Gezeravc ile Bursa’daki Gkmen Uzay Havaclk Eitim Merkezi’nde (GUHEM) video konferans araclyla grme yapan Kacr’n yannda TBTAK Bakan Hasan Mandal, Trkiye Uzay Ajans (TUA) Bakan Yusuf Kra ile TEKNOFEST yarmaclar ve giriimciler de yer ald.
Bakan Kacr’n “nsanl ilk Trk uzay bilim misyonunu inallah salkla gerekletirip dnyaya ve lkemize dnmenizi diliyoruz. Sizi ok iyi grdm. Naslsnz?” sorusunu Gezeravc, yle yantlad:
“Uluslararas Uzay stasyonu’nda (ISS) sizi misafir etmekten son derece mutluyum. lkemiz adna bu tarihi grevi gerekletirmi olmak benim iin byk bir mutluluk. Greve hazrlk srecimizde her trl destei saladnz. Karantina srecinde heyetinizle ok byk incelik gstererek karantina tesisine kadar gelip ziyaret ettiniz. Maneviyat ok gl bir milletin evlad olarak bu ziyaretiniz bana devletimizin verdii destei en st dzeyde hissettirdi ve ok moral verdi.”
Kacr da Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan’n liderliinde srdrdkleri Milli Uzay Program hedeflerine ulamada, uluslararas ibirliinin nemine iaret etti.
ISS’nin, uzayda barl amalar tayan ve ibirliini nceleyen bir sembol olduunu vurgulayan Kacr, “Gnlk almalarnzda paylam ve ibirlii ierisinde olduunuzu takip ediyoruz. Dn de bir yemek fotorafnza ahit olmu olduk. Eminim farkl lkelerden astronotlarn bir arada olduu alma ortamnz sizin iin de heyecan verici bir tecrbedir.” diye konutu.
Gezeravc ise ISS’de 25 yldr insanl uzay grevlerinin srdne ancak ilk kez bu kadar fazla sayda lke ve farkl milliyetten olumu bir astronot grubunun ayn anda istasyonda bulunduuna dikkati ekti.
Deney almalarnda koordinasyon iinde hareket ettiklerini belirten Gezeravc, “nk deneylerimizi kullandmz birok altyap var. Bunlar paylaml kullanarak deneylerimizi ve aratrmalarmz gerekletiriyoruz. Birbirimizi destekliyoruz. Dnyaya gndermek zere gerekletirdiimiz baz video ve fotoraf ekimlerinde zellikle birlikte alyoruz. Yardmlayoruz. Ortak faaliyetlerimizden kaynaklanan farkl bir plan olmad takdirde yemeklerde bir araya gelebiliyoruz. Bizim buraya geliimizle 7 farkl lke, 9 farkl milliyet u anda ISS’de temsil ediliyor. Bu da ISS tarihindeki en kalabalk uluslararas topluluk.” deerlendirmesinde bulundu.
– “GEREKLETRMEM GEREKEN DAHA BROK BLMSEL DENEY VAR”
Bakan Kacr, 14 gn ISS’de kalacak Gezeravc’nn grev sorumluluklarnn ne kadar youn olduunu dile getirerek “Bu misyona ok uzun bir zaman boyunca ok kapsaml eitimlerle hazrlandnz. nanyorum ki hem yaam boyu yksek bir disiplinle srdrdnz pilotluk deneyimi hem de bu grev ncesi aldnz eitim almalarnz baaryla icra etmenizi kolaylatryordur.” ifadelerini kulland.
Bunun zerine Gezeravc, dnyada aldklar eitimlerin istasyondaki yaam ekline almasnda ve gnlk aktivitelerini gerekletirebilmesinde kolaylk saladn belirterek szlerini yle srdrd:
“stasyon Dnya’nn 400 kilometre zerindeki yrngesinde saatte yaklak 28 bin kilometrenin hzla tur atmaya devam ediyor. Bu da 24 saatlik bir periyotta her 90 dakikada bir Dnya’nn etrafnda bir tur atarak gnde 16 kez gn doumu ve gn batm yaamaya vesile oluyor. Dolaysyla gn doumu ve batmna endeksli bir yaam dngsn srdrmemiz burada mmkn deil. Biz de suni bir ekilde klandrma dzeniyle gnlk faaliyetlerimiz ve uyku dzenimizi dnyadakine benzer bir ekilde ayarlamaya alyoruz.”
Her sabah gnlk faaliyetlerinden yaklak 2 saat nce uyandn aktaran Gezeravc, gnlk planlama toplants balamadan o gn ierisinde yapaca faaliyetlere ilikin brifing ieriklerini ve gnlk grev dosyalarn incelediini belirtti.
Gezeravc, gnde 12 ila 15 farkl grev gerekletirdiklerini anlatarak u bilgileri paylat:
“Bunlarn ierisinde bilimsel deneyler bata olmak zere dnya zerinde belirlediimiz gzlem noktalarnn takibi ve istasyon ierisinde ana tanmlanm sorumluluklarn yerine getirilmesi gibi birok grev var. Salk testlerimizin gerekletirilmesi, tbbi numunelerin alnmas gibi gerekten ar dikkat ve enerji isteyen yorucu grevler de var. Bunlar yapmaktan da son derece keyif alyorum. Trk bilim insanlar adna gerekletirmem gereken daha birok bilimsel deney ve alma var. Tm faaliyetleri aylardr hazrlandmz ekilde eksiksiz tamamlamay hedefliyorum.”
