkların değerini rutin olarak şişirmek ve kar hanesini milyarlarca dolar şişirmekle suçluyordu.
İddialar arasında Trump’ın Manhattan’daki Trump Tower dairesinin – altın kaplama armatürlerle dolu üç katlı bir çatı katı – gerçek boyutunun neredeyse üç katı olduğunu iddia etmesi ve mülke 327 milyon dolar değer biçmesi de vardı. James, New York’ta hiçbir dairenin bu miktara yakın bir fiyata satılmadığını söyledi.
Trump, Mar-a-Lago’ya 739 milyon dolar gibi yüksek bir değer biçti – daha makul bir değer tahmininin 10 katından fazla. James, Trump’ın özel kulüp ve rezidans için verdiği rakamın, mülkün konut kullanımı için geliştirilebileceği fikrine dayandığını, ancak tapu şartlarının bunu yasakladığını söyledi.
Trump, dava için verdiği yeminli ifadede, mali tablolarına ne yazdığının önemli olmadığını, çünkü bunlara güvenilmemesi gerektiğini söyleyen bir feragatname olduğunu savunarak, görevi kötüye kullandığını reddetti. Nisan ayındaki ifadesinde James’e “Bir davanız yok ve bu davayı bırakmalısınız” dedi.