Robotlar “insan dokunuşuna” yaklaştı – Teknoloji Haberleri

HABER MERKEZİ

Oluşturulma Tarihi: Ekim 22, 2025 12:05

Yapay zekâ destekli robotların geleceğini anlamak istiyorsanız, önce ellerine bakın. Geçtiğimiz hafta Boston Dynamics ve Figure AI tarafından yayımlanan iki ayrı video, “insan dokunuşunun” neden hâlâ taklit edilmesi gereken bir beceri olduğunu net biçimde gösterdi.

Hyundai’nin sahibi olduğu Boston Dynamics, yeni “Atlas” robotunun el tasarımını tanıttı. Şirketin daha önceki kaslı Atlas versiyonundan farklı olarak bu yeni model, üç parmaklı bir mekanik pençe kullanıyor. Üç parmağın biri, uzun bir başparmak görevi görüyor. Bu yapı; kutu ayırma, taşıma ve paketleme gibi fabrika işlerinde dengeli kavrama ve az güçle maksimum tutuş sağlamayı amaçlıyor.

Atlas’ın mekanik mühendisi Karl Price, “Amaç, mümkün olan en az kuvvetle en kararlı kavramayı elde etmek,” diyor. Bu yaklaşım, ev içi görevler için geliştirilen humanoid robotlardan oldukça farklı. Çünkü ev ortamında robotların insanlarla birebir etkileşime girmesi, çok daha “nazik” bir dokunuş gerektiriyor.

BİTKİ SULAYIP BARDAĞI UZATIYOR

Rakip şirket Figure AI ise “Figure 03” adını verdiği yeni robot modelini tanıttı. Videoda, robotun bir bitkiyi suladığı, bulaşık yıkadığı ve bir insana su bardağı uzattığı görülüyor. Şirket bu modeli “gündelik kullanım için genel amaçlı humanoid robot” olarak tanımlıyor.

Her bir elde, yakın mesafeli görsel algı kameraları bulunuyor. Yeni nesil dokunsal sensörler, üç gram kadar düşük kuvvetleri bile algılayabiliyor. Bu sayede robot, bir ataş ya da oyun kâğıdı kadar hafif nesneleri bile tutabiliyor. Figure AI, bu yeni elleri “uyumlu ve dokunsal tasarımda büyük bir sıçrama” olarak tanımlıyor. Ancak bu incelikli yapı, karmaşıklığı ve hata riskini de artırıyor.

Boston Dynamics’in mühendisleri bu konuda uyarıyor: “Fazla parmak, fazla karmaşıklık demek. Daha fazla parmak, daha yüksek maliyet, daha düşük güvenilirlik anlamına geliyor.”

NEDEN İNSAN ELİ KADAR İYİSİ YOK?

Bir insan elinde 30’dan fazla kas, 27 eklem ve 17 binden fazla sinir ucu bulunuyor. Bu sayede klavye tuşlarına basmaktan kalemle yazmaya, ağır bir çubuğu kaldırmaya kadar olağanüstü bir hareket çeşitliliği mümkün oluyor. Florida Üniversitesi’nden Prof. Eric Du, “Bu tür el hareketlerinin çoğu, sadece hassas değil aynı zamanda öngörülemeyen durumlara uyum sağlayabilen motor beceriler gerektiriyor,” diyor.

Robotik ve protez teknolojilerindeki ilerlemelere rağmen, hiçbir yapay el henüz insan elinin sadeliğine ve duyarlılığına yaklaşamadı.

BAŞPARMAK FARKI

Atlas’ın yeni elinde yedi serbestlik derecesi ve yedi aktüatör bulunuyor; her parmakta iki, başparmakta ise eklemli bir motor mevcut. Her parmak ucunda dokunma sensörleri, avuç içinde ise gömülü kameralar yer alıyor.

Ancak en önemli yenilik, karşıt başparmak (opposable thumb) özelliği. İnsanlarda olduğu gibi bu başparmak, robotun kavrama esnekliğini ciddi biçimde artırıyor. Atlas, artık daha ağır nesneleri daha stabil biçimde kaldırabiliyor ve küçük cıvataları bile “iki parmak kıstırma” hareketiyle tutabiliyor.

Boston Dynamics Robot Davranışı Direktörü Alberto Rodriguez, “Son bir yılda fark ettik ki, neredeyse attığımız her nesneyi kavrayabiliyoruz,” diyor.

İNSAN ELLERİ GİBİ OLMAK ZORUNDA

Fabrikadaki robotlar için üç parmak yeterli olabilir ama ev robotlarının daha fazlasına ihtiyacı var. Ev içi ortamda cam bardak, porselen tabak, çocuk oyuncağı veya ilaç kutusu gibi farklı nesnelerle başa çıkmak, insan eli benzeri bir dokunuş gerektiriyor.

Ancak bu, mühendisler için oldukça karmaşık bir hedef. Bir robotun bir çocuğu kucaklaması veya bir yaşlıya ilaç vermesi gibi görevlerde hata payı yok. Bu yüzden gerçek anlamda “robot kahya”ların eve girmesi için daha uzun yıllar gerekebilir.

Hem Boston Dynamics hem de Figure AI aynı yönde ilerliyor: insana benzeyen tasarımlar. Boston Dynamics mühendisleri bile, gelecekte robotların beş parmaklı hale gelmesinin kaçınılmaz olduğunu kabul ediyor. Çünkü insanlar için üretilmiş araçları kullanmak, beş parmaklı robotlar için çok daha kolay olacak.

Rodriguez bu eğilimi şöyle özetliyor: “Bu değişim tasarımdan çok doğal bir evrim. Tüm yollar bizi insan biçimine doğru yönlendiriyor.”