Fudan Üniversitesi ve Çin Bilimler Akademisi’nden araştırmacılar, UniXell Biotechnology işbirliğiyle yürüttükleri çalışmada, A10 adı verilen özel dopamin nöronlarını üretmeyi başardı. Bu hücreler, beynin ödül ve motivasyon mekanizmalarının merkezinde yer alıyor ve depresyon, şizofreni ve bağımlılık gibi hastalıklarda sıklıkla zarar görüyor.
Araştırma ekibi, insan pluripotent kök hücrelerini özel bir kimyasal karışımla tedavi ederek, gerçek A10 hücreleriyle aynı elektriksel ve moleküler özelliklere sahip nöronlar elde etti. Deneysel aşamada kronik strese maruz bırakılan, depresyon benzeri davranışlar gösteren farelere bu hücreler nakledildi.
Yapılan araştırmanın sonuçları ise araştırmacılar için oldukça şaşırtıcı oldu. Hücrelerin nakledildiği fareler, kaygı ve çaresizlik belirtilerinde azalma, keyif alma kapasitesinde ise belirgin bir artış sergiledi. Yeni nöronlar, farelerin beyinlerinde mevcut sinir ağlarına bağlanarak dopamin yollarını yeniden işler hale getirdi. Böylece, hayvanlarda antidepresan benzeri etkiler gözlemlenmiş oldu.
Araştırmacılar, bu yaklaşımın klasik antidepresanlardan farklı olarak doğrudan hasarlı sinir devrelerini onarmayı hedeflediğini ve böylece istenmeyen yan etkilerin en aza indirilebileceğini belirtiyor. Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen majör depresyonun özellikle tedaviye dirençli vakalarında bu tür hücre temelli tedavilerin umut ışığı olabileceği vurgulanıyor.
Her ne kadar farelerde elde edilen sonuçlar doğrudan insanlara uygulanmayacak olsa da, bu çalışma psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yeni nesil biyoteknolojik yaklaşımların önemini gözler önüne seriyor. Önümüzdeki yıllarda bu yöntem mevcut tedavilere ve dirençli depresyon belirtilerine doğrudan çözüm sunabilir.