AB’nin Dijital Hizmetler Yasas (DSA) kapsamnda, Avrupa lkelerinde faaliyet gsteren byk dijital platformlar, arama motorlar ve alveri siteleri, 25 Austos’tan itibaren daha sk biimde denetlenmekle birlikte kat kurallara tabi tutulacak.
Teknoloji irketlerinin alma biimlerini byk lde deitirmesi beklenen yasa, bu aamada Avrupa lkelerinde 45 milyondan fazla kullancs olan ok byk dijital platformlar kapsyor.
AB’nin kullanc saylarna ilikin yapt almalar sonucunda, Alibaba, Amazon, Apple AppStore, Booking.com, Facebook, Google Play, Google Maps, Google Shopping, Instagram, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, TikTok, eski adyla Twitter olan X, Wikipedia, YouTube ve Zalando ok byk evrim ii platform olarak, Bing ve Google da ok byk arama motorlar olarak snflandrld.
Listelenen 19 platformun, dezenformasyonu snrlamalar, yasa d ierii hzla kaldrmalar, reit olmayanlar internet ortamnda daha iyi korumalar, risk deerlendirmesi yapmalar, riskleri azaltmaya ynelik admlar atmalar ve d denetime tabi tutulmalar gibi ilave kurallar uygulamalar gerekiyor.
Cuma gnnden itibaren platform kullanclar, belirli bilgilerin neden kendilerine nerildiine dair net bilgi alabilecek ve profil oluturmaya dayal neri sistemlerine dahil olmama hakkna sahip olacak.
– REKLAMLARA DZENLEME
Etnik kken, siyasi gr veya cinsel ynelim gibi kullanclarn hassas verilerine dayal reklam yaplamayacak.
Platformlarn btn reklamlar etiketlemesi ve bu reklamlar kimin verdii konusunda aka bilgi sunmas zorunlu olacak.
Dijital platformlarn hkm ve koullarn faaliyet gsterdikleri lkenin dilinde, kolay anlalr ve sade bir dille belirtmesi gerekecek.
– OCUKLAR KORUNACAK
Reit olmayanlar daha sk biimde korunacak. Bu erevede, platformlarn ocuklarn gvenliini salamak iin sistemlerini yeniden tasarlamas gerekecek. ocuklara ynelik profil oluturmaya dayal hedefli reklamlara izin verilmeyecek.
eriklere zel risk deerlendirmeleri yaplacak. erik daha zenli denetlenecek ve dezenformasyon azaltlacak. Platformlarn yasa d ieriin evrim ii yaylmasyla balantl riskleri ele almak iin ilave nlemler almas gerekecek.
– YASA DII ERKLE MCADELE
Platformlarn kullanclarn yasa d ierii iaretlemesine ve buna kar hzl bir ekilde harekete gemesine olanak tanyan bir mekanizmaya sahip olmas art olacak.
Ayrca platformlarn dezenformasyonun yaylmasn nleyecek ve hizmetlerinin sahte hesaplarla kullanmn engelleyecek nlemler almas da zorunlu olacak.
Dijital irketlerin yasal ykmllklere uyumlar bamsz biimde denetlenecek.
– KURAL HLALNE PARA CEZASI
Kural ihlalinde bulunan dijital platformlara kresel cirolarnn yzde 6’sna varacak seviyede para cezalar uygulanabilecek. hlallerin tekrar durumunda sz konusu dijital platformlarn AB’deki faaliyetine son verilebilecek.
Hazrlanan byk platform listesi gerekli grldnde daha da geniletilecek. Bu aamada en byk platformlar iin geerli olan yeni kurallar, 6 ay sonra btn dijital hizmetlere yaylacak. Ancak kk dijital firmalar bykler kadar kat kurallara tabi tutulmayacak.
– ALIVER STELER YEN KURALLARA KARI
Almanya merkezli Zalando ile ABD merkezli Amazon firmalar yasa kapsamnda “ok Byk evrimii Platform” olarak tanmlanmalar nedeniyle ayr ayr hukuki sre balatt.
Avrupa’nn en byk sanal alveri sitesi Zalando, haziran aynda yeni kurallara kar AB’nin en yksek hukuki merci olan Avrupa Adalet Divan’na bavurdu.
Zalando, yeni yasa kapsamnda sistemik riskleri ynetmekle ykml ok byk dijital platform olarak tanmlanmasna itiraz etti.
irket, i modelinin byk ksmnn perakende nitelii tadn, 3’nc taraflardan gelen zararl veya yasa d ierii yayma konusunda sistemik bir risk oluturmadn iddia etti.
ABD firmas Amazon da geen ay bu kurallara kar ayr bir hukuki sre balatt. Firma, AB’nin ok byk sanal platform tanmna uygun olmad ve haksz biimde hedef alnd grne sahip.
Bu hukuki srelerin yakn zamanda sonulanmas beklenmezken, Avrupa genelinde yeni kurallar bu hafta uygulamaya girecek.
te yandan Avrupa piyasas ok byk ve karl olduu iin irketler buradaki gelirlerini kaybetmek istemiyor.
AB kurallarna uyulmamas halinde yksek para cezalar ve kapatlma riski olmas nedeniyle dijital platformlar yeni kurallara uygun davranacak.