Uyku dzeni hakknda bilgi veren Gezeravc, “inde uyuduumuz ‘yatam’ diyebileceim uyku tulumu yer ekimsiz ortamda beni tamas iin gereken bir yataktan ziyade sadece beni olduum yerde sabit tutacak bir cebe karlk geliyor. Gn sonunda uyumak iin kendime ait uyku tulumu ISS’nin Kimo modlnde i duvarlara sabitliyorum. Yoksa uykumdan istasyonun iinde havada szlerek istasyonun farkl bir noktasnda uyanabilirim. Benim uyku alanm Japonya Uzay Ajansna ait.” dedi.
– DENEYLERN DETAYLARI
Bakan Kacr, Milli Teknoloji Hamlesi’yle bilimde ve teknolojide yeniden byk bir ykselie geildiine iaret ederek “Trk bilim insanlaryla birlikte gerekletirdiiniz uzay bilim misyonu Milli Teknoloji Hamlemiz iin de inallah bir milat olacak. Yer ekimsiz ortamda bilim insanlarmzn hazrlad nemli deneyleri gerekletiriyorsunuz. Bu bilimsel almalar Trkiye olarak bu alanda varlmz glendirecek.” deerlendirmesinde bulundu.
Kacr’n “Deneylerin geldii aamay da bize biraz anlatr msnz?” sorusuna karlk Gezeravc, u cevab verdi:
“lk aratrmamz mikro yer ekimi ortamnn bitkilerin byme, biim ve genetiklerini nasl etkilediine younlayor. Ayrca bir genetik dzenleme teknii kullanarak genlerinde deiiklik yaplm bitkilerin uzay ortamna adaptasyon yeteneklerini inceliyoruz. Bu aratrmadan elde edilen sonular ekstrem ortamlarda adapte olabilen, daha dayankl bitkiler elde etmek iin kullanlabilir. Dier deneyimizde ise doal yaam destek sistemlerinde yosunlarn kullanmn aratryoruz. Burada soluduumuz hava srekli olarak geri dnm sistemleri yoluyla temizleniyor ve tekrar kullanyoruz. Ayn ey su iin de geerli. Deneyimizde yosunlarn solunabilecek hava retme amacyla kullanlabilirliini inceliyoruz. Burada elde edeceimiz veriler gelecekte uzayda kullanlabilecek doal evresel kontrol sistemleri iin yaplacak almalara yn verecek. Deneyleri baaryla tamamlayp topladm tm bilimsel verileri deneylerin hazrlk srelerini yrten bilim insanlarmza teslim edeceim. Onlar da sonular nda deerlendirmelerini gerekletirecekler.”
– “NSANLIK N DAHA YAPACAK OK MZ VAR”
Bakan Kacr, Gezeravc’nn bilim insanlaryla yrtt bu almalarn sonraki uzay misyonlar iin ilham kayna olacan vurgulayarak yle devam etti:
“Trk bilim dnyasna ve kresel bilim literatrne ok deerli katklar sunacak. Bu misyonun bizim iin elbette dier ok kymetli yan phesiz Trk ocuklar ve Trk genleri iin tad anlam. Biz onlarn hayallerinden asla vazgememeleri, mutlaka ok alarak kurduklar hayalleri geree dntrmenin abas iinde olmalarn arzu ediyoruz. Trkiye genlerimizin ve ocuklarmzn parltl hayalleriyle ykselecek. Biz bayranda ay yldz tayan bir milletiz. stiyoruz ki milletimizin evlatlarnn hayalleri, hedefleri, ufuklar hep en yksekte olsun. Gklerin snrlarn asn, sonsuzlua uzansn.”
Mersin’in Silifke ilesinde bir kyde dnyaya geldiini belirten Gezeravc, “Tm eitim birikimi ve kazandm kabiliyetleri devletime borluyum. Devletime sunduu imkanlarla jet pilotu oldum. imdi yine devletimiz sayesinde insanln hayallerinin zirvesi saylabilecek bir yerde gkyznn snrlarnn tesinde ISS’de milletime hizmet edebilmenin mutluluk ve gururunu yayorum. Bilimde ve teknolojide yeni bir an kaplarn aralyoruz. lkemiz iin insanlk iin daha yapacak ok iimiz var.” diye konutu.
Gezeravc, Trkiye’nin uydularn yerli ve milli imkanlarla retebilen bir lke olduuna dikkati ekerek ilerleyen gnlerde MYOKA deneyi ile ilk kez uzayda elektronik kart teknolojisini test edeceini bildirdi.
Uydularn kartlar tasarlanp retilirken edinilen tecrbeler sayesinde gelitirilen bu zgn tekniin uzay projelerine ve zellikle Ay Aratrma Projesi’ne paha biilmez katklar salayacan anlatan Gezeravc, “lk Ay Aratrma Projemizle dnyadan bugne kadar hi gitmediimiz kadar uzaa giderek aya ulaacaz. Bu tecrbe gelecekte derin uzay grevlerinin yolunu aacak. Belki de bir sonraki grevimiz Mars’a gnderilecek bir uydu, asteroide inecek bir uzay arac ya da Jpiter’in uydularn inceleyecek bir sonda olabilir. Ne de olsa uydularmzda artk baaryla alan kendi gelitirdiimiz bir elektrikli itki sitemimiz var.” ifadelerini kulland.
– TEKNOFEST POZU
Bakan Kacr, Gezeravc’nn grevini baaryla tamamlayp sa salim dnyaya dnmesini dileyerek Gezeravc’y ilham alan Trk ocuklar ve genleri iin kendisinden “TEKNOFEST pozu” vermesini istedi.
Gezeravc da “TEKNOFEST pozu” vererek Sanayi ve Teknoloji Bakanlna bu projenin her aamasnda kendilerine verdikleri snrsz katkdan dolay teekkr etti.