20-26 Kasım, Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Hizmetleri Başkanlığı Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Birim Sorumlusu Diş Hekimi Ayşe Songül Yargıcı, bu kapsamda dünyada ve ülkemizdeki ağız ve diş sağlığını değerlendirdi. Diş Hekimi Yargıcı, “2022 yılı TÜİK verilerine göre; 0-6 yaş grubu çocuklarda ağız-diş sağlık sorunları yüzde 5,1 ile 5’inci, 7-14 yaş grubunda ise yüzde 11,6 ile 3’üncü sırada yer alıyor. Sağlık Bakanlığı Türkiye Ağız Diş Sağlığı Profili Araştırma Raporu’nun 2018 sonuçlarına göre; 5 yaş grubu çocukların yüzde 64,4’ünün, 12 yaş grubu çocukların yüzde 46,6’sının en az bir dişinde çürük bulunmaktadır. Oysa alınacak basit koruyucu önlemlerle, ağız diş sağlığı konusunda problemler oluşmadan önlenmesi mümkün olabilmektedir” dedi.
KÖTÜ BESLENME RİSK FAKTÖRÜ
Yargıcı, ağız diş sağlığının genel sağlığın vazgeçilmez bir parçası olduğunun altını çizerek, şunları söyledi: “Ağız diş sağlığının bozulması; kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları, diyabet, zatürre (pnömoni), kronik solunum yolu hastalıkları, mide-bağırsak hastalıkları, ortopedik hastalıklar, psikosomatik hastalıklar, gebelerde düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riskini arttırmaktadır.” En sık görülen ağız hastalıklarının diş çürüğü ve diş eti hastalıkları olduğunu da belirten Yargıcı, “Ağız hastalıklarının temel risk faktörleri arasında kötü beslenme, hijyen eksikliği ve alkol-tütün tüketimi yer almaktadır. Ağız diş sağlığının korunmasında etkin ağız bakımı, sağlıklı beslenme, düzenli diş hekimi kontrolleri, koruyucu uygulamalar ihmal edilmemeli, tütün ürünleri ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır” dedi.
1 YAŞINDAN İTİBAREN DİŞ HEKİMİ KONTROLÜ
YARGICI, diş hekimi kontrollerinin 1 yaşından itibaren yılda 2 kez düzenli olarak yaptırılması gerektiğini belirterek “Diş hekiminin uygun gördüğü koruyucu uygulamalar ihmal edilmemelidir. Ayrıca ağız ve dişlerin kişinin kendisi tarafından aynaya bakarak kontrolü yapılmalı, ağız içinde bir değişiklik görüldüğünde hemen diş hekimine başvurulmalıdır” dedi.
DİŞLERİNİZİ DÜZENLİ FIRÇALAYIN
YARGICI, sağlıklı ağız ve dişler için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
Etkin ağız bakımı için dişlerin tüm yüzeylerini günde en az 2 kez düzenli olarak fırçalayın.
Dilin temizlenmesi, diş ipi kullanımı, gerekli durumlarda ara yüz fırçası kullanımı, ağızda protez varsa proteze özel bakımların ihmal edilmemesi önemlidir.
Sağlıklı beslenme için A, D ve C vitamininden zengin besinler, et, süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, yumurta, balık, sarı renkli sebze ve meyveler, narenciye, domates, çilek gibi gıdalar yeterince tüketilmeli.
Nişastalı, şekerli ve dişlere yapışan türdeki gıdaların tükürük akışının daha çok olduğu yemek sırasında tüketilmesi tercih edilmeli.
Yemek aralarında dişlere zararlı ürünler değil, elma, havuç, yer fıstığı gibi mekanik temizliğe yardımcı olan ve tükürük akışını arttıran gıdalar tüketilmelidir.
DİKKAT DİŞ ÇÜRÜĞÜ BULAŞICI
YARGICI, çocukların ağız ve diş bakımına ebeveynlerin dikkat etmesi gerektiğini belirterek, şu uyarılarda bulundu:
Diş çürüğü bulaşıcıdır. Anne, babanın veya bakıcının ağzındaki çürük yapıcı bakteriler kaşık ve emzik yoluyla bebeklere bulaşmaktadır. Bu nedenle bebek için kullanılan kaşık, emzik gibi malzemeler asla başkaları tarafından kullanılmamalıdır. Bu genel sağlık yanında ağız ve diş sağlığı için de önemlidir.
Süt dişleri diğer fonksiyonlarının yanında daimi dişlere rehberlik de eder, bu yüzden önemsenmeli.
6 yaş civarında süt dişlerinin arkasından ilk daimi diş olan 1’inci büyük azı diş (6 yaş dişi) çıkar. 6 yaş dişleri geride olduğundan çıkarken fark edilmez ise hızlı çürüyebilir. Bu nedenle hem fırçalamaya özel önem gösterilmeli hem de bu dişin çürüğe duyarlı girintili çiğneyici yüzeylerinin korunması için diş hekiminin uygun gördüğü koruyucu uygulamalar ihmal edilmemelidir.
Çocuğun diş fırçalama alışkanlığı edinmesi için eline diş fırçası verilmeli. Ancak motor becerileri gelişinceye kadar (örneğin kendi ayakkabı bağını bağlayabilinceye kadar) ağız diş bakımı ebeveyn desteğiyle yapılmalıdır.