Trkiye’nin srail’le ticareti tamamen durdurma kararnn ardndan ortaya kacak ihracat kayplar alternatif pazarlar sayesinde giderilecek. Pandemi ve Rusya-Ukrayna Sava sonras kresel ticarette yaanan daralmaya ramen alternatif blgeler bulmay baaran Trkiye, srail’e ynelik ald kararn olas etkilerini en aza indirgeyecek potansiyele ve tecrbeye sahip. Avrupa Birlii (AB) ve Orta Dou gibi geleneksel pazarlarn yannda Krfez’le normalleen ilikiler sayesinde ihracat artnn sreceine iaret ediliyor.Msr’a ynelik yeni ihracat olanaklar ve son 10 yldaki Afrika almnn da Trkiye’nin lehine olduuna dikkat ekiliyor.
HEM KALTEL HEM UYGUN FYATLI TRK RN ALAMAYACAK
Trkiye’nin uygulad yaptrmlarn ardndan srail’in yeni tedariki bulma sknts yaayaca da biliniyor. Zira, daha nce ucuza ve kaliteli olarak Trkiye’den temin ettii rnleri imdi srail; uzak pazarlardan daha pahalya alacak. Kzldeniz krizinin yaand, navlun fiyatlarnn artt, kresel ticarette daralmann yaand bir ortamda srail’in zor durumda kalacana vurgu yaplyor. te yandan, iki lke ekonomik ilikileri srail’in Gazze’ye ynelik acmasz saldrlarna paralel azalarak bugne kadar geldi. srail ile Trkiye arasndaki ticaret hacminde igalin balad Ekim 2023’ten itibaren dikkat ekici bir d yaand. Hatta srailli firmalar, aylar ncesinde sz konusu gerilemenin lke ekonomisine ciddi zarar verecei ynnde aklamalarda bulunmutu. Pazar an her zaman artrarak rnlerini dnyann drt bir yanna ulatran Trk ihracatlarn yneldikleri alternatif lkeler ksa srede srail’in yerini ald.
ELK SEKTR ALMANYA LE IRAK’A YNELD
Trkiye hracatlar Meclisi (TM) verilerine gre; srail’e nisanda yaplan d satm, igalden nceki eyll ayna kyasla yzde 39,42 azalarak 461,9 milyon dolardan 279,8 milyon dolara kadar indi. srail, eyll aynda elik sektrnn en fazla ihracat yapt ikinci lkeyken, nisanda 22’nci sraya dt. elik sektrnn eyllde 92,4 milyon dolar olan ihracat nisan aynda yzde 82,46 azalarak 16,2 milyon dolara geriledi. Sz konusu srete elik sektr, srail yerine zellikle Almanya, ABD ve Irak’a yneldi.
HUBUBAT VE YA SEBZENN PAZARI HAZIR
Hububat, bakliyat, yal tohumlar ve mamulleri ihracatnda srail en ok d satm yaplan 8’inci lke iken nisan ay itibaryla 14’nc srada bulunuyor. Eyllde ya meyve ve sebze sektrnn en fazla d satm yapt 5’inci lke olan srail, nisanda 36’nc sraya kadar ekildi. lkeye, hububat, bakliyat, yal tohumlar ve mamulleri ihracat 33,1 milyon dolardan 15,3 milyon dolara; ya meyve ve sebze sektrnn d satm da 10,3 milyon dolardan 426 bin dolara indi. srail’in yerine hububat, bakliyat, yal tohumlar ve mamulleri sektrnde Suriye, Almanya, Libya, Venezuela; ya meyve ve sebzede ise Ukrayna, Polonya ve Bulgaristan ne kt.
“YETERL GCMZ VE TECRBEMZ VAR”
stanbul Ticaret Odas (TO) Bakan ekib Avdagi, Trkiye’nin ihracat hedeflerine ulamasnn srail’le yaplan ticarete bal olmadn, bunun tesinde bir ereve tadn vurgulad. Avdagi, “srail ile ticareti tamamen durdurmamzn amac, bu lkeyi “kalc atekese” zorlamak ve “Gazze’ye kesintisiz yardmlarn” bir an nce balamasn salamak. Bundan sonra ak ki, ticareti yeniden balatmak srail’in ataca admlara baldr. Bu srede i dnyamzn ve hkmetin yapaca almalar, muhtemel kayplar en aza indirecektir. Kazanacamz yeni pazarlar, srail ile ticareti tamamen durdurmadaki gcmz ve kararllmz gsterecektir. hracatnn byk blmn srail’e yapan firmalarmzn nmzdeki srete retimden kopmamalar iin desteklenmeleri yerinde olacaktr” dedi.
“NSANLIK TCAR KAYIPTAN NEML”
stanbul Hububat Bakliyat Yal Tohumlar ve Mamulleri hracatlar Birlii (HBR) Ynetim Kurulu Bakan Kazm Tayc, devletin ticaret yasa kararna sayg duyduklarn, kar tarafta ciddi bir zulm ve soykrm olduunu dile getirdi. Tayc, “Bunun neticesinde ticari faaliyetlerin durdurulmas da zulmn nne geme noktasnda bir engel ise biz tabii ki bu adm sonuna kadar destekliyoruz. Yani buradaki ticari kaybmz nemsemeksizin destekliyoruz. Bizler yine reticiler olarak ihracat kaybmz karlamak zere hem blgemizde hem de dnyann dier blgelerinde hzla pazar arayna girmemiz lazm diye dnyorum. u anda ben srail’e u kadar mal satyordum diye zlmenin artk hi kimseye bir faydas yok. Yapmamz gereken hemen numunelerimizi ve bavullarmz elimize alp sahaya kmak” diye konutu.
“AII HER TRL KAPATABLRZ”
Trkiye hracatlar Meclisi (TM) Bakan Vekili ve stanbul Demir ve Demir D Metaller hracatlar Birlii (DDMB) Ynetim Kurulu Bakan etin Tecdeliolu, hkmetin ald karar takdirle karladklarn belirterek, “Orada Mslman kardelerimize yaplan uygulamalardan biz de ok byk znt duyuyoruz. Uzun yllardan beri srail’le olan ticaretimiz ve alnm ilerle ilgili ciddi maduriyet sz konusu. zellikle metal, alminyum ve mutfak sektrnn birok alnm projeleri bulunuyor. Firmalarmzn maduriyetleri giderecek bir zm noktasnda hkmetimizin alaca kararlar beklemekteyiz. Biz kayb telafi edecek yeni pazarlar ararz. hracatlar Birlii olarak dnya pazarlarnda muhakkak alternatif pazarlar bulunarak onu telafi etme ynnde almalarmza devam edeceiz” aklamasn yapt.
“OTOMOTVDE TCARET DENGES LEHMZE”
Trkiye’den otomotiv de ihra edilmeyecei iin bu konuda lkemize baml olan sraillerin binecek ara bulamayacak hale gelebilecei deerlendiriliyor. nk Trkiye, Orta Dou pazarnn retim ve datm ss konumunda. Blgenin otomotiv ihtiyacnn ou buradan karlanyor. Trkiye’nin srail’e yapt otomotiv ticareti yllk 600 milyon dolar geiyor. srail’e kar ticaretimizde en avantajl sektr olan otomotivde 2022 ihracatmz binek aralarda 561 milyon 581 bin dolar grd. Bu rakam 2011’de yllk 343 milyon 993 bin dolard. Her yl artarak devam eden otomotiv ihracatnda Trkiye net satc pozisyonunda. Verilere gre; srail’den aldmz otomotiv ve yedek para miktar ise yalnzca 1 milyon 481 bin dolar seviyesinde. srail otomotiv ticareti yaptmz lkeler arasnda ilk 20 lke arasnda iken, tam sralamada 11’inci srada bulunuyor.
SATILARIN %60’I BTM ARALAR
srail’in Trkiye’den satn ald otomobillerin yzde 60′ binmeye hazr bitmi rn durumunda. Ticaret Bakanl istatistiklerine gre; 2022’de alnan binmeye hazr otomobillerin parasal karl 393 milyon 877 bin dolar olarak hesapland. hracatn kalan 168 milyon dolarlk ksmn otomotiv yedek para ve aksesuarlar oluturuyor. Otomotiv sektrnde srail’den neredeyse sfra yakn ithalat yaplyor. Trkiye’nin retim ss olmas ve ithal markalarn da datm ann lkemizde bulunmas srail’in otomotiv konusunda elini kolunu balyor.