Kara delik çarpışması mı, yoksa başka bir evrenin yankısı mı?

HABER MERKEZİ

Oluşturulma Tarihi: Eylül 23, 2025 11:19

2019’da, ABD’deki LIGO ve Avrupa’daki Virgo gözlemevleri gökyüzünden çok kısa ama son derece garip bir sinyal yakaladı. Sadece onda bir saniye süren bu dalga, bugüne kadar kaydedilen kara delik çarpışmalarından oldukça farklıydı. Normalde kara delikler birleşmeden önce saniyelerce süren “cıvıltı” benzeri sinyaller bırakıyor. Bu olayda ise adeta bir “çat” sesi duyuldu.

Bilim insanları bu olaya GW190521 adını verdi. İlk açıklamaya göre bu, iki kara deliğin yörüngede dönüp birleşmesi değil, uzayda karşılaşarak birbirlerini yakalayıp hızla çarpışmasıydı.

DAHA DA İLGİNÇ İHTİMAL: SOLUCAN DELİĞİ

Ancak Çinli bilim insanı Qi Lai’nin liderliğindeki bir ekip farklı bir ihtimal daha sundu: Belki de bu sinyal, başka bir evrenden gelen yankıydı.

Araştırmacılara göre, eğer iki kara deliğin birleşmesi sonucunda kısa süreli bir solucan deliği oluşup hemen çöktüyse, bu çöküş sırasında böylesine kısa ve keskin bir sinyal oluşmuş olabilir.

NE ANLAMA GELİYOR?

Bu iddia doğruysa, GW190521 sadece kara deliklerin değil, aynı zamanda solucan deliklerinin ve başka evrenlerin varlığının ilk işareti olabilir.

Şimdilik bilim dünyası hâlâ en mantıklı açıklamanın kara delik çarpışması olduğunu söylüyor. Ancak solucan deliği ihtimali tamamen reddedilmiş değil. Araştırmacılar, gelecekte benzer olayları karşılaştırarak bu gizemi çözmeye çalışacak.

2023’te tespit edilen ve bugüne kadarki en büyük kara delik birleşmesi olan GW231123 de yine kısa süren bir sinyal üretmişti. Bu ve benzeri olaylar, kara deliklerle ilgili bildiklerimizi test etmek için yeni fırsatlar sunuyor.