Dünyanın en popüler anlık mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ın ilk olarak Kolombiya ve Singapur’da kullanıma sunduğu ‘Kanallar’ özelliği, 150’den fazla ülkede erişime açıldı. Artık Türkiye’de de kullanıcılar kendi kanallarını oluşturabiliyor.
Bu özellik kullanıcıların kanal oluşturarak duyurularını yayınladıkları bir grup sohbeti gibi çalışıyor. Pek çok spor kulübü, haber sitesi, ünlüler ve şirketler de bu alanda yerlerini almaya başladı.
Meta Platforms tarafından yapılan açıklamada “150’den fazla ülkede Kanallar’ı kullanıma açarak size önemsediğimiz güncellemeleri sunmanın heyecanını yaşıyoruz. İnsanların doğrudan WhatsApp’ta takip edebileceği binlerce kuruluşa, spor takımına, sanatçıya ve fikir liderine merhaba diyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Uzmanlar ise hızla popülerleşen bu özelliğin kullanıcıları bazı tehditlerle karşı karşıya bırakabileceği konusunda uyarıyor. Peki bu tehditler neler?
Konuyu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ve Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile mercek altına aldık.
WhatsApp’ta kanal açmak için öncelikle uygulamanın son sürümüne sahip olmanız gerekiyor. Ardından uygulamanın içindeki ‘Güncellemeler’ menüsüne girin. Kanallar seçeneğinin yanında bulunan butonuna tıklayın. Burada ‘Kanal oluştur’ seçeneği karşınıza çıkacak. Kanal oluştur butonuna bastıktan sonra istenen bilgileri girerek kanalınızı açabilirsiniz.
WHATSAPP’IN KANALLAR’INI TELEGRAM’DAKİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLER NELER?
WhatsApp’ta gördüğümüz bu yeniliğe aslında çok da yabancı değiliz. Telegram’da da benzer bir özellik bulunuyor. Peki iki uygulamanın farkları neler?
“Dünya genelinde çok fazla kullanıcısı olan Telegram, uzun zaman önce kanal modeline geçiş yaptı” diyen Osman Demircan, “Geçiş yapmakla kalmadı kanalın otomatik olarak kurucusu tarafından yönetilebilmesi için gerekli olan alt yapıları da kurdu. Hatta Telegram üzerine kanal sahipleri küçük çapta programlar da geliştirebiliyor. Hal böyle olunca Telegram, kullanım kolaylığından çok illegal işler için kullanılan bir yapıya dönüştü. WhatsApp’ta işler şu an çok stabil bir şekilde ilerliyor. Sadece kanal sahibinin paylaşım yaptığı ve katılımcıların paylaşımları takip ettiği daha basit bir yapıda çalışıyor” ifadelerini kullandı.
WhatsApp kanallarının Telegram kanallarından biraz farklı olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise iki uygulamanın çalışma prensiplerine ilişkin şu teknik detayları paylaştı:
“WhatsApp’ta kanal yöneticisi, tüm katılımcıların görebileceği mesajları gönderebilir. Telegram kanallarında ise seçili ve ek yöneticiler mesaj gönderebilir. WhatsApp’ta kanal yöneticisi tarafından belirlenen bir katılımcı sınırı bulunuyor. Bu sınır, kanalın türüne ve amacına bağlı olarak değişebilir. Telegram kanallarında ise kanalın katılımcı sayısında herhangi bir sınırlama bulunmuyor. WhatsApp kanalları, varsayılan olarak herkese açık. Ancak kanal yöneticileri, kanalı özel olarak ayarlayabilir. Telegram kanalları ise varsayılan olarak özel. Ama kanal yöneticileri, kanalı herkese açık olarak da ayarlayabilir.”
‘EN BÜYÜK TEHLİKE KURUMLARIN İSİMLERİ KULLANILARAK AÇILAN KANALLAR OLACAK’
“WhatsApp Kanallar ile ilgili en büyük tehlike kurumların isimleri kullanılarak açılan kanallar olacak” diyen Osman Demircan, “Firmanın hiç haberi yokken ismi kullanılarak açılmış bir kanal ve katılımcısına gönderilen linkler apayrı bir dolandırıcılığın yolunu açabilecek nitelikte. Benzer şeyler diğer mesajlaşma uygulamalarının kanallarında da yaşandı. Ama dünya üzerinde milyarlarca kullanıcısı olan WhatsApp gibi bir uygulamada bu durum daha büyük sıkıntılar yaratabilecek gibi görünüyor” dedi.
KRİPTO BORSALARI GİBİ DAVRANAN KANALLARA DİKKAT!
Telegram üzerinde sıkça karşılaşılan bahis sitesi görünümlü kanallar üzerinden yapılan dolandırıcılıkların bir benzerinin WhatsApp Kanallar’da da yaşanmasının çok olası olduğuna dikkat çeken Demircan, “Bunların yanında kripto borsaları gibi davranan kanallar ve sözde tüyolar veren kripto para yatırımcıları yine çok fazla vatandaşın dolandırılmasına neden olacak. Birçok dolandırıcı, kanallar üzerinden bilgi veriyormuş gibi göstererek vatandaşların kişisel verilerini ve paralarını çalma girişiminde bulunabilir” ifadelerini kullandı.
‘ALIŞVERİŞ DOLANDIRICILIKLARI İÇİN ORTAM ÇOK MÜSAİT’
“Kanallar, kullanıcıları sahte ürünler veya hizmetler satın almaya ikna etmek için kullanılabilir” diyen Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “WhatsApp kanallarında alışveriş dolandırıcılıkları için ortam çok müsait. Bu dolandırıcılıklar, genellikle yüksek indirimler veya ücretsiz ürünler vadederek çalışır” dedi. Doç. Dr. Kırık, şöyle devam etti:
“Örneğin siber dolandırıcılar, sahte bir ürün veya hizmetin reklamını yapan bir kanal oluşturabilir. Kanalda, yüksek indirimler veya ücretsiz ürünler vaat ederek kullanıcıları satın almaya ikna etmeye çalışabilir. Kullanıcılar, dolandırıcıların verdiği bilgilere güvenerek ödeme yapabilir. Bunun üzerine dolandırıcılar bu yapılan işlem sonrası kanalı kapatabilir ve sırra kadem basabilirler. Nitekim bunun örnekleri geçmişte Telegram’da çok fazla yaşandı. Bu nedenle kanallarda, satıcının iletişim bilgilerini, ürün veya hizmetin ayrıntılarını dikkatlice incelemeniz son derece önemli…”
‘INSTAGRAM’DA YAŞANAN ALIŞVERİŞ DOLANDIRICILIKLARI WHATSAPP KANALLAR‘DA DA OLABİLİR’‘
Osman Demircan da alışverişin dolandırıcılar için mutlaka kullanılacak bir olta olduğuna dikkat çekerek, Instagram’dan örneklerle konuyu detaylandırdı:
— Instagram’ın alışveriş için geliştirdiği bir özelliği mevcut. Ürün satışı ticari olarak kayıt yapılarak Instagram üzerinden gerçekleştirilebiliyor. Genellikle küçük ve butik işletmeler, bu özelliği kullanmak yerine Instagram profillerine yazdıkları bir telefon numarasıyla iletişime geçme yoluyla satış yapmayı tercih ediyor.
— Fakat bu tercih, çok sayıda kişinin dolandırılmasına neden oldu. Vatandaşlar paralarını dolandırıcılara kaptırdılar.
