Dünyada olduğu gibi ülkemizde de ölümlerin büyük çoğunluğunu kalp hastalıkları oluşturmaktadır. Avrupa’daki tüm ölümlerin neredeyse yarısının ve ABD’deki tüm ölümlerin üçte birinin sebebi kardiyovasküler hastalıklar yani kalp hastalıkları. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) en son verilerine göre ise Türkiye’de bulaşıcı olmayan hastalıklardan ölüm sebebi olarak birinci sırada yüzde 46,7 ile kardiyovasküler hastalıklar geliyor. Peki kalp hastalıklarından yapılabilecek yaşam tarzı değişiklikleri ile kurtulmak mümkün mü? Bu sorunun yanıtını Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Diyetisyen Yasemin Kandemir verdi. Kandemir, önemli önerilerde bulundu…
SAĞLIKLI YAŞAM ÇOK ÖNEMLİ
Kandemir, kalp hastalıklarına yakalanmada genetik faktörlerin etkisi olsa da hastalıktan korunmada sağlıklı yaşamın önemli bir role sahip olduğunu belirterek “Hastalığın ilerlemesi ve kişinin yaşamsal riske girmesi, kontrol edilebilir değişkenlerin yönetimine bağlıdır. Bu değişkenler temel olarak fiziksel aktivite eksikliği, sigara kullanımı ve sağlıksız beslenme gibi yanlış yaşam tarzı alışkanlıklarıdır” dedi.
SAĞLIKLI BİR KALP İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Kandemir, kalp hastalıklarından korunmak için beslenme tüyolarını şöyle sıraladı:
YAĞ TÜKETİMİNİ AZALTIN
Yağın miktarı kadar türü de önemlidir. Doymuş yağlar kötü kolesterol diye bilinen LDL kolesterolün artmasına sebep olur.
Bu yüzden iç yağı, kuyruk yağı, tereyağı ve margarin gibi doymuş yağlardan uzak durulmalıdır. Bunun yerine zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısırözü yağı gibi sıvı yağlar tercih edebilirsiniz. Ortalama olarak 1 kilogram sebze yemeğine 2 yemek kaşığı kadar sıvı yağ kullanabilirsiniz.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ
Süt ve süt ürünlerinde yarım yağlı yahut yağı azaltılmış olanlar tercih edilmeli.
Böylece doymuş yağ tüketiminizi kısıtlamış olursunuz.
KIRMIZI VE BEYAZ ETLER
Kırmızı ve beyaz etlerde tercihleri doğru belirlemek önemlidir. Kalp hastaları kırmızı eti haftada en fazla 2 kez ve 60 gramı (2 köfte kadar) geçmeyecek şekilde, beyaz eti de yine haftada 2 kez 120 gramı (4 köfte kadar) geçmeyecek şekilde, etin derisiz ve yağsız kısımlarından tüketebilir.
BALIK ÖNEMLİ
Kalp sağlığı için önemli olan Omega- 3 yağ asidinden zengin balık, beyaz et tercihi olarak haftada 2 kez belirlenen miktarda tüketilebilir.
YUMURTA TÜKETİN
Günaşırı yumurta tüketilebilir.
Yumurtanın kolesterol içeriğinin yüksek olmasının yanısıra protein, vitamin ve antioksidan mineral içeriği de yüksektir.
Haftada 3-4 kez, 1 adet orta boy haşlanmış yumurta tüketmek kalp sağlığı için koruyucu olarak nitelendirilmektedir.
TAM TAHILLI GIDALAR TERCİH EDİN
Tahıllar; diyet lifi, B vitaminleri, demir, magnezyum ve selenyum gibi koruyucu ve antioksidan bileşikler için önemli kaynaklardır.
Diyet lifi, kan kolesterol seviyesini düşürüp kalp damar hastalıkları riskini azaltmaktadır. Bu yüzden tercihiniz tam buğday ekmeği olmalıdır.
HER GÜNSEBZE VE MEYVE YİYİN
Her gün en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli. Meyve ve sebzeler antioksidandan zengin olduklarından yüksek kan basıncını dengelemeye yardımcı olacaktır.
GÜNDE 1 PORSİYON KURUYEMİŞ
Her gün 1 porsiyon kuruyemiş tüketilmeli.
Bu; 2 tam ceviz, 5-6 adet fındık ve 6-7 adet badem olabilir.
10 BARDAK SU İÇİN
Yapılan çalışmalar yetersiz sıvı alan kişilerde kalp hastalıklarına yakalanma olasılığının daha fazla olduğunu göstermiştir.
Bu sebeple günde ortalama 2 litre (10 su bardağı) kadar su tüketimi önerilmektedir.
TUZ KULLANIMI KISITLANMALI
Günlük alınması gereken tuz miktarı 5 gram (1 tepeleme çay kaşığı) kadardır.
Fazla kullanımı tansiyon yükselmesine sebep olacağından sofralardan tuzluklar kaldırılmalıdır.
SINIRLI ÇAY KAHVE TÜKETİMİ
Çay ve kahve, flavonoid açısından zengindir. Bu nedenle kalp damar sağlığına faydalıdırlar. Ancak hem çay hem kahve içeriğindeki kafein sebebiyle çarpıntıya neden olabilir. Özellikle kalp yetersizliği veya ritim problemi olanlarda çarpıntı olabilir. Kafein içeriği daha yüksek olan kahve, kan basıncını da yükseltebilir. Genel olarak günde 2 fincan kahve ve 3-4 bardak çay sınırı aşılmamalıdır.
EGZERSİZ REÇETESİ
Egzersiz reçetesi, kişinin kalp damar sistemi ile kas iskelet durumuna ve isteklerine özgü olmalıdır.
Doktorunuzun da önerdiği ölçüde bisiklet ve yüzme kalp hastalarında kullanılan en önemli egzersizlerdendir.
Haftanın 5 günü 30-40 dakika tempolu yürüyüş de basit ve sürdürülebilir bir egzersiz olacaktır.
SİGARAYI BIRAKIN
Sigara kullanımıyla damar yapısı bozulmakta ve kandaki kötü kolesterol seviyesi artmaktadır. Bu da damar tıkanıklıkları ve dolaşım bozukluklarına yol açmaktadır.
İDEAL KİLO ARALIĞI KORUNMALI
Bunun için mutlaka bir sağlık kuruluşunda yaptırdığınız testler ile bir diyetisyene başvurulmalı ve doğru beslenme yaşam tarzı haline getirilmelidir.