Tanımadığınız birine umut olun – Sağlık Haberleri

Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılay iş birliğiyle hayata geçirilen, Türkiye’nin ulusal kemik iliği bankası olarak hizmet veren TÜRKÖK, 10 yaşına girdi. TÜRKÖK, Sağlık Bakanlığı’nın, kemik iliği nakli bekleyen hastalar ve çok sayıda gönüllü vericiye ait doku grubu antijeni bilgilerinin depolandığı ‘Kemik İliği Bankası’nın (KİB) kurulması ve kemik iliği nakli ile ilgili merkezler arasında koordinasyonun sağlanması için oluşturduğu ‘Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi’nin adı. Bu merkeze, gönüllü kemik iliği veya periferik kök hücre bağışçılarının kazanılması Türk Kızılayı tarafından sağlanıyor.

7 BİN 500 HASTAYA KÖK HÜCRE

Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, TÜRKÖK’ün, 1 milyon 200 bin gönüllü bağışçısıyla dünyanın 7’inci büyük kemik ilgili bankası olduğunu söyledi. TÜRKÖK aracılığıyla bugüne kadar 7 bin 500’den fazla hastaya uygun kök hücre sağlandığını belirtti.

UMUT OLUN!

Ülkemizde ise hala 32 bin 500 vatandaşın organ nakli beklediğini söyleyen Bakan Memişoğlu, “Gelin hiç tanımadığınız birine umut olun” dedi.

TÜRKÖK MEKTUP BAĞI

TÜRKÖK aracılığıyla bağışta bulunanların, hastalarla tek bağı ise mektuplar. Bağışçılar ve hastalar iki yıl boyunca birbirlerini hiç görmeden yalnızca mektuplarla iletişim kuruyor. Satır aralarına umutlarını, dualarını ve minnettarlıklarını yazıyorlar. Birbirleriyle bağ kuruyorlar.

E-DEVLET ÜZERİNDEN TEK TIKLA ORGAN BAĞIŞI

SAĞLIK Bakanlığı, organ bağışı konusunda da büyük bir dönüşüm başlattı. Artık vatandaşlar, e-Devlet üzerinden tek tıkla organ bağışında bulunabiliyor. Yeni düzenlemeyle bağışçının iradesi, vefatından sonra da geçerli oluyor. Ayrıca organı nakledilen bağışçının birinci derece yakınlarına da öncelik tanınıyor.

‘ULUSAL DOKU VE HÜCRE BANKACILIĞI’ KURULDU

Geçtiğimiz eylül ayı 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelikle “Ulusal Doku ve Hücre Bankacılığı” sistemi de hayata geçirildi. Sağlık Bakanı Memişoğlu, bu sistemle hastaların doku ve hücre ihtiyacını yerli üretimle karşılamayı hedeflediklerini söyleyerek, “Ülkemizde kurulacak Hücre ve Doku Ürünleri Üretim Merkezleriyle gen, kök hücre ve doku mühendisliği temelli ileri tedavi ürünlerini artık Türkiye’de üretebilir hâle geldik. Böylece hem üretim kapasitemiz artacak hem de ülkemiz bu alanda bölgesel bir merkez konumuna yükselecektir” dedi.

EN KUTSAL BAĞIŞA GİDEN YOL

BİLGİLENDİRME GÖRÜŞMESİ: Bir hasta için, en iyi eşleşme olan bağışçı adayı olduğunuzun TÜRKÖK taramalarında tespit edilmesinden sonra, koordinasyonu sağlayacak olan Türk Kızılayı yetkilisi tarafından sizinle bir görüşme gerçekleştirilir. Görüşme sonrası doku uyumunuzun yeniden değerlendirilmesi için sizden yeni kan örnekleri alınır ve TÜRKÖK Doku Tiplendirme Laboratuvarı’na gönderilir.

SAĞLIK MUAYENESİ: Bağışçı olmak için uygunluğunuzun belirlenmesi için ayrıntılı fizik muayeneniz yapılır. Elektrokardiyografi (EKG), akciğer filmi ve çeşitli testler (idrar, kan testleri, kadınlar için hamilelik testleri gibi) yapılır.

PERİFERİK KÖK HÜCRE TOPLAMA: Bağışçının periferik kanından toplanan kök hücrenin hastaya nakledilmesini içeren bir tedavi yöntemidir. En sık tercih edilen yöntem olup, bağış için damar yapınızın uygunluğunun değerlendirilmesi gerekmektedir.

KEMİK İLİĞİ TOPLANMASI: Bağışçının sağlık kontrolleri ve genel anestezi alıp alamayacağına ilişkin tetkikler yapılıp, hastaneye yatışı gerçekleştirilir. Bu işlemde 1 veya 2 saat kadar genel anestezi alınır. Anestezi verildikten sonra doktor, cilt üzerinden küçük bir kesi (dikiş atılmasına gerek olmayan) açarak özel bir iğne yardımı ile kalça kemiğinizin arkasına (pelvis kemiği) ilerler. Bağışçı aynı günün akşamında veya ertesi gün taburcu edilir.

KÖK HÜCRE NEDİR?

Yaşam boyu kendi kendini yenileme ve farklı, tamamen olgun hücrelere dönüşebilme kapasitesine sahip hücrelerdir. İhtiyaç olduğu zaman kendilerinden sonraki hücrelere farklılaşarak, hücrelerin gelişimini, olgunlaşmasını ve çoğalmasını sağlarlar. Erişkin kök hücrelerden olan hematopoetik kök hücreler; tüm kan hücrelerine farklılaşabilirler. Kemik iliği, kan ve göbek kordonundan elde edilirler. Uygun koşullarda dondurularak, canlılığını korurlar. Damar yolu ile verildiğinde kemik iliğine yerleşir ve hematopoezi (kan hücrelerinin oluşumu) başlatırlar.