Telefonla iletişime geçildikten sonra almak istedikleri ürünlerin ücretlerini havale yaptılar. Birçok vatandaşa orijinal ürün yerine sahte ürünler gönderildi. Hatta pek çok vatandaş benzer durumu WhatsApp üzerinden birebir iletişim ya da gruplar aracılığıyla da yaşadı. Şimdi de Kanallar üzerinden, kurum isimleri taklit edilerek açılan kanallarda benzer şeylerin yaşanması çok olası…
— Genellikle ikinci el satışlarda mesajlaşma uygulamaları çok sık kullanılıyor. Haliyle Kanallar özelliği üzerindenmağdur olan kişileri de önümüzdeki günlerde görmeye başlarız.
KANALLAR ÇOCUKLAR İÇİN DE TEHLİKELER TAŞIYOR
WhatsApp’ta açılacak kanalların çocukları potansiyel tehlikelere karşı daha savunmasız bırakabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Çocuklar, sahte içeriklere veya kötü niyetli kişilere daha kolay maruz kalabilirler” dedi ve ekledi:
“WhatsApp’taki bazı kanallar; çocukları zararlı içeriklere maruz bırakarak cinsel istismara, şiddete, nefret söylemine teşvik edebilir. Kişisel bilgilerini paylaşmaya ikna edebilir, cinsel içerikli mesajlar gönderebilir, tehdit edebilir ve zorbalık yapabilir. Bu tür içerikler çocuklar için potansiyel olarak zararlıdır ve çocukları daha savunmasız hale getirebilir, travmatik deneyimlere yol açabilir ve ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, çocukların çevrimiçi etkinliklerini yakından takip etmek ve onları bu tür tehlikelere karşı bilinçlendirmek oldukça önemli.”
‘WHATSAPP YAZIŞMALARININ TELEFON ÜZERİNDE BARINDIRILIYOR OLMASI BU İÇERİKLERİ ENGELLEMEYİ ZORLAŞTIRIYOR’
“Instagram Kanallar, özellikle içerik kontrolü konusunda çok başarılı çalışıyor. Zararlı maddelerle alakalı ve yetişkin içerikli gönderi ve paylaşımlar gönderilmeden silinebiliyor ya da fark edildiğinde kaldırılıyor. Aynı özelliğin WhatsApp’a da gelmesi gerekiyor” diyen Osman Demircan, “WhatsApp ve kanallar özelliğine böyle bir denetim gelmesi ebeveynlerin çocuklarını kontrol etmeleri konusunda büyük avantaj sağlayacaktır. Şu an böyle bir kontrol bulunmuyor olmasının en büyük nedeni ise WhatsApp yazışmalarının sunucu üzerinde değil de telefon üzerinde barındırılıyor olması. Bu da Instagram’da bulunan ebeveyn erişimi gibi bir özelliğin eklenmesini teknik olarak zorlaştırıyor” ifadelerini kullandı.
KULLANICILAR GENEL OLARAK NELERE DİKKAT ETMELİ?
Bu sorumuza Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “WhatsApp kanallarının potansiyel tehlikelerinden korunmak için, kanallara katılmadan önce içerikleri dikkatlice incelemek önemli. Eğer kanalın yöneticisine güvenilmiyorsa, katılmaktan kaçınılmalı. Kanallarda paylaşılan bilgilere şüpheyle yaklaşılmalı ve kullanıcılar, şüpheli kanalları ve içerikleri WhatsApp’a bildirmeli. WhatsApp, sahte kanalları ve içerikleri incelemeye alarak gerekli önlemleri alabilir. Ayrıca, bilinmeyen veya güvenilir olmayan kaynaklardan gelen bağlantılara ya da içeriklere asla tıklanmamalı” cevabını verdi.
Osman Demircan da “Dikkat edilmesi gereken en önemli unsur kanalına abone olunan kurumun isminin sonunda bir yeşil tık olduğunu teyit etmek. Bu, kurumun gerçek bir kurum olduğu, gerekli doğrulamalardan geçtiği anlamına geliyor. Yine bir antivirüs programı bu konuda biraz daha güven içerisinde çalışılmasını sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar. iStock