Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği (TÜBİD) Saymanı Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Gazi Yıldırım, bu yıl ikincisi düzenlenen TÜBİD Kongresi’nde çikolata kistlerinde cerrahinin ne zaman uygulanması gerektiğini konusunda bilgi verdi. Prof. Dr. Yıldırım, “Çikolata kisti, tıptaki adıyla ovaryan endometrioma; rahmin iç kısmını döşemekle görevli olan endometrium dokusunun, rahim dışındaki yumurtalık dokusu üzerinde gelişmesi ve çeşitli şikâyetlere yol açması durumudur. Klinikte endometrium dokusunun farklı vücut bölgelerinde gelişmesi olayına (endometriozis) yani çikolata kisti adı verilir” diye konuştu.
ÇOCUK SAHİBİ OLMAK İÇİN ÖNEMLİ
Prof. Dr. Yıldırım, çikolata kisti tedavisinde sorun kısırlık (infertilite) olunca tüm paradigmaları değiştirmek gerektiğinin altını çizerek, “Endometriosiz hastalarında yapılacak tek cerrahi işlem belki o an için çocuk sahibi olmasını sağlayabilir ama erken menopoza da sokabilir. Çikolata kistlerinde paradigmaları değiştirme vakti geldi. Yeni arkadaşlarımıza bunu öğretmeye çalışıyoruz” dedi.
ERKEN MENOPOZA SOKABİLİR
Çikolata kistinin toplumda 10 kadından birinde görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Yıldırım, şöyle konuştu: “Toplumda oldukça yaygın. Ameliyat düşünüldüğünde 10 kadından biri bu hastalıktan ameliyat geçirmiş olabilir. Ameliyatla o anlık sorunu çözebilirsiniz ama yumurtalık rezervi azalır. Cerrahi müdahale sonraki dönemde çocuk sahibi olmasını zorlaştırabilir. Veya kadını erken menopaza sokabilir. Ameliyat gerekiyorsa çocuk yapmaya karar vermeden önce yapılıp, ikinci ilerleyici bir hastalık saptandığında baskılayıcı tedaviler uygulanıp, yumurtalık rezervine göre yaşı, evlilik ve çocuk isteğine göre düzenlenmelidir.”
AMELİYAT EN GEREKLİ ZAMANDA YAPILMALI
PROF. Dr. Yıldırım, bir hastalığın ne kadar girişimsel olmayan bir yöntemle tedavi edilirse o kadar iyi olacağına dikkat çekerek “Öyle bir dünya gelecek ki cerrahi neredeyse hiç olmayacak. Eskiden cerrahiyle idare edilen şeyler şimdi mesela ilaçlarla yok edilebiliyor. Çikolata kisti yaşayan kadınların hepsini ameliyat etmeye kalkarsak o zaman çok ciddi sayıda kadın ameliyat olacak. Bu iş gücü kaybı demek, sağlıkla ilgili sorunlar demek, komplikasyonlar demek. Çikolata kisti farklı bir kist. Mesela yumurtalık içinde bir tümör var. Aslında iyi huylu bir tümör olmasına rağmen ameliyat ettiğin zaman yumurtaya çok zarar veriyor. Yani yumurtalığı çıkardığın zaman sağlam dokusu çok az kalıyor. Çikolata kisti yumurtalığın içinden çıkıyor ve bir sınırı yok. Ve çok fazla kanamaya sebep olabiliyor. Onu çıkardığınız zaman sağlam yumurtalık dokusunu da çıkartıyorsunuz. Patolojide incelenmiş örneklerde çikolata kistinin çeperi çıkarıldığında yüzde 65’e kadar sağlam dokuyu da çıkarmış oluyorsunuz. Bu da yumurtalık rezervini azaltıyor. Ve 3 ay sonra daha büyüğü çıkabiliyor. Ameliyat mutlaka gerekecek ama onu en gereken zamanda yapmak çok önemli. Onun için ameliyatı ikinci plana bırakmak gerekiyor” dedi.
AMACIMIZ YUMURTALIK REZERVİNİ KORUMAK
ÇIKOLATA kisti hastalığının regl dönemi ile başladığını ve çoğu zaman menopozla bittiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yıldırım, “Bu yüzden kadının doğurganlığını azaltmamak, erken menopoza sokmamak için bu hastalıkta mümkün olduğu kadar girişimsel olmayan yöntemlere başvurmalıyız. Bu hastalıkla gelen kadınlarda öncelikle yumurtalık rezervine bakıyoruz. Çünkü yaklaşık olarak yüzde 40’ı çocuk sahibi olamıyor. Onlarda mutlaka tüp bebek yöntemi öneriyoruz. Yumurtalığı koruyacak şekilde müdahaleye gidiyoruz. Amacımız, bu hastalarda gerektiği zaman ameliyatı yapmak” dedi.
YUMURTA DONDURMAYI ÖNERİYORUZ
BÖYLE bir durumda kadının üretkenliğini korumak için yumurta dondurma ya da embriyo dondurma önerdiklerini belirten Prof. Dr. Yıldırım, “Çiftler, hemen çocuk istemeyebilir. Ancak çikolota kistleri onların isteğini beklemiyor, ilerleyici bir hastalık. Bu nedenle yumurta dondurmayı ve embriyo dondurmayı öneriyoruz” dedi.
HANGİ DURUMLARDA AMELİYAT GEREKİR?
ÇOK nadir durumlarda çikota kisti ameliyatı gerekebileceğini söyleyen Prof. Dr. Yıldırım, şunları söyledi: “Bu ameliyatın doğru yapıldığında faydası var. Bu ne zaman? Çocuk istendiği zaman, kanser şüphesi, iltihap, teknik olarak bizi zorladığı zaman. Derin ilerlemiş çikola kistinin (endometriozis) böbrek fonksiyonlarını bozduğu zaman, bağırsak fonksiyonlarını bozduğu zaman, ameliyat yapılmalı. Ancak, klasik ağrı ve kısırlık için baskılayıcı tedavi uygulanmalı. Ameliyat unutulmalı